Nijmegen wil bijstandstrekkers minder snel korten

Mensen die een bijstandsuitkering ontvangen en een gezamenlijk huishouden voeren, vallen onder de zogenoemde gehuwdennorm. Dat betekent dat ze over en weer zorg moeten dragen voor de kosten van het huishouden. Ze ontvangen daarom samen één uitkering.

Maar Nijmegen wil in navolging van Tilburg starten met de pilot samenwonen op proef. Nijmegen wil mensen die gaan samenwonen zes maanden de tijd geven om te kijken of het bevalt, zonder in die periode te korten op de uitkering. Een kennismakingsperiode zorgt ervoor dat partners die gaan samenwonen niet direct financieel afhankelijk van elkaar worden, zo zegt het college.

“Daarnaast is dit vaak van toepassing op alleenstaande ouders van minderjarige kinderen, voor wie samenwonen met een nieuwe partner een ingrijpende gebeurtenis is.” Door de kennismakingsperiode kunnen bijstandsgerechtigden bijvoorbeeld nog even hun eigen woning aanhouden, om zo een rustige overgang voor de kinderen te realiseren.

De zogenoemde kostendelersnorm geldt vaak bij ouders met inwonende kinderen die ook recht hebben op een uitkering. Nu geldt dat ouders met kinderen boven de 21 jaar in zo’n geval gekort worden op hun uitkering. Het achterliggende idee is dat zij de kosten van de gezamenlijke woning kunnen delen. Maar in de praktijk zorgt dat volgens het Nijmeegse college soms voor conflicten. “Bovendien is het niet altijd een vrije keuze van jong volwassenen om thuis te blijven wonen, maar wordt de noodzaak ingegeven door het tekort aan zelfstandige woonruimten.”

Daarnaast zijn ouders bang om gekort te worden op hun uitkering, waardoor ze druk kunnen uitoefenen op de jongere om het huis voor de 21e verjaardag te verlaten. Jongeren die hierdoor op straat komen te staan steken zich in de schulden en/of komen terecht in de maatschappelijke opvang. Daarom schuift Nijmegen de leeftijdsgrens op naar 27 jaar. Ouders gaan er zo financieel niet op achteruit en jongeren krijgen meer ruimte om te werken aan hun toekomst. Wanneer jongeren niet gedwongen uit huis moeten, zorgt dit bovendien voor een betere bezetting van de woningvoorraad en wat minder druk op de vrijkomende woningen, zo denkt het college.

Die verruiming zorgt wel voor een stijging van de bijstandslasten. Maar het kan volgens het college ook de instroom van dure maatschappelijke opvang en intensieve hulpverlening voorkomen, bij jongeren die door vroegtijdig het huis te verlaten op straat belanden. “We voorkomen bovendien adresfraude, wanneer jongeren zich uitschrijven bij hun adres, maar niet daadwerkelijk verhuizen”, zo redeneert het college.

De nieuwe regering is ook al bezig met verandering van de kostendelersnorm zo blijkt uit het coalitie-akkoord, maar die plannen gaan pas per 2023 in. Nijmegen loopt daar dus op vooruit. Dat kan omdat de Bijstandswet de bevoegdheid om de uitkering af te stemmen op de omstandigheden van de belanghebbende.