Soap om afbrokkelend viaduct A1, dit is waarom Apeldoorn nu in actie komt

Apeldoorn stuurde deze week een brief van Rijkswaterstaat, eigenaar van het viaduct. De gemeente wil namelijk zwart op wit hebben wie verantwoordelijk is voor het afbrokkelende viaduct en eventueel daaruit voortvloeiende schade. Apeldoorn maakt zich ernstige zorgen over de veiligheid van weggebruikers. Rijkswaterstaat zou namelijk wel periodiek de status van het viaduct monitoren, maar kan geen garantie geven dat brokken beton niet naar beneden komt. Daarom stelt Apeldoorn dat er grote risico's zijn voor verkeer op de A1.

Dat werkzaamheden aan het viaduct nog steeds niet zijn uitgevoerd, komt door een uitspraak van de voorzieningenrechter. Die schorste vorige maand een verkeersbesluit van de gemeente. Dat gebeurde toen het viaduct al dicht was voor sloop. Een nieuw viaduct had komende zomer klaar moeten zijn. Maar de rechter oordeelde dat de gemeente eerst de effecten van nabijgelegen Natura 2000-natuurgebieden moet onderzoeken en meewegen in de algehele belangenafweging.

Ook maakten bewoners van Radio Kootwijk bezwaar. Zij voelden zich door de wegafsluiting onveilig en vreesden dat hulpdiensten bij calamiteiten niet op tijd aanwezig konden zijn. Rijkswaterstaat bedacht met de landeigenaar en de hulpdiensten een alternatieve route die voldoen aan de wettelijke eisen van bereikbaarheid. Maar bewoners zijn bang dat hulpdiensten zich toch klemrijden op dit bospad.

Belanghebbenden willen graag een noodviaduct als alternatief voor de omleidingsroute. Maar die zeggen dat de overheid de kosten van minimaal 1 miljoen euro niet wil ophoesten. Die kosten zijn inderdaad een bezwaar, vindt Rijkswaterstaat. "Die zijn onevenredig groot in verhouding tot de kleine groep gebruikers van dit viaduct", aldus woordvoerster Sandra van der Zweep. "Daarnaast zou het tijdelijke viaduct volledig in een Natura 2000-gebied komen te liggen. Dat vereist bomenkap. Daarom vindt Rijkswaterstaat de aanleg van deze tijdelijke maatreel in een natuurgebied ongewenst."

Het levert een flinke vertraging op, en dat is vervelend voor een viaduct dat intussen afbrokkelt. "Het zou zomaar nog twee jaar kunnen duren, als alle stappen worden gezet in de bezwarenprocedure", weet wethouder Wim Willems. "Die twee jaar, met de nodige risico's, dat vinden wij heel spannend."

"Wij begrijpen de uitspraak van de voorzieningenrechter. Maar wij hebben een andere afweging. Wij vinden de veiligheid van de weggebruikers echt voorrang hebben op de uitgebreide natuurwetgeving" De wethouder vraagt Rijkswaterstaat daarom de situatie voor te leggen aan de landsadvocaat.

Rijkswaterstaat laat weten een landsadvocaat niet nodig te vinden. "De verantwoordelijkheid ligt vast in de wet", aldus een woordvoerster. "Voor de weggebruikers over het viaduct is de gemeente verantwoordelijk. Voor de weggebruikers van de A1 ligt die bij Rijkswaterstaat. Ook de verantwoordelijkheid voor de constructie van het viaduct ligt bij ons. Dat gaan we ook terugkoppelen aan de gemeente."

Toch is Apeldoorn er niet gerust op. Nu wordt allen nog vrachtverkeer geweerd, maar wethouder Willems vreest het moment dat het viaduct halsoverkop dicht moet voor alle verkeer. "Dan kan ik niet overzien wat de consequenties zijn." In de brief aan Rijkswaterstaat benoemt het college dan ook de urgentie om de omleidingsroute voor huldiensten goed te blijven onderhouden. "Die noodweg moet altijd operationeel zijn zodat de hulptroepen Radio Kootwijk kunnen bereiken", vindt Willems.

Rijkswaterstaat benadrukt dat veiligheid te allen tijde de hoogste prioriteit heeft. "We zullen er alles aan doen om de weg zo veilig mogelijk te houden. Onze onderhoudsaannemer rijdt er regelmatig onderdoor. Die klopt op het beton en smeert het dicht, als dat nodig is", aldus Van der Zweep. "Het laatste onderhoud aan het viaduct heeft eind 2021 plaatsgevonden om betonschade te herstellen. We hebben echt niet de verwachting dat er binnenkort problemen ontstaan. Maar honderd procent garantie heb je nooit."

Intussen rijdt het verkeer over en onder Hoog Burel af en aan. Bert Westland fietst over het viaduct om een boodschap te doen. De inwoner van Radio Kootwijk hoopt dat het viaduct snel wordt vervangen. Toch is hij blij dat de weg op het viaduct weer is opengesteld. Hij tekende bezwaar aan tegen de afsluiting. "Ik vind het belangrijk dat er sprake is van een veilige situatie. Zowel voor het verkeer over het viaduct als voor het verkeer onder het viaduct door. De overheid moet wel snel gaan acteren, maar dat moet wel volgens de regels. En dat is hier niet gebeurd."