Bij dit kasteel ontstond het Gelderse Asterixdorp

Net als zo veel Gelderse dorpen ontstond ook het onverzettelijke dorp Scherpenzeel in de schaduw van een middeleeuws kasteel. Rond 1300 stond een verdedigingstoren op de grens van Gelre en Utrecht met de naam Scarpenzele. Zeel betekent zaal of huis. De middeleeuwse toren bestaat nog steeds, maar is verstopt in het neogotische Huis Scherpenzeel dat we tegenwoordig kunnen bezoeken.

Samen met Marieke Knuijt, conservator voor Geldersch Landschap en Kasteelen, maakte René Arendsen deze podcast over de geschiedenis van Huis Scherpenzeel:

Scherpenzeel ligt als een vooruitgeschoven post aan de rand van de provincie Gelderland. Het is aan drie kanten omringd door de provincie Utrecht. De snelste route naar Scherpenzeel voert over de N224. De weg leidt de automobilist eerst door de provincie Utrecht en als die Scherpenzeel verlaat, komt hij meteen weer in de provincie Utrecht. Toch hoort het dorp al eeuwenlang bij Gelderland.

De kasteelheren van Scherpenzeel kozen in de middeleeuwen overtuigend de zijde van de Gelderse graven en hertogen boven de bisschoppen van het Sticht. Hoewel de provincie Utrecht al vaak heeft gelonkt naar Scherpenzeel, waren de inwoners ook in dit vraagstuk standvastig. Ze blijven liever bij Gelderland.

Het middeleeuwse kasteeltje vertoont dezelfde koppigheid als de inwoners van Scherpenzeel. Ondanks de steeds veranderende eisen van de nieuwe tijd bleef het bij alle verbouwingen gespaard. Alleen is het in de negentiende eeuw volledig ingepakt in een neogotisch huis. Wie dat goed bestudeert, ontdekt de middeleeuwse toren nog altijd aan de binnenzijde. Zoals het dorp Scherpenzeel verpakt is door de provincie Utrecht, zit de middeleeuwse kasteeltoren goed verstopt in het binnenste van Huis Scherpenzeel. Als een parel in een oester. Of als het dorpje van Asterix in het Romeinse Rijk.