Achterhoek

Voor duizenden euro's aan oude munten gevonden: 'Nog nooit meegemaakt'

Eeuwenoude muntschat gevonden in Bronkhorst
Eeuwenoude muntschat gevonden in Bronkhorst © Omroep Gelderland
BRONKHORST - Bij de verbouwing van een monumentaal huis aan de Bovenstraat in stadje Bronkhorst is een unieke archeologische vondst gedaan. Het gaat om een historische muntschat: veertien gouden en achttien zilveren munten, die kort na 1620 onder de vloer zijn verstopt. De schat wordt tentoongesteld in het Stedelijk Museum in Zutphen.
Maar voordat het in Zutphen te zien is mogen inwoners van het stadje Bronkhorst maandagavond de schat al bewonderen in de kapel.
Archeoloog Michel Groothedde komt met een schoenendoos aanlopen. "Ja, je zou het niet verwachten", zegt hij terwijl hij wat papieren doekjes uit de doos weghaalt, "Maar dit is de schat."
Bekijk de video van de bijzondere vondst:
Eeuwenoude gouden en zilveren munten gevonden bij verbouwing
Als de doekjes weg zijn komen er tal van zakjes te voorschijn. In ieder zakje zit een munt. "Voor mij was dat echt wel even wauw", begint hij te vertellen. "Ik werk al dertig jaar als archeoloog bij de gemeente Zutphen en ik heb dit nog nooit meegemaakt."
Samen met de wethouder van de gemeente Bronckhorst, die de schat heeft gekocht, begint hij met het inrichten van de vitrine. Munt voor munt verschijnt. De een nog ouder dan de andere. "De oudste munt dateert uit 1486-1495 en is een goudgulden. "Maar belangrijker voor archeologen is te weten wat de jongste munt is", zegt Groothedde. "Dan weet je namelijk wanneer de munten voor het laatst verborgen zijn." De jongste munt dateert uit 1620. Straks vertelt Groothedde wat dat zegt.

Tijdens verbouwing gevonden

Eerst lopen we een paar huizen verder. Aan de Bovenstraat woont Joop Holthausen. In zijn huis zijn de munten begonnen. "Het ziet er nu allemaal spik en span uit, maar eind oktober waren bouwvakkers hier volop bezig", zo vertelt hij. "Een bouwvakker zag een loszittende steen en duwde daar een paar keer tegenaan", zo legt Holthausen uit.
"De steen valt eruit en tegelijkertijd rollen twee stapeltjes munten op de grond. Een stapeltje gouden en een stapeltje zilveren munten". Het is voor Holthausen een bijzondere vondst. Hij besluit direct om archeoloog Michel Groothedde in te schakelen. "Ja want het is mooi om dit te hebben, maar wat is het verhaal erachter?"
Daarvoor gaan we terug naar de archeoloog. "Doordat we weten dat de vroegste munten uit 1620 komen, weten we ook dat de munten verstopt zijn gedurende de 80-jarige oorlog. De oorlog die zoveel dood en verderf zaaide in de Achterhoek. De mensen die ooit in het huis gewoond hebben, zijn blijkbaar op de vlucht geslagen en hebben niet de kans gekregen om de munten op te halen."

Waarde schat

Als je kijkt naar de waarde van de schat, is hij in onze tijd ongeveer 15.000 euro waard. Maar vier eeuwen geleden had de schat een andere waarde, vertelt Groothedde: "De koopkracht in die tijd zal ongeveer gelegen hebben tussen de 2000 en 4000 euro. Dus als je het omrekent naar huidige maatstaven heb je het over een dubbel maandsalaris."
Daar komt dan nog bij dat je in die tijd in Oost-Nederland meer met dat geld kon doen dan in het westen van het land: "De Gouden Eeuw was in West-Nederland in volle gang, in de Achterhoek was dat niet zo. Dus voor die tijd was dit echt een vermogen."
Waarom de eigenaar van het huis destijds zoveel geld in huis had blijft de vraag. "Toch moet je je indenken dat er in die tijd heel veel werd gespaard voor bijvoorbeeld de bruidsschat of voor het verbouwen van je huis."

Tentoongesteld

De munten zijn na de vondst onderzocht en schoongemaakt. Ook de gemeente Bronckhorst werd ingeschakeld. Die besluit de schat te kopen van de vinder. Wethouder Buunk: “Wat een fantastische historische vondst! 400 jaar lang hebben die munten in het huis verborgen gelegen en nu zijn ze gevonden", vertelt hij enthousiast.
Een munt met daarop de afbeelding van Filips II.
Een munt met daarop de afbeelding van Filips II. © Omroep Gelderland
"Een unieke schat die de geschiedenis van onze gemeente en het stadje Bronkhorst prachtig symboliseert. Dat verhaal moet natuurlijk verteld worden. Daarom hebben we besloten de muntschat over te nemen van de eigenaar en vinder, om deze toegankelijk te maken voor publiek."
De muntschat is te bekijken in het Stedelijk Museum in Zutphen. Naast de tentoonstelling in het museum is ook een boekje De Bronkhorster Muntschat gemaakt dat in het museum en in de boekhandel te koop is. In het boekje staat informatie over schat in relatie tot het stadje Bronkhorst.