Ooit boerenland, nu een florerende uiterwaarde

Een paar jaar geleden was de uiterwaarde nog boerenland. Nu heeft de natuur er vrij spel. Er zijn kades doorgestoken en geulen uitgegraven om de rivier binnen te laten. Er wordt niet gemaaid. Schotse hooglanders begrazen het gebied.

Fabrice Ottburg is ecoloog en hij woont vlakbij. De Tielenaar volgt de ontwikkeling van het gebied dan ook met bijzondere belangstelling. "Doordat de akkerdistels blijven staan zie je hier soms honderden putters foerageren", vertelt hij enthousiast. "Net voordat ze wegtrekken. Dat is prachtig om te zien en dat soort patronen ga je hier steeds vaker tegenkomen."

Een wezel, een ijsvogeltje, foeragerende lepelaars: op zijn dagelijkse rondes door het gebied wordt Ottburg regelmatig blij verrast. En het gebied moet in ontwikkeling blijven. Met name de natte natuur biedt nog veel kansen.

"Afgelopen jaar toen de rivier er langzaam weer in stroomde stond ik boven bij de inlaat", vertelt hij. "Daar zag je in het ondiepe water gewoon de windes naar binnen trekken. Het was erg leuk om te zien dat die vissen daar gelijk gebruik van maken."

Helaas zijn de geulen alleen bij hoogwater met de rivier verbonden. Vanwege leidingen in het gebied bleek een permanente verbinding nog te duur. "De vissen groeien hier nu op", zegt Ottburg. "Straks als het weer hoogwater is dan hebben ze of geluk dat ze weer weg kunnen de rivier op, of ze zijn in de tussentijd gebruikt als voedsel voor bijvoorbeeld ooievaars, reigers of aalscholvers."

De bever laat zich inmiddels ook met regelmaat in het gebied zien, maar die loopt tegen hetzelfde probleem aan. "Om een burcht uit te bouwen heeft hij grotere stammen nodig", legt de ecoloog uit. "Die kan hij alleen over het water aanvoeren. Dat lukt nu dus niet. Elk jaar zul je jonge bevers zien komen, op zoek naar een nieuw territorium. Ze proberen een burcht te bouwen maar komen er op een gegeven moment achter dat dat hem niet echt gaat worden. Dat is wel sneu."

De ecoloog maakt deel uit van een bewonersgroep die zich intensief met de Willemswaard bezighoudt. Zo blijven kennis over het gebied, afspraken, ideeën en plannen behouden. Ook wanneer natuurorganisatie ARK eind dit jaar het stokje overdraagt.

"De kwaliteit van het gebied wordt zo gedragen door de bewoners", zegt Jos Rademakers van ARK. "Ze zijn de ogen en oren in het veld, voeren discussie met de betrokkenen over het gebruik en het beheer. Het is zo waardevol dat een groep burgers zich ontfermd over zo'n plek. Als dat hier lukt dan willen we dat op meer plekken gaan doen."

Er worden inmiddels diverse rondleidingen in het gebied gegeven en er is een nieuwe wandelfolder gepresenteerd. "Het gaat om het doorvertellen van de verhalen", zegt Ottburg. "Zo sprak ik een buurtbewoner die hier vroeger in een geul onderaan de dijk kamsalamanders en poelkikkers ving. Nu valt die geul droog maar dat kun je makkelijk oplossen. Dan krijgen niet alleen amfibieën maar ook insecten, vogels en vissen weer nieuwe habitat. Zo liggen er nog heel veel kansen."