Noord-Veluwe

Belofte maakt schuld: hoe deden gemeenten rondom Apeldoorn het?

25 februari 2022, 08:00 • 4 minuten leestijd

In de taalklas in Elburg worden kinderen van nieuwe Nederlanders ondergedompeld in de Nederlandse taal. © Omroep Gelderland

Politici beloven van alles, maar wat maken ze daarvan waar? Omroep Gelderland zoekt het uit. Tot aan de verkiezingen op 16 maart komt er elke vrijdag een verhaal uit een andere hoek van onze provincie. Deze week zijn we in de buurt van Apeldoorn. Hebben deze elf gemeenten uit deze regio zich aan hun woord gehouden van vier jaar geleden?

De gemeenten Apeldoorn, Brummen, Epe, Hattem, Heerde, Nunspeet, Oldebroek, Scherpenzeel, Voorst, Zutphen en Elburg deden vier jaar geleden samen 61 concrete beloften. Vijf daarvan lukte deels, drie helemaal niet. De overige 46 zijn nagekomen.

Hattem beloofde iets te doen aan de overlast van hondenpoep en regelde een extra BOA om op die viervoeters te controleren. De gemeente Heerde verduurzaamde hun gemeentehuis door een wormenhotel te plaatsen en koffieprut te hergebruiken. En in Nunspeet slaapt er niemand meer op straat. Het zijn voorbeelden van beloften die vier jaar geleden zijn gedaan en nagekomen.

Zoals beloofd, leveren gemeente Elburg en Nunspeet een bijdrage aan een taalklas voor kinderen van nieuwe Nederlanders. Kinderen gaan ‘s ochtends naar de taalklas en gaan ‘s middags naar hun ‘eigen’ basisschool in Elburg of Nunspeet. Els Baauw is de oprichter van de taalklas.

"Het is lastig om in een klas van dertig kinderen een kind te hebben die de Nederlandse taal niet snapt en niet spreekt. We besloten om met alle scholen in Elburg dit te organiseren, maar in 2020 kwam de gemeente Nunspeet met dezelfde vraag. Vanaf dat moment zijn we het samen gaan doen."

Zes culturen is de taalklas inmiddels rijk: in de klas zitten Poolse, Eritrese, Syrische, Roemeense en Turkse kinderen. De klas werpt zijn vruchten af, zegt Baauw. "Je ziet dat kinderen uit de taalklas uitstromen naar HAVO/VWO. Ik ben daar super trots op." Dat ziet ook docent Marije van Laar. "Je ziet dat kinderen opbloeien en beter integreren. De kinderen krijgen hier extra individuele aandacht zodat ze wat zelfverzekerder worden."

Epe heeft zich succesvol ingezet voor het bouwen van meer woningen. Door nieuwe regionale afspraken met de provincie mag Epe in de periode 2020-2030 een fors aantal meer woningen uit de grond stampen.

De gemeente Voorst beloofde te onderzoeken of er vastgoed binnen de gemeente geschikt was om te worden verbouwd naar woningen. Dat onderzoek is er gekomen, maar helaas: de gemeente vond geen gebouwen waar woningen van gemaakt konden worden.

Ook de gemeente Brummen beloofde zo spoedig mogelijk betaalbare huurwoningen voor starters, senioren en middeninkomens te realiseren. In de afgelopen periode zijn er 78 woningen gerealiseerd, circa 218 woningen zijn in uitvoering en er staan nog 190 woningen gepland.

Maar niet alles lukte. Voornamelijk beloften rondom de energietransitie bleken niet realistisch of werden bemoeilijkt door andere overheidsorganisaties.

Zo wilde Scherpenzeel zonnepanelen op het dak van het gemeentehuis, maar met oog op de aanstaande verkoop van het gebouw zagen ze daarvan af. Op het bedrijventerrein De Mars in Zutphen zouden windmolens komen, maar door de uitspraak van de Raad van State kwam het plan stil te liggen.

Gemeente Nunspeet had een plan voor afval: ze wilden meer afval hergebruiken als grondstof. In totaal moest 75 procent goed gescheiden worden, en inwoners moesten per persoon per jaar slecht 100 kg restafval weggooien. Deze doelstellingen zijn helaas niet gelukt. Hogere tarieven moesten de inwoners prikkelen om beter hun best te doen voor afval. Die hogere prijzen zouden per 1 januari 2021 ingaan, maar zijn op de lange baan geschoven.

In Heerde gaat het juist heel goed met de hoeveelheid afval. In 2020 werd per inwoner nog maar 85 kilogram restafval weggegooid en maar liefst 84 procent van het afval werd gescheiden aangeleverd.

Gelukkig zijn er ook heel veel beloften wel gerealiseerd. In Oldebroek zijn er vier windmolens neergezet en is er een drijvend zonnepark op komst.

De gemeente Zutphen heeft een derde zonnepark geopend en een Energiebesparingscampagne georganiseerd. Inwoners konden gebruikmaken van de collectieve inkoopacties voor woningisolatie en zonnepanelen en konden cadeaubonnen krijgen voor LED lampen en tochtstrips.

Daarnaast zegt de gemeente voorop te lopen als het gaat om het aardgasvrij maken van bestaande wijken. De Wijk Helbergen wordt als eerste verwarmd met een warmtenet en krijgt daarvoor van de Provincie Gelderland een subsidie van bijna vijf miljoen euro.

Tenslotte is de gemeente Hattem bezig dienstreizen te verduurzamen door het inzetten van elektrische vervoersmiddelen. Zo kunnen toeristen, inwoners, ambtenaren en bestuurders nu gebruik maken van de twee elektrische (deel)auto’s.

Volgende week zijn de gemeenten Berg en Dal, Beuningen, Heumen, Nijmegen, Wijchen en Druten aan de beurt.

Hoe kwam dit verhaal tot stand?

Dit is een verhaal in het kader van 'de Belofte'. Vier jaar geleden schreef Omroep Gelderland de gemaakte beloften op de hoofdtema's op van 51 Gelderse gemeenten. Nu maken we de balans op.

Omroep Gelderland vroeg gemeenten naar enkele concrete beloften in coalitieakkoorden, en of die zijn vervuld. Het verschilde per gemeente hoeveel vragen ze kregen: in het ene coalitieakkoord stonden meer concrete beloften dan in het andere. Daarom zijn gemeenten niet met elkaar te vergelijken.