Arnhem en omstreken

Volop discriminatie op woningmarkt: '70 procent wijst huurders af op geaardheid'

Op de Arnhemse woningmarkt is volop sprake van bereidheid tot discriminatie, zegt de gemeente na onderzoek.
Op de Arnhemse woningmarkt is volop sprake van bereidheid tot discriminatie, zegt de gemeente na onderzoek. © ANP
ARNHEM - Op de Arnhemse woningmarkt is op grote schaal de bereidheid om te discrimineren. Van de onderzochte verhuurmakelaars bleek 48 procent bereid mensen met een niet-westerse migratieachtergrond uit te sluiten van hun kansen op een woning. Als het gaat om seksuele geaardheid, bleek zelfs 69 procent van hen bereid te discrimineren. Dat bleek uit onderzoek dat de gemeente uit liet voeren met mystery guests.
Wethouder Ronald Paping erkent dat de resultaten heftig zijn. "Wat er wordt geconstateerd, is gewoon in strijd met Artikel 1 van de grondwet en strafbaar." De massale bereidheid in de markt om te discrimineren bij het woningaanbod noemt hij dan ook 'schandalig en verwerpelijk'.
De gemeente liet het onderzoek uitvoeren om een compleet beeld te krijgen van discriminatie op de woningmarkt. Het aantal meldingen dat daarvan bekend is, was namelijk beperkt. Wel zag de gemeente in onderzoeken in andere gebieden dat discriminatie binnen de particuliere huursector regelmatig voorkomt.

'Ik snap wat u zegt'

Dat blijkt dus ook in Arnhem het geval. Na verschillende mystery calls en mystery mails kwam de bereidheid om te discrimineren naar voren. Zo was een van de reacties op het verzoek om geen mensen met een niet-westerse migratieachtergrond in de beschikbare woning toe te laten: "Officieel mag het natuurlijk niet, we zullen het niet in de advertentie zetten natuurlijk, maar ik snap wat u zegt."
Dat hoeft natuurlijk niet hardop gezegd te worden toch, aan het einde van de dag
En op het verzoek om bij de selectie rekening te houden met de seksuele geaardheid van de huurder werd bijvoorbeeld gereageerd met: "Ja, hoor. Dat kunnen jullie aangeven. Dat is geen probleem. Dat is hetzelfde dat verhuurders bij ons wel eens aangeven geen buitenlandse mensen of Indiase mensen te willen in verband met het eten."
Of: "Daar is rekening mee te houden. Het is lastig, want zoiets mag je tegenwoordig niet meer uitdragen in de maatschappij. Maar dat hoeft natuurlijk niet hardop gezegd te worden toch, aan het einde van de dag."
Makelaars die het verzoek resoluut van de hand wezen, waren er ook. "Nee, daar zou ik zelf niet aan mee willen werken. Op basis van dat criterium zou ik geen selectie willen maken zelf. Ik ga niet mensen selecteren op basis van wat u nu aangeeft", reageerde een van hen.

Homoseksuele koppels benadeeld

Ook werden er proeven gedaan met namen die geassocieerd worden met een niet-westerse migratieachtergrond. Daarbij bleek bijna 20 procent van de onderzochte makelaars te discrimineren wanneer er met dergelijke namen op een woning gereageerd werd. In ruim 11 procent van de gevallen werden op basis van alleen de namen homoseksuele koppels benadeeld ten opzichte van heteroseksuele koppels.
Sociale huurwoningen en woningen van woningcorporaties zijn niet meegenomen in het onderzoek, omdat toewijzing van deze woningen op basis van loting of meettijd en urgentie plaatsvindt.

Cijfers wellicht nog hoger

De onderzoekers merken op dat er alleen is gekeken naar discriminatie in het eerste stadium, namelijk bij de selectie van de woningzoekenden. Dat er in een later stadium alsnog discriminatie optreedt, is volgens hen mogelijk. Dat zou de cijfers van discriminatie in het totale proces van de woningverhuur nog hoger maken.
Wethouder Paping wil verschillende acties inzetten om de geconstateerde discriminatie te lijf te gaan. Zo wordt er binnenkort een wet verwacht, die gemeenten de mogelijkheid geeft een verhuurdervergunning in te stellen. Die zou dan ingetrokken kunnen worden, wanneer blijkt dat een verhuurder discrimineert. Ook is Arnhem bereid als proeftuin te dienen voor mogelijk toekomstig landelijk beleid. Bijvoorbeeld door te experimenteren met een meldingsplicht wanneer een makelaar een discriminerend verzoek ontvangt van een verhuurder.
Verder wil de wethouder in gesprek met de sector over de onderzoeksresultaten en hoopt zo tot een gedragscode te komen. Ook moedigt hij huurders aan melding te maken als zij het gevoel hebben gediscrimineerd te worden.

Vaker onderzoek

Paping wil dergelijke onderzoeken in de toekomst met regelmaat herhalen. Buiten de preventieve werking die daarvan uit moet gaan, hoopt hij daarbij ook te zien dat de discriminatie op de woningmarkt sterk is afgenomen of zelfs verdwenen.