Liemers / Achterhoek
In Loil is alleen De Papegaai nog over nadat Het Roodborstje en De Nachtegaal afbrandden
LOIL - De vroegere cafés De Nachtegaal en 't Roodborstje in Loil zijn afgebrand, het dorp heeft nu alleen nog De Papegaai als horeca-ontmoetingsplek. Het dorp ten noorden van Didam heeft blijkbaar iets met vogelnamen. De aankoop van de plaatselijke sporthal en de katholieke kerk (en ombouw tot multifunctioneel cultureel centrum) biedt ook veel mogelijkheden, onder meer voor alle verenigingen die Loil rijk is.
Maar in de jaren zestig en later waren cafés De Nachtegaal van de familie Rasing, 't Roodborstje van Van Mierlo en gemeenschapshuis Het jeugdgebouw de plekken waar veel inwoners van Loil (spreek uit: Lool) hun feestjes vierden. De kroegen komen beide aan bod in de dorpsfilm van Loil uit 1968.
Het café en nog veel meer
En natuurlijk komen beide cafébazen dan in beeld terwijl ze een pilsje tappen. Theet Rasing drinkt er zelf ook één, achter hem staat een fraaie jukebox die tweehonderd (!) singles kon afspelen en ongetwijfeld voor veel muzikale sfeer heeft gezorgd.
De Nachtegaal stamt uit 1921 en is in het jaar van de film net ingrijpend verbouwd. De familie Rasing verkoopt niet alleen drank van achter de tap, maar heeft ook een kruidenierszaak, een steenkolenhandel en het eerste cafetaria van het dorp.
Stoken op eierkolen
En Loil telt nog een 'kolenboer' waar de filmploeg een kijkje neemt. Verwarmen op gas was nog even niet aan de orde. De meeste inwoners stoken eierkolen in hun keukenkachel en in de woonkamer (die dan vooral voor 'visite' en in in het weekend werd gebruikt) staat een antraciet-kachel.
Veel middenstanders blijken van alle markten thuis te zijn. Zo heeft bakker Seegers behalve brood en gebak ook een kruidenierszaak, verkoopt de verf- en behangwinkel van Balduk ook wasmachines, koelkasten en voor de jeugd ook stripboekjes.
En bij Hieltjes konden de boeren terecht voor een Massey Ferguson-trekker, een ploeg of een gierwagen. Maar er kon ook getankt worden en in het warenhuis kon je een droogkap, servies, bestek en speelgoed vinden.
Koperslagers-thuiswerkers
Veel inwoners verdienden bij in de jaren zestig en zeventig door thuiswerk te doen voor koperslagerijen als Ketting uit Didam. In menig schuur-werkplaats werden pannen, kandelaars, paraplu- en krantenbakken van koper gemaakt die onder meer naar de Verenigde Staten werden geëxporteerd.
De koperslager uit Didam kon dankzij al dit werk zelfs een amateurwielerploeg op de been brengen met landelijke toppers die veel indruk maakten in binnen- en buitenlandse koersen.
De muziek-toneelvereniging
Sportief waren ze in Loil trouwens al jaren. De filmploeg laat onder anderen spelers van voetbalclub SV Loil opdraven, tegenwoordig een omnivereniging waar ook de volleyballers hun wedstrijden kunnen spelen, en is er een biljartclub, een schietvereniging en een survival-groep.
Maar de oudste vereniging is zonder twijfel Amicitia opgericht in 1913 op aandringen van de pastoor. Mannen die in het koor zongen werd opgedragen een instrument te gaan bespelen en een jaar of tien later werd ook een toneeltak toegevoegd. In de film zijn Amicitia, de tamboers en majorettes van Loil Vooruit en het mannenkoor allemaal als feestelijke afsluiter te bewonderen.
Ons Dorp is iedere maandag vanaf 17.20 uur te zien op TV Gelderland en nu al in onderstaande video. De serie komt tot stand met medewerking van het Gelders Archief, Regionaal Archief Rivierenland, Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers en de plaatselijke historische genootschappen. Volgende week staat Wamel in de schijnwerpers.
Ons Dorp - Loil 1968
