Achterhoek

Minister enthousiast over Achterhoekse stikstofmeter: 'Maar niet de oplossing'

HAARLO - Stikstofminister Christianne van der Wal is onder de indruk van de Achterhoekse innovatie die de stikstofuitstoot in stallen kan meten. Hierdoor kan een boer gerichter maatregelen nemen. De sector hoopt dat door dit soort innovaties er een streep kan door onteigening. De minister is meteen heel duidelijk: "Nee, zo zit het niet."
Innovatie en data zijn volgens de minister wel een sleutel in de oplossing voor minder stikstofuitstoot. "Tegelijkertijd is het niet zo dat wij op hele korte termijn die data in kunnen zetten", aldus van der Wal, die waarschuwt dat het nog wel even duurt voordat juridisch aangetoond kan worden dat de gegevens betrouwbaar zijn. "Dan zijn we nog wel een paar jaar bezig."

Gebrek aan data

In Haarlo krijgt de minister maandagochtend een kijkje in de keuken bij melkveehouder Arjan Prinsen. Sinds december heeft hij twee gele kastjes in zijn stal hangen, die meten hoeveel stikstof er in de lucht hangt. "We hoorden van de beleidsmakers telkens: landbouw, jullie hebben geen data dus daar kunnen we niks mee. Zo is het idee geboren, zodat we data kunnen overhandigen aan de beleidsmakers."
Door het nemen van diverse maatregelen, waaronder de mestrobot water over de vloer van de stal te laten sproeien, ziet Prinsen dat de uitstoot in sommige maanden halveert. Om de betrouwbaarheid van de gegevens te vergroten worden de experimenten op zijn boerderij de komende tijd herhaald. Ook krijgen 20 andere boeren hetzelfde meetkastje, om zo nog meer gegevens te verzamelen.

Gedwongen uitkoop voorkomen?

Waar LTO denkt dat er juist veel te bereiken valt met innovaties, zoals de stikstofmeter, denkt de minister dat onteigening op de korte termijn ook nog steeds nodig is. Al is dat per boer verschillend. "Dat hangt af van de staat van de natuur, Natura2000, of dat dichtbij is of niet. En dan moet je per gebied een puzzeltje leggen. Als er in een gebied veel boeren zelf willen stoppen, dan is er voor de blijvers heel veel perspectief. Maar innovatie is niet de oplossing voor de korte termijn", benadrukt de minister.
Toch laat Prinsen zich daardoor niet uit het veld slaan. "Als we niets doen, dan worden we langzaam weggedrukt. Je moet innoveren, en daar hebben we nu een aantal stappen in gezet. Maar die stappen zijn niet voor iedere boer weggelegd. Daarom is het zo belangrijk dat de overheid ons duidelijkheid geeft. Wat zijn de wensen, hoe moet het bedrijf er in de toekomst uitzien en hoeveel geld is daarvoor beschikbaar?".

'Geen oplossing voor de korte termijn'

Op die concrete vraag gaf de minister maandag geen antwoord. Begin juni komt ze met een natuurrapport. Daaruit zal blijken welke natuurgebieden nu zwaar onder druk staan en waar de stikstofaanpak versneld moet worden. Rond diezelfde tijd volgt ook een Kamerbrief van minister Henk Staghouwer van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit waarin hij het perspectief voor de boeren zal schetsen.
In de Achterhoek zijn ze blij dat de minister met eigen ogen heeft kunnen zien hoe innovatie wel degelijk een verschil kan maken. "Ze staat open voor de kennis die hier opgedaan wordt", concludeert Prinsen. Die nog steeds wel hoopt dat er geen collega's verplicht hoeven te stoppen. "We zijn niet blij dat de sector in deze positie zit, en dat er naar de industrie anders aan gekeken wordt. Maar we zitten nu in dit schuitje en we moeten kijken hoe we daaruit komen. Daar was dit vandaag een goed begin voor."