Deze fraaie tegels uit Druten zijn in heel Nederland terug te zien

Aan de Kattenburg in Druten staan een paar imposante villa's met prachtige geglazuurde stenen op de gevels. Het lijkt wel grootstedelijk, zo mooi. En dat kan ook wel kloppen, want de tegels die deze huizen verfraaien zijn gemaakt in dezelfde keramische fabriek als muurornamenten en tegeltableaus van bijvoorbeeld het Rijksmuseum en het Centraal Station in Amsterdam, Kasteel de Haar, het Muiderslot en de Sint-Servaas Basiliek in Maastricht. En die fabriek stond in Druten.

In 1874 wil de Rooms-Katholieke parochie in Druten een nieuwe kerk bouwen: de Ewaldenkerk, en daarvoor trekken ze de allerbeste architect van Nederland aan: Pierre Cuypers. Hij wordt later beroemd met zijn ontwerpen voor onder meer het Centraal Station en het Rijksmuseum in Amsterdam. Bouwpastoor Crouwers wil de bouw in eigen beheer houden en om kosten te besparen, richt hij een eigen steenfabriek op. Daar worden de benodigde twee miljoen stenen gebakken.

Als de kerk af is, nemen twee leden van de bouwcommissie, de heren Dericks en Geldens, de steenfabriek in 1878 over. Ze blijven werken voor Pierre Cuypers en maken vanaf 1880 geglazuurde dakpannen, stenen en tegels voor beroemde gebouwen in heel Nederland.

Ze worden er wereldberoemd mee, de fabriek krijgt op de Wereldtentoonstelling in 1894 zelfs een gouden medaille voor haar geglazuurde bakstenen. In 1903 wordt de firma omgedoopt tot de Vereenigde Ceramiek-, Steen- en Pannenfabriek v/h Dericks & Geldens.

In de Meester van Coothstraat in Druten staat een rijtje huizen, die speciaal gebouwd zijn voor de kruiers en stokers die in de fabriek werkten. Zelfs deze arbeiderswoningen zijn aan de buitenkant schitterend gedecoreerd met geglazuurde stenen.

Van binnen was het voor de arbeiders helaas niet zo luxe, zo moesten ze met vier huishoudens één waterput delen, maar door de fabriek werden ze gebruikt als levensgrote showroom.

Aan het begin van de twintigste eeuw heeft de fabriek maar liefst 150 arbeiders in dienst en worden er jaarlijks ruim zeven miljoen stenen geproduceerd. Maar na de Eerste Wereldoorlog belandt ook Nederland in een economische recessie en de vraag naar stenen neemt af.

De steenfabrieken kunnen de stenen niet meer kwijt en in Druten worden arbeiders ontslagen, zo lezen we op 21 februari 1922 in verschillende kranten: "Op de pannenfabriek der firma Dericks en Geldens te Druten is - bij gebrek aan werk - aan een dertigtal arbeiders het werk opgezegd. Men werkt nu nog met enkele krachten", zo valt er te lezen.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog stort de bouwmarkt helemaal in, er is nauwelijks nog vraag naar dakpannen, stenen en tegels. Maar Dericks en Geldens laten zich niet uit het veld slaan en specialiseren zich in keramieken.

Zo maken ze een aardewerken kerstgroep, met prachtig geglazuurde beeldjes van het kindje Jezus, Jozef en Maria, de drie wijzen, een engel, schapen, een ezel en zelfs een kameel. De kerstgroep wordt verkocht in het luxe Magazijn de Bijenkorf in Amsterdam.

In de jaren zeventig van de vorige eeuw komt er een einde aan een tijdperk. Precies 100 jaar na de oprichting, in 1978, gaat de fabriek failliet en dat betekent het einde van een bijzonder stukje Drutense geschiedenis. Maar gelukkig hebben we de tegels nog, die zijn overal in Nederland te bewonderen.