Achterhoek

Dinxperlo heeft de kleinste kerk van Nederland en een pony die pootje geeft

DINXPERLO - Het kleinste kerkje van Nederland staat nu op een industrieterrein in Dinxperlo, maar maakte tot de jaren tachtig echt deel uit van het dorp. Het Achterhoekse plaatsje is bekend vanwege de ligging strak aan de Duitse grens. De Heelweg is eigenlijk een 'deel-weg', aan de noordkant Nederland en aan de zuidkant Duitsland. In de jaren zestig zochten de nozems en de 'halbstarke' leeftijdsgenoten elkaar regelmatig op om een fijn potje over de grens te knokken.
In het Duits heet de straat trouwens Hellweg, maar zo slecht zal het niet worden, de meeste inwoners van Dinxperlo kunnen prima 'overweg' met de Duitse buren uit Süderwick. En er zijn plannen om de straat een meer uniforme uitstraling te geven. De filmploeg van Johan Adolfs legt in de lente van 1965 een vredig en werkzaam volkje vast in deze tiende aflevering van de tv-serie Ons Dorp van dit jaar.
"Wij hebben geen tijd om te poseren, wij moeten de grens bewaken"
"Wij hebben geen tijd om te poseren, wij moeten de grens bewaken" © Omroep Gelderland

De kerels met de koorden

De grensovergang in Dinxperlo biedt in die tijd werk aan veel mensen. De 'kommiezen' oftewel douane-mannen (Duits en Nederlands natuurlijk) en een kazerne met marechaussee-personeel zorgen dat niemand ongecontroleerd van het ene naar het andere land kan oversteken. Die laatsten kregen vanwege hun fraaie tressen op hun uniform de bijnaam 'koordenkearltjes'. De Duitse dorpsgenoten deden in de jaren zestig graag boodschappen bij de Spar om daar goedkope maar goede kwaliteit boter en koffie te scoren.
Het kleinste kerkje van Nederland in 1965
Het kleinste kerkje van Nederland in 1965 © Omroep Gelderland

Kleinste kerkje van Nederland

Het kerkje De Rietstap is gebouwd in 1911 als voorwaarde voor het verkrijgen van een erfenis. Eis was om op het gelijknamige landgoed een kapel met een schilderij van de kruisiging van Jezus te realiseren. Omdat in de voorwaarde niets over afmetingen werd gezegd liet de erfgenaam een kleine kapel bouwen die wel als kerk is ingezegend, maar nooit als zodanig is gebruikt. Wel werden er een tijdlang varkens en kippen in gehouden. Tegenwoordig is het bijzondere kerkje in gebruik als expositie-ruimte.
Om 12.00 uur klonk in Dinxperlo de sirene die de middagpauze aankondigde en fietsten hele hordes mannen en vrouwen naar huis voor de lunch. Die hongerige werkers waren onder andere in dienst van de timmer- en textielfabrieken in het dorp. Jongeren werden via LTS-opleidingstrajecten aan werkervaring geholpen. Met medewerking van lokale ondernemers werden door de LTS-jongens zo'n 80 woningen gebouwd. En door bijvoorbeeld timmerbedrijf Bribus (Te Brinke en Bussink) van keukens voorzien. Burgemeester Stam was de drijvende kracht achter dit project.
Moderne Bribus-keukens (1965)
Moderne Bribus-keukens (1965) © Omroep Gelderland

De Tricot-trutjes van Dinxperlo

Bij Koninklijke Tricotfabriek G.J. Willink werkten vooral jongedames die met de bijnaam Tricot-trutjes door het leven moesten. En bij KNOBO werd intensief gewerkt aan de fabricage van knopen. Knopen Boland had vaste mensen, maar ook heel veel thuiswerkers in dienst vanwege de bewerkelijkheid van hun voor kleding essentiële producten.
Hoe modern Dinxperlo in 1965 was blijkt uit bezoeken aan de wasserette, kledingzaken, supermarkten en zeker aan Radio Mastebroek. Daar kon je terecht voor wasmachines en droogkappen en voor de opstandige dorpsjeugd veel belangrijker: ze verkochten er vinyl zoals blijkt uit de grote hoeveelheid singles die in bakken in de winkel staan opgesteld en de oplettende kijker ziet onder meer een plaatje van de Beatles in een display hangen.

Een pony die pootje geeft

Ook in deze aflevering van Ons Dorp draven de verenigingen weer massaal op. En dat draven geldt letterlijk voor nog steeds bestaande rijvereniging en ponyclub De Grensruiters. Iedereen keurig in ruiteroutfit en alle paarden netjes geborsteld.
En dan laat een jeugdige Grensruiter zien hoe braaf zijn pony is door hem 'pootje' te laten geven. Dat gaat niet vanzelf dus dan maar even aansporen door het dier een schop te geven. Een volwassen ruiter wil blijkbaar ook iets dergelijks proberen en wordt nog net niet geplet door zijn peerd dat niet begrijpt wat er nou zo leuk is aan zo'n kunstje.
De christelijke fanfare met vaandel
De christelijke fanfare met vaandel © Omroep Gelderland
Maar uiteindelijk zijn zowel paarden als berijders er weer gewoon bij als de optocht door het grensdorp trekt. De schutterij, de algemene muziekvereniging Prinses Beatrix en het christelijke fanfarekorps Psalm 150 zorgen voor een sfeervol eind aan de opnamedag.
Ons Dorp is iedere maandag vanaf 17.20 uur te zien op TV Gelderland en nu al in onderstaande video. De serie komt tot stand met medewerking van het Gelders Archief, Regionaal Archief Rivierenland, Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers en de plaatselijke historische genootschappen. Volgende week staat de camera in Haalderen.
Ons Dorp - Dinxperlo 1965