Stedendriehoek

Loekie helpt in huis als iemand daar wil overlijden

Vrijwilliger Loekie Jahn met weduwe Martha Janssen.
Vrijwilliger Loekie Jahn met weduwe Martha Janssen. © Omroep Gelderland
APELDOORN - Nog te veel mensen overlijden in een ziekenhuis of hospice, terwijl ze misschien ook thuis hadden kunnen sterven. De Apeldoornse stichting De Kap brengt daarom een boek uit met informatie over de mogelijkheid om thuis de laatste adem uit te blazen. Want te weinig mensen weten volgens De Kap dat er vrijwilligers zijn die ze in hun laatste levensfase kunnen bijstaan. "Het geeft rust."
De 84-jarige Martha Janssen uit Apeldoorn maakte twee jaar geleden gebruik van vrijwilligers, toen haar man op sterven lag. “Hij wilde absoluut niet meer naar het ziekenhuis toe. Hij wilde thuis sterven”, blikt ze terug op de laatste weken van zijn leven.
Om Martha bij te staan in de zware tijd voor zijn overlijden, bood Loekie Jahn hulp. Zij is vrijwilligster bij de afdeling Vrijwillige Palliatieve Terminale Zorg (VPTZ) van De Kap. “Ik was er, zodat ze kon rusten. Ze hoefde niet constant alert te zijn.”

'Er werd op hem gelet'

De Apeldoornse vond het fijn dat ze daardoor 's nachts kon slapen. “Ik voelde dat er op hem werd gelet. Toen het sterven eraan kwam, zaten ze bij zijn bed. Ik hield het zelf niet vol om steeds bij hem te zitten. En met hulp van mijn kinderen zou het veel te druk in huis zijn geweest.”
Een foto van de overleden echtgenoot van Martha Janssen
Een foto van de overleden echtgenoot van Martha Janssen © Omroep Gelderland
Landelijk zijn er 12.000 vrijwilligers voor palliatieve terminale zorg. Die zijn speciaal opgeleid en vormen een aanvulling op de zorg van huisartsen en thuiszorg. Ze brengen rust en steun, bieden een luisterend oor en tonen begrip, zowel overdag als ’s nachts. Door mantelzorgers te ondersteunen of vervangen, kunnen ze hun zorgtaken beter en langer uitvoeren.

'We kunnen het dubbele aan'

In Apeldoorn zijn 23 VPTZ-vrijwilligers beschikbaar. “Die worden lang niet altijd benut”, weet coördinator Hetty van der Veen. “Onze vrijwilligers worden zo'n 30 tot 45 keer per jaar ingezet. Maar we zouden het dubbele aankunnen! Er zijn vrijwilligers die soms een paar maanden niet worden ingezet.”
Het is haar missie om mensen op de hoogte te brengen van de mogelijkheden om thuis te sterven. “Er overlijdt nog een groot deel van de mensen in het ziekenhuis en de vraag is of dat altijd moet. Dat iemand bijvoorbeeld niet nog halsoverkop met een ambulance naar het ziekenhuis moet.”
Het boek 'Wakend bij jou' geeft informatie over palliatieve terminale zorg
Het boek 'Wakend bij jou' geeft informatie over palliatieve terminale zorg © Omroep Gelderland
Waarom toch vaak in een ziekenhuis of hospice een laatste adem wordt uitblazen, denkt Van der Veen wel te kunnen verklaren: “Veel mensen denken dat het te zwaar is om iemand thuis te begeleiden in de laatste fase van hun leven. Ook huisartsen en ziekenhuizen zijn slecht op de hoogte van de mogelijkheid om VPTZ-vrijwilligers in te zetten”.

Boek 'Wakend bij jou'

Met het boekje Wakend bij jou hoopt De Kap meer duidelijkheid te scheppen over de mogelijkheden. Het staat vol met praktische informatie en persoonlijke verhalen. Deze dinsdag, de Nationale Dag van Aandacht voor Sterven, werd het boekje uitgebracht. Daarna is het gratis af te halen aan de receptie van De Kap of te lezen op haar website.
Kijk naar een gesprek met Loekie Jahn en Martha Janssen:
Loekie helpt in huis als iemand daar wil overlijden