Gezinsmoord schokt Geldermalsen: hoe komt iemand tot zo'n daad?

De politie gaat er op dit moment van uit dat de vader van het gezin betrokken is bij de dood van Anna en Dani. De buurt is geschokt, net als Anna's beste vriendin Ksenia en de medewerkers van de school van de jongen. Hoe kan iemand die goed bekendstaat - en zich op sociale media profileert als liefhebbende vader - tot zo'n daad komen?

Forensisch psycholoog Katinka de Wijs, die ervaren is met wetenschappelijk onderzoek naar ouders die hun kinderen doden, zegt dat veel factoren een rol spelen rondom gezinsmoorden. Ze benadrukt dat ze alleen in algemeenheden kan spreken, omdat iedere zaak uniek is. "Je ziet wel vaak dat bij degene die hiertoe overgegaan is, sprake is van een psychische stoornis. Bij zo iemand speelt psychische problematiek, met daarbij vaak ernstig verlies dat iemand heeft doorgemaakt", aldus De Wijs. "In de jeugd, of op latere leeftijd."

Volgens De Wijs spelen relatieproblemen ook dikwijls een rol in gezinsmoorden. Iemand is bijvoorbeeld bang om de kinderen te verliezen bij een scheiding, of kan niet omgaan met het dreigende einde van een relatie. Of daarvan ook sprake is geweest bij de gezinsmoord in Geldermalsen, is nog niet bekend. De politie kan op dit moment nog weinig zeggen over de toedracht van de dood van Anna en Dani.

Het doden van een eigen kind is vaak niet bedoeld als agressie naar het kind op zich, zegt De Wijs. Ze heeft dat in de praktijk meermaals gezien. De aanstichter van een gezinsmoord kan het kind of de kinderen juist innig liefhebben. "Vaak gebeurt het vanuit agressie naar zichzelf, de partner of de wereld. Dat zie je onder andere terug bij vechtscheidingen. Ze zien geen andere uitweg meer."

Dat het in de regel mannen zijn die een gezinsmoord of familiedrama in werking stellen, kan De Wijs onderschrijven. "Mannen zijn over het algemeen eerder geneigd oudere kinderen om het leven te brengen, al dan niet in combinatie met het om het leven brengen van de partner - wat wel een zeldzaamheid is. Het aandeel van de moeder zie je veel meer terug bij pasgeboren baby's en kinderen jonger dan een jaar. In die eerste categorie zaken is in bijna 100 procent van de gevallen de moeder de dader, in die tweede categorie is dat zo'n 70 procent."

Ksenia, de beste vriendin van de omgebrachte Anna en net als zij van Russische komaf, zei dinsdag dat ze niets heeft gemerkt van enige onrust binnen het gezin aan de Emmalaan. "Hij maakte een gelukkige indruk op mij. Hij was gek op Anna en gek op zijn kind", zei ze over de aangehouden echtgenoot en vader. Ze was diep geschokt door het drama in Geldermalsen. "Ik had het ook aangevoeld, wanneer er iets was geweest."

Die laatste uitspraak verbaast forensisch psycholoog De Wijs niet. "Het kan heel goed zijn dat de omgeving werkelijk niets heeft gemerkt van problemen. We horen het nogal eens: het leek zo'n normaal gezin, ik heb niets gemerkt van problemen. Maar achter de voordeur kunnen toch enorme problemen spelen. En als je dan voorbij de psychische voordeur verder gaat en bij iemands beleving komt, kunnen ook dáár ernstige dingen spelen - die je aan de buitenkant niet altijd ziet. Dat maakt het vaak voor anderen ook zo moeilijk om ermee om te gaan."

Moeder en zoon werden gevonden na een woningbrand aan de Emmalaan, waar maandag en dinsdag minutieus onderzoek werd gedaan. De aanleiding voor hun dood, en de omstandigheden waaronder dat gebeurde, zijn vooralsnog niet duidelijk. Of de twee al overleden waren voor er brand uitbrak, kan de politie bijvoorbeeld nog niet zeggen.

De echtgenoot en vader, die op hetzelfde adres ingeschreven stond als de slachtoffers, werd na het drama dringend gezocht en uiteindelijk aangehouden in Paderborn. Hij zit vast in Duitsland. De politie in Nederland verdenkt hem van betrokkenheid bij de dood van Anna en Dani. Het is nu afwachten wanneer de verdachte aan Nederland wordt overgedragen.

Als hij niets te maken heeft met de dood van zijn vrouw en 6-jarige zoon, rijst de vraag waarom hij dan in Duitsland werd aangehouden. Was hij op de vlucht? De Wijs: "Het is puur speculeren. In het algemeen zullen mensen willen proberen vervolging te voorkomen na een misdrijf. Iemand kan ook van slag zijn door wat hij heeft aangericht en het niet kunnen verdragen daar bij te blijven: je slaat dan dus op de vlucht voor de ernst van de feiten. De praktijk leert ook dat soms iemand weggaat om suïcide te plegen, ook dat komt voor. In iedere zaak is het weer de vraag wat er precies heeft gespeeld."

Zie ook: Een jaar na het familiedrama: 'Duiven was in shock'