Achterhoek
Ook 167 Duitse militairen krijgen plek op dit monument
6 mei 2022, 07:59 • 3 minuten leestijd
GENDRINGEN - In Gendringen wordt vrijdag een monument onthuld ter nagedachtenis aan de meer dan 500 burgers en militairen die in de Tweede Wereldoorlog (in de huidige gemeente Oude IJsselstreek) om het leven gekomen zijn. Ook 167 Duitse militairen worden herdacht.
"Het is een voor Nederland uniek monument", aldus de initiatiefnemers. "De namen van alle slachtoffers worden vermeld: bemanningen van gecrashte vliegtuigen, gesneuvelde geallieerde en Duitse militairen die tijdens de bevrijding omkwamen, de vele burgerslachtoffers uit Gendringen en Wisch en de Duitse bewoners van het grensgebied voor hun hulp bij de vlucht van de Nederlandse dwangarbeiders in Rees."
Het herdenken van Duitse militairen kan gevoelig liggen, zo ervoeren ze tien jaar geleden in Vorden. Daar ontstond ophef omdat bezoekers van de Dodenherdenking ook langs Duitse graven konden lopen. Een Joodse organisatie liet een vliegtuigje boven het dorp cirkelen met de tekst 'Vorden is fout!'.
De rechter bepaalde dat de herdenking mocht doorgaan, maar dat burgemeester en wethouders niet langs die graven mochten lopen. Een jaar later was er weer opschudding rondom de mogelijke herdenking van Duitse soldaten.
'Tijd rijp voor herdenken Duitse militairen'
Volgens projectleider Gerard Hendriks van de Achterhoekse werkgroep 'Opdat Wij Niet Vergeten' is de tijd er inmiddels rijp voor om ook de omgekomen militairen van de toenmalige bezetter te herdenken.
"We hebben overlegd met de Joodse gemeenschap en die heeft hierin toegestemd. Ook hebben we onderzoek gedaan naar de militaire achtergrond van de Duitse slachtoffers en ervoor gezorgd dat SS'ers en SA'ers niet op het monument vermeld staan. Het is 77 jaar na de bevrijding. We hebben inmiddels een verenigd Europa en strijden schouder aan schouder."
Ad van Liempt, journalist en schrijver van een aantal boeken over de oorlog en maker van de tv-serie De Oorlog (2009), zei in mei 2018 al dat de tijd zeker rijp is voor meer aandacht voor de Duitse kant van het verhaal.
"Het gebeurt al volop, met gezamenlijke herdenkingen. Het enige waar de meningen over verdeeld zijn, is of je dat op 4 mei moet doen en de voormalige vijand bij de herdenking moet betrekken. Buiten de Dodenherdenking op 4 mei is het vaak geen probleem."
Stilstaan bij oorlog en geweld
Het begon allemaal bij amateurhistoricus Maarten Koudijs, die een boek schreef over de oorlogshistorie van wat nu Oude IJsselstreek heet. Dat leidde tot de wens om een monument op te richten ter herinnering aan de vele slachtoffers.
De oorlog in Oekraïne geeft volgens de initiatiefnemers voor het monument in Gendringen aan hoe belangrijk het is om stil te staan bij oorlog en geweld.
"De werkgroep heeft niet, zoals vrijwel niemand, voorzien hoe Europa tot puin wordt geschoten op dit moment. Eens te meer reden om stil te staan bij ons verleden. Opdat wij niet vergeten."
