Noord-Veluwe / Rivierengebied

Gemeenten met grote geldzorgen: 'We kunnen de tent straks wel sluiten'

Ermelo moet flink inleveren en dat valt slecht.
Ermelo moet flink inleveren en dat valt slecht. © Omroep Gelderland
ERMELO - De gemeenten Druten en Ermelo luiden de noodklok. Ze maken zich grote zorgen over hun financiën. "Dan kan je de bibliotheek niet openhouden en de sport staat onder druk."
Gemeenten zijn voor een groot deel afhankelijk van geld uit Den Haag. Dat is het zogenoemde gemeentefonds, aan de hand van vijftig factoren wordt bepaald hoeveel geld een gemeente krijgt. Maar die bedragen worden nu herberekend. Dat valt niet voor elke gemeente gunstig uit.
Zo hebben ze er in Ermelo en Druten flink de pee in. In de herverdeling gaan ze er 111 euro per inwoner op achteruit. Het ministerie brengt dat bedrag terug tot maximaal 37,50 euro over de komende drie jaar. Maar hoe het daarna geregeld gaat worden, is nog niet duidelijk.

'Begroting niet meer rond'

Wethouder Wouter Vogelsang van Ermelo maakt zich dan ook grote zorgen. "Wij kunnen de begroting dan straks niet meer rondkrijgen, dan kan je de bibliotheek niet openhouden, de sport staat onder druk, de openbare ruimte. Dat moet je als Rijk niet willen. Er moet gewoon geld bij, de koek moet groter”, aldus Vogelsang.
In Druten hetzelfde laken een pak. Wethouder Willy Brink staat voor de sporthal De Heuvel in Druten. "Deze sporthal is verouderd en wordt binnenkort afgebroken, we zijn met een nieuw project bezig: De Gelenberg. Daar komt een zwembad en sporthal in. Dit zijn noodzakelijke projecten, die kosten veel geld. Maar in de toekomst kan je dit niet meer begroten, dat wordt gewoon onmogelijk."
De rek is er op een gegeven moment gewoon uit
En er komt veel op gemeenten af: het sociale domein, de energietransitie, opvang van vluchtelingen. En hoe het precies geregeld is met geld voor gemeenten vanaf 2026? Daar is nog veel onduidelijkheid over.

Ministerie snapt onzekerheid

"We zijn ons zeer bewust dat gemeenten en provincies onzekerheid ervaren over de financiële ruimte vanaf 2026", erkent een woordvoerder van het ministerie.
Het kabinet werkt aan een nieuwe opzet. Een van de mogelijkheden die wordt bekeken is een groter eigen belastinggebied voor gemeenten.
Maar dat is niet een oplossing waar Vogelsang echt gelukkig van wordt. "Ik moest de belasting de afgelopen jaren al verhogen en op een gegeven moment is dat ook wel gewoon klaar. Je kan niet de burgers extra blijven belasten”, vindt Vogelsang.

Overleg met gemeenten

Het ministerie laat weten dat er momenteel overleg is met gemeenten over hoe die financiën eruit moeten gaan zien en dat de Kamer daar nog voor de zomer over wordt geïnformeerd.
Voor wethouder Brink in Druten is het helder: een project zoals een nieuwe sporthal is essentieel en dat moet de gemeente kunnen blijven doen. “Je hebt die belangrijke voorzieningen gewoon nodig, die moet je niet hoeven sluiten."
Volgens hem zijn de opties die gemeenten hebben om de begroting rond te krijgen steeds geringer. "De rek is er op een gegeven moment gewoon uit. Waar het op afkoerst? In het uiterste geval moeten we de sleutel inleveren in Den Haag."
'Provincie mag wel meer doen'

Vogelsang had misschien ook wel meer verwacht van de provincie. "Ik had verwacht dat Jan Markink (de gedeputeerde) wel met meerdere gemeenten gewoon voor op de barricade had gestaan."

De provincie laat weten dat zij zich wel degelijk zorgen maakt over hoe het vanaf 2026 geregeld is en daarbij overlegt met het ministerie. Maar de herverdeling van het gemeentefonds is volgens de provincie wel primair een zaak van gemeenten en het Rijk.