Gelderland

Jonge huizenjagers in de knel door honkvaste ouderen, maar verhuiscoach helpt

Tommy Markerink kocht de jaren dertig woning van Clary Schakelaar nadat zij na vijftien jaar inschrijfduur een seniorenwoning kreeg toegewezen.
Tommy Markerink kocht de jaren dertig woning van Clary Schakelaar nadat zij na vijftien jaar inschrijfduur een seniorenwoning kreeg toegewezen. © Omroep Gelderland
NEEDE - Een gebrekkige doorstroom van ouderen is de belangrijkste oorzaak van de krapte op de Gelderse woningmarkt. Dat blijkt uit een rondvraag langs gemeenten door Omroep Gelderland in samenwerking met de NOS. Gelderland trekt 5 miljoen euro uit voor maatregelen, zoals een verhuiscoach voor ouderen en 2000 euro verhuisvergoeding per huishouden. Clary Schakelaar (80) uit Neede verhuisde al: “Ik wilde geen piepklein seniorenwoninkje.”
Na vijftien jaar stond Clary dan eindelijk bovenaan de wachtlijst. “De laatste zes jaar was het eigenlijk al te zwaar om in mijn eentje het huis schoon te houden. En ik kan niet meer goed traplopen door mijn spierreuma.” In september werd haar wens vervuld. Ze verhuisde naar een ruime seniorenwoning met twee slaapkamers, alles op dezelfde verdieping en een tuin. Genoeg plek voor haar, haar nieuwe partner Johan en hun hond Noortje en poes Moos.
Haar jaren 30 gezinswoning verkocht ze aan Tommy (33) en Lissy Markerink (32). Clary: “Ik wilde het aan jonge mensen uit Neede verkopen, om Neede Needs te houden. En ik zag dat zij er net zo van zouden houden als ik altijd deed.” Het jonge stel woont er nu met hun hond Bommel. Zij zochten ruim anderhalf jaar naar een woning. Tommy: “Keer op keer die teleurstelling van overboden worden, maakt het een hele stressvolle tijd. En je weet ook niet of het ooit wel gaat lukken. In Neede is er heel weinig voor starters.”
Samen met de NOS en de andere regionale omroepen vroegen we gemeenten wat zij zien als het grootste probleem op de woningmarkt, wat daarvan de oorzaken zijn en wat er nodig is om de woningcrisis op te lossen. Van de 352 gemeenten reageerden er 191, waaronder 31 in Gelderland.

Te weinig seniorenwoningen

Dat ouderen zoals Clary niet makkelijk doorstromen naar een kleinere woning komt deels doordat er te weinig geschikte en betaalbare seniorenwoningen zijn. Dat tekort staat volgens gemeenten op plek drie in de lijst van grootste problemen op de woningmarkt. Het gebrek aan goedkope koopwoningen staat op nummer één en het tekort aan sociale huurwoningen komt op de tweede plaats. Kleine gemeenten (tot 20.000 inwoners) noemen het tekort aan seniorenwoningen zelfs het grootste probleem, zowel in Gelderland als landelijk gezien.

Piepklein woninkje

Ook in Neede is er weinig voor ouderen. “Woningen zoals deze moet je met een lampje zoeken. Na het overlijden van mijn man werd mijn huis te groot voor mij, dus schreef ik me in voor een sociale huurwoning. Ik wilde ruimte maken voor jongeren in Neede, maar ik wilde wel iets leuks. Ik ben een beetje kieskeurig geweest. Een paar jaar geleden kreeg ik een flatje aangeboden, maar dat heb ik afgewezen omdat het wel heel klein was. Dan konden mijn kleinkinderen niet meer komen logeren.”
Clary Schakelaar woont samen met haar partner Johan ten Lohuis in haar nieuwe seniorenappartement.
Clary Schakelaar woont samen met haar partner Johan ten Lohuis in haar nieuwe seniorenappartement. © Omroep Gelderland
Clary is allerminst de enige. Volgens een ledenpeiling van ouderenbond KBO-PCOB blijft een overgrote meerderheid van 88 procent in de woning zitten als er geen geschikt alternatief is. Senioren zijn vooral op zoek naar hofjes en aanleunwoningen, maar daar zijn er te weinig van.

Verhuiscoach

Maar als ouderen blijven zitten, komen er ook geen woningen vrij voor jonge gezinnen of starters en stokt de doorstroom op de woningmarkt. De provincie Gelderland ziet dit probleem ook en wil gemeenten helpen. Ze biedt daarom vanaf januari ouderen een verhuiscoach en een verhuisvergoeding van 2000 euro. Eerst in Nijmegen en op de Veluwe, daarna in andere gemeenten.
Op een gegeven moment bied je met emotie in plaats van verstand
Lissy Markerink
“De coaches gaan niet alleen met ouderen in gesprek”, zegt gedeputeerde Wonen Peter Kerris. “Ze gaan ook met de woningbouwcorporaties om de tafel om te kijken of er nog iets aan de huizenprijzen kan worden gedaan.” Zijn verwachting is dat hiermee 1.500 seniorenhuishoudens worden geholpen en het in totaal 4.500 verhuisbewegingen op gang brengt. De vijf miljoen die de provincie hiervoor uittrekt is eenmalig en hoort bij het Actieplan Wonen dat tot 2025 loopt. Daarna hoopt de provincie dat gemeenten en wooncorporaties het zelf voortzetten.
Kijk hier naar het gesprek met Peter Kerris:
Verhuiscoach voor ouderen maakt extra woningen vrij voor starters

Wat gemeenten willen

De gemeenten zien vooral heil in het afschaffen van de verhuurdersheffing: de belasting die woningbouwcorporaties betalen voor het bezit van sociale huurwoningen. Gelderse gemeenten noemen dat veruit het vaakst als oplossing. De achterliggende gedachte is dat corporaties dan meer geld in kas houden om betaalbare woningen te bouwen.

Ambtenaren nodig

Opmerkelijk is dat een derde van de deelnemende Gelderse gemeenten ook aangeeft dat meer ambtenaren nodig zijn om meer te kunnen bouwen. Bouwprocedures duren lang en dat vraagt veel van ambtenaren. Gemeenten zeggen te weinig mensen te hebben om voldoende bouwprojecten van de grond te krijgen.
Andere veelgenoemde obstakels zijn het tekort aan bouwlocaties en het tekort aan subsidies voor kleine bouwprojecten in kleine gemeenten. Veel gemeenten benadrukken daarbij dat er niet één oplossing is voor de problemen op de woningmarkt. Zij zoeken een allesomvattende aanpak met steun van de rijksoverheid.

Emotie-bieden

Tot slot ziet één op de drie Gelderse gemeenten de zelfbewoningsplicht ook als onderdeel van de oplossing. Dat moet een stokje steken voor particuliere beleggers die de huurprijzen opdrijven. Nu moet je als koper in de meeste gevallen het geluk hebben dat de verkoper liever aan een particulier verkoopt dan aan een investeerder. Tommy en Lissy hadden dat geluk.
Tommy en Lissy Markerkink zochten anderhalf jaar naar een koopwoning in Neede.
Tommy en Lissy Markerkink zochten anderhalf jaar naar een koopwoning in Neede. © Tommy Markerink
“Als je al zo vaak bent overboden, bied je eerder met je emotie dan je verstand”, zegt Lissy. “Toen ik hier binnenstapte, voelde het meteen als thuiskomen. Maar er is natuurlijk een grens tot hoe ver je kunt gaan.”
Tommy: “Zo’n beetje iedereen in onze omgeving zoekt op dit moment een koopwoning in Neede, maar je komt er niet zomaar tussen. Ik doe al jaren de ramen bij Clary met mijn glazenwassersbedrijf, dus toen ik zag dat het te koop stond, ben ik meteen naar haar toe gegaan om te vragen of ze aan ons wilde denken. Doordat Clary het ons gunde, kunnen wij in Neede blijven wonen.”