Stedendriehoek

Deel van rivier ligt er verloren bij: 'Zo wordt het een stinkende poel'

Omwonenden vinden dat er te weinig aandacht is voor dit stukje Berkel.
Omwonenden vinden dat er te weinig aandacht is voor dit stukje Berkel. © Omroep Gelderland
ZUTPHEN - Een tochtje met de fluisterboot of je kleedje uitgooien aan de waterkant. De Berkel biedt op veel plekken ontspanning in Zutphen. Maar het staartje van de rivier ligt er volgens omwonenden verloren bij. "Een vergeten gebied", zegt Hein Reitsma vlakbij zijn huis aan de Berkelkade.
Met het burgerinitiatief 'Berkel in de stad' willen Reitsma en andere omwonenden nieuw leven blazen in het stukje van de rivier tussen de Overwelving en de IJssel. "Ruimte scheppen voor het water, het groen en de ontmoeting", is het doel.

Picknicken? Geen optie

Zo'n 150 Zutphenaren zijn namelijk van mening dat er iets moet gebeuren. "We zijn dol op de Berkel, maar je kan nergens dicht bij het water komen. Daardoor kun je niet direct genieten van het water." Op de dichtbegroeide oevers met onder meer riet, brandnetels en de Japanse duizendknoop is er geen ruimte om je kleedje uit te gooien.
"Er wordt twee keer per jaar gemaaid, dan gaat alles plat. Wij vragen ons af of dat niet anders kan, en waarom er niet voor meer diversiteit aan planten wordt gekozen", zegt Reitsma. Samen met andere omwonenden presenteerde hij zondag een visie op het gebied. Het idee is om de 'verloren' Berkel te transformeren tot een geliefde stadstuin.

Meer ruimte voor de natuur

Een rustig en mooi plekje om aan de waterkant te zitten staat hoog op het verlanglijstje, maar het moet absoluut geen park worden met bruggen of vlonders. "De natuur moet meer aandacht krijgen. Zodat het een kraamkamer wordt van de dieren en planten in de binnenstad. Want waar zijn de meerkoeten gebleven?", vraagt Reitsma zich af.
Oevers zijn begroeid met onder meer riet, brandnetels en de Japanse duizendknoop.
Oevers zijn begroeid met onder meer riet, brandnetels en de Japanse duizendknoop. © Omroep Gelderland
Niet alleen de natuur kan profiteren van een meer levendige Berkel, ook het klimaat en de mens. "Overtollig water kan bij piekbuien of overstromingen worden opgevangen en bij droogte kan het dienen als wateropslag. Ook kunnen we warmte halen uit de Berkel en de rivier is een belangrijke verkoeling tijdens broeierige zomernachten."

'Stinkende poel'

Landschapsarchitect Zwaan Hofmeijer schreef mee aan de visie. "In de basis is de Berkel een blauw-groen lint, dat de IJssel en de binnenstad met elkaar verbindt. Maar het is nu verloren, stil, niks. Terwijl dit een belangrijk deel van Zutphen is. Elke toerist komt er langs, dus waarom zou je daar niets aan doen?"
Doorgaan met het huidige beleid is volgens Hofmeijer geen optie. "Als je het zo laat creëer je een heel groot probleem. De Japanse duizendknoop gaat woekeren, ook richting de bebouwing. Dat is wat je niet wil. En langzamerhand verzandt de Berkel, nu stroomt het water nog heel zachtjes, maar dan wordt het een stinkende poel."

Groene machine

In het ideale plaatje worden ook de huizen en voortuinen een stuk groener. "Uiteindelijk zou het fantastisch zijn als we ook denken aan geveltuinen, waardoor je hier in een soort groene machine kan gaan leven", zegt Hofmeijer.
Reitsma hoopt op een bijdrage van de gemeente en het waterschap om ook daadwerkelijk actie te kunnen ondernemen "We denken niet dat dit enorme bedragen gaat kosten. En bewoners willen ook helpen met het onderhoud."
Binnenkort presenteert de buurt de visie op het stadhuis. Reitsma fantaseert ondertussen over hoe het zou kunnen worden straks. "Een Berkel waar weer vissen in te zien zijn en allerlei andere beesten en kleuren. Wij denken dat er dan meer mensen van kunnen genieten."