Wat doet die geheimzinnige hand in de muur van de Doesburgse Martinikerk?

Wie goed kijkt, kan in de buitenmuur van de Martinikerk in Doesburg een zwarte afdruk van een linkerhand ontwaren. De ingemetselde steen is hooguit 20 bij 20 centimeter, maar er hoort een bijzondere stadslegende bij. In de volksmond staat de steen bekend als het handje van Haanappel.

Jacobus Haanappel was in de zeventiende eeuw stadstimmerman in Doesburg. Op een slechte dag werd de hoge toren van de Martinikerk weer eens door de bliksem getroffen en vloog in brand. Jacobus Haanappel klom zo snel als hij kon naar boven om het vuur te blussen, maar er was geen redden meer aan: de toren stond al in lichterlaaie. Jacobus moest zo snel mogelijk naar beneden om het vege lijf te redden, maar de trap had inmiddels ook al vlam gevat. Hij zat als een rat in de val.

De enige uitweg was het klokkentouw. Jacobus bedacht zich geen moment en liet zich langs het touw naar beneden glijden. Met geschaafde en verbrande handpalmen kwam hij op de grond terecht. Toen hij thuis zijn handen aan zijn zwangere vrouw liet zien, schrok zij zo vreselijk, dat ze - volgens de overlevering - enkele weken later beviel van een kindje met brandsporen op beide handjes. En sindsdien hebben veel nakomelingen van deze Jacobus Haanappel een dikke eeltlaag op hun handen, de zogenaamde Haanappelhand.

In 1999 heeft een dermatoloog dit verschijnsel onderzocht en wat bleek? Sommige leden van de familie Haanappel hebben een erfelijke afwijking in de celstructuur van handen en voeten: er ontstaan snel droge plekken en eelt bij wrijving van de huid.

Jacobus Haanappel had dus een erfelijke huidafwijking. Epidermolytische palmoplantaire keratosis, in het begin van de twintigste eeuw voor het eerst beschreven door de Duitse dermatoloog Vörner. Hoe dan ook: klokkentouw of erfelijke huidafwijking, het levert in ieder geval een mooie stadslegende op.