Gelderse Vallei
Gelderland is dé tekenprovincie: zo voorkom je de ziekte van Lyme
25 april 2022, 17:13 • 3 minuten leestijd
WAGENINGEN - Nergens worden meer tekenbeten gemeld dan in Gelderland. Niet toevallig wordt dat bekend gemaakt tijdens de Week van Teek die op maandag begint. Maar wat moet je doen als je een teek hebt? En hoe erg is het eigenlijk? We vroegen het de expert.
We leggen de vragen voor aan Arnold van Vliet, bioloog aan de universiteit van Wageningen en een van de drijvende krachten achter Tekenrader.nl. Dit is een netwerk voor onderzoek en voorlichting rond tekenbeten en de ziekte van Lyme. Die ziekte kun je krijgen van een tekenbeet.
Tekenradar bestaat tien jaar en kreeg in die tijd 80.000 tekenbeetmeldingen. Zeker 22 procent van die meldingen kwam uit Gelderland. Daarmee staat Gelderland ruim op één, want nummer twee Noord-Brabant had 12 procent van de meldingen. Als we kijken naar de verhouding tussen meldingen en het aantal inwoners, is alleen bij Drenthe de kans op een tekenbeet iets groter. Maar de meeste meldingen komen dus uit Gelderland.
Wat moet je doen na een tekenbeet?
“Meteen het beest verwijderen”, zegt Van Vliet resoluut. “Als je de teek meteen verwijdert, is de kans op de ziekte van Lyme nog maar twee tot drie procent. Een op de vijf teken draagt de ziekte mee, maar het is lang niet zo dat een op de vijf beten ook de ziekte veroorzaken.”
En wat doe je als de teek eruit is?
“Daarna controleer je meteen de rest van het lichaam. Mensen denken vaak dat ze maar één teek hebben, maar het kunnen er heel goed meer zijn. Doe dit van top tot teen. Houd daarna de plek drie maanden lang goed in de gaten. In het begin zal er een rood puntje zijn zoals bij een muggenbult, maar als er een rode vlek ontstaat is er sprake van Lyme. Dan moet je naar de huisarts. Een antibioticakuur meestal de oplossing.”
Het belangrijkst is dat de teek er zo snel mogelijk uit is
Hoe haal je een teek weg?
“Dit kun je het beste doen met een tekentang of een ander hulpmiddel. Een pincet werkt ook. Trek de teek er dan zo recht mogelijk uit. Doe het desnoods met je nagels. Het is het belangrijkst dat de teek er zo snel mogelijk uit is. Het is niet erg als er een potje of een stukje kaak in de wond achterblijft, omdat daar de bacterie niet in zit.”
Lyme wordt veroorzaakt door de Borrelia bacterie. Een op de vijf teken draagt deze bacterie bij zich. De ziekte is vernoemd naar de plaats Old Lyme in het Amerikaanse Connecticut. Waar onderzoekers de ziekte in de jaren 70 ontdekte.
Waarom hebben we het nu veel vaker over teken dan voorheen?
“Er wordt veel meer onderzoek gedaan naar teken en naar de ziekte van Lyme. Het is niet zo dat steeds meer teken de Borrelia bacterie meedragen, er is een toename van het aantal teken in Nederland. Er wordt nog onderzocht hoe dat kan, maar het kan te maken hebben met het aantal reeën in Nederland. Daar zijn er steeds meer van en zij zijn een belangrijke gastheer voor de teek. Mogelijk speelt ook het aantal muizen een rol, maar dat is nog de vraag.”
Honden kunnen Lyme krijgen
Wat zijn andere belangrijke tips over teken?
“De belangrijkste luidt: ben je in het groen? Ga dan een tekencheck doen. Teken zitten niet alleen in bossen, maar overal waar groen is, zijn teken. Bij volwassenen hechten ze zich vaak aan de benen, bij kinderen meer in de nek en op het hoofd. Controleer ook huisdieren op teken. Honden kunnen Lyme krijgen, al is de rode kring moeilijk te zien door de vacht.”
De tekenradar focust zich alleen op beten na mensen. Voor een onderzoek worden nog deelnemers gezocht. Zij geven dan elke week door of ze gebeten zijn of niet. Het RIVM en de universiteit van Wageningen willen zo nauwkeuriger aangeven wanneer het aantal beten stijgt of daalt.
