Achterhoek

Kinderen lossen mysterie op en brengen geschiedenis tot leven

Kinderen moeten codes kraken en oude brieven lezen
Kinderen moeten codes kraken en oude brieven lezen © Omroep Gelderland
WESTENDORP - Stel iemand brengt op school een doos met oude boeken. En in die boekje vind je teksten die omcirkeld zijn, maar ook oude brieven uit een tijd van ver voor je geboorte. En er zijn zelfs pagina's uit een boek gesneden en in het gat dat ontstaan is, ligt een flesje met bloed. Het klinkt als een spannend verhaal uit één van die boeken, maar kinderen van basisschool Op Koers in Varsseveld hebben het echt beleefd.
"Vorige week kwam iemand een doos met oude boeken brengen", vertelt Bram. "En in die boeken vond Guus een potje met bloed", gaat hij verder. "Daarna vond Milan er een brief in", vult klasgenootje Sarah aan. De nieuwsgierigheid van de kinderen is gewekt. Want hoewel de boeken geen plaatjes hebben en behoorlijk saai zijn, willen de kinderen maar wat graag de boeken lezen. "We zagen namelijk dat er teksten waren omcirkeld", gaat Sarah verder.
Het oplossen van een mysterie brengt geschiedenis tot leven.

Speurtocht en codes kraken

Het is natuurlijk niet echt een mysterie, maar de leerlingen krijgen een soort speurtocht naar het verleden. Verschillende raadsels leiden er uiteindelijk toe dat de schoolklas leert over twee jongens die elkaar in de oorlog niet mochten zien. "Maar via de boeken konden ze wel met elkaar praten", legt Sarah uit. De boeken lagen verscholen in een jachthut in de bossen en daar konden de jongens elkaar ontmoeten. "We zijn er ook achter gekomen dat de jongens, toen ze in de jachthut waren, een vliegtuig hebben zien neerstorten", vertelt Bram glunderend.

Geschiedenis tot leven brengen

En daar zijn we precies bij het punt waar het hele project omdraait. "Wij willen de geschiedenis tot leven brengen", zegt Theo Soontiëns, een van de bedenkers achter het project Parashoot. Hij is theatermaker en schreef negen fictieve verhalen voor dit project. "We willen het leren weghalen uit de school en het omzetten in een mooie ervaring. Uiteindelijk wordt het een ervaring van hun eigen leven, ze gaan zich identificeren met de twee jongens en willen uiteindelijk precies weten wat er gebeurd is."
Er zijn verhalen bedacht rondom negen crashlocaties in de gemeente Oude IJsselstreek. De Stichting de Moezeköttel heeft documentairefilmpjes gemaakt over elk van de gecrashte vliegtuigen.

Kinderen dolenthousiast

Terug naar de kinderen. De afgelopen dagen hebben ze in de boeken dus allerlei aanwijzingen gevonden. Ze hebben ook coördinaten gevonden naar een plek waar nog meer informatie te vinden is. En dus wordt er vandaag gewandeld en gefietst. Uiteindelijk komen de kinderen uit bij een jachthut in de bossen tussen Westendorp en Varsseveld.
Een vrouw staat met een gele poetsdoek de vensterbanken schoon te maken. "Hallo", zegt ze. "Wie zijn jullie?" De kinderen zijn helemaal door het dolle heen en beginnen door elkaar heen een verhaal te vertellen. Vervolgens leggen de kinderen uit wat ze gevonden hebben en blijkt de vrouw de dochter van één van de jongens uit de oorlog te zijn.
We zijn dus nu op een historische plek. De jachthut staat op de plek waar in de nacht van 11 op 12 juni 1943 een vliegtuig is neergestort. "Daardoor is het voelbaar voor de kinderen. Ze zijn op een plek, in de buurt van hun huis, waar echt iets is gebeurd", vertelt Soontiëns
Wat gebeurde er die nacht? In de nacht van 11 op 12 juni 1943 stort een Canadese bommenwerper neer achter boerderij Nieuw Toebes in Westendorp. Vijf bemanningsleden komen daarbij om het leven. Drie van hen zijn begraven in Varsseveld, de andere twee zijn nooit gevonden. Naar alle waarschijnlijkheid zijn zij omgekomen toen het vliegtuig al op de grond lag en alsnog alle bommen ontploften.

Acteurs maken beleving compleet

Door het verhalend te maken, zullen de kinderen het waarschijnlijk allemaal onthouden. Maar om die verhalen goed te vertellen, zijn acteurs nodig. "We spelen met allemaal acteurs van lokale toneelverenigingen", legt Soontiëns uit. "Het verhaal moet zo echt mogelijk worden en dus moeten de acteurs zich goed kunnen inleven in hun rol.

Dit weet een kind over 30 jaar nog

Het project werd in het leven geroepen in het kader van 75 jaar vrijheid. Door corona is het project pas vorig jaar van start gegaan. Omdat het zo'n groot succes was , ruim 500 leerlingen kwamen vorig jaar door Parashoot in aanraking met het oorlogsverleden, gaat het project dit jaar door. Het doel is om de speurtocht jaarlijks op het programma te zetten voor kinderen van de basisscholen.