Wéér staan er zendmasten in brand: wie doen dit en waarom?

In het voorjaar van 2020 werden door heel Nederland zendmasten in brand gestoken. De allereerste brand was op 3 april in een zendmast in Beesd. De mast liep daardoor forse schade op.

In Rijswijk (gemeente Buren) werd een telefoonmast zelfs drie keer in brand gestoken. In juni was de brand zo heftig dat de mast niet meer te herstellen was.

Zie ook: Mast in Rijswijk was in 'no-time een grote fakkel'

Ook in andere provincies was het raak. In totaal brak er volgens het Openbaar Ministerie bij 29 zendmasten brand uit. Na Beesd achtereenvolgend in Neerkant, Rotterdam, Nuenen, Groningen, Dronten, Tilburg, Veldhoven, Oudenbosch, Rijswijk, Almere Haven, Spijkenisse, Amsterdam, Vlissingen, Almere, Waddinxveen, Swifterbant, Standdaarbuiten, Maasbree, Den Haag, Roermond en Roosendaal.

Voor al deze branden werden er zes verdachten opgepakt, in leeftijd variërend van 23 tot 34 jaar. Onder hen waren geen Gelderlanders. Het OM stelde toen vast dat er geen 'georganiseerd samenwerkingsverband' was tussen hen. De politie bekeek de zaken daarom afzonderlijk. Over de motieven van de verdachten liet het OM zich niet uit.

Het vermoeden was dat de brandstichtingen in 2020 te maken hadden met protest tegen de uitrol van het 5G-netwerk. Sommige actievoerders gaven aan dat ze bang zijn voor de straling van de antennes in de masten. Die straling zou volgens hen slecht slecht is voor gezondheid en milieu.

Ook werd door sommigen gesuggereerd dat er een verband was tussen 5G en het coronavirus. Eigenaren van de masten gaven al direct aan dat het om weinig en ongevaarlijke straling gaat.

Monet is de vereniging die namens netwerkoperators de antennes beheert. Na de brandstichtingen in voorjaar 2020 gaf de vereniging aan dat het 'ook gevaarlijk is als zendmasten onklaar worden gemaakt. Een vitale infrastructuur wordt namelijk platgelegd, met alle mogelijke consequenties van dien. Noodnummer 112 zou namelijk minder goed bereikbaar kunnen zijn.' Wel wordt het dekkingsgebied van een uitgevallen zendmast volgens Monet grotendeels opgevangen door zendmasten in de buurt.

Ook in de omgeving van Beekbergen en Loenen, waar de zendmasten in brand werden gestoken, lijken er vooralsnog geen problemen met de verbinding. Dat terwijl vooral de mast in Beekbergen flinke schade opliep. "Ik heb mijn beelden daar verstuurd en ook gebeld, dus het internet en telefoneren werkt nog wel", zegt videocorrespondent Luciano de Graaf.

Na de brand in Rijswijk werd het landelijk onderzoek stopgezet en zijn er geen zendmasten meer in vlammen opgegaan. Tot nu, anderhalf jaar later.

In de nacht van zondag op maandag was het al raak langs de A50 ter hoogte van Epe. Vier nachten later kwamen daar Beekbergen en Loenen bij. In alle gevallen gaat de politie uit van brandstichting. Volgens politiewoordvoerder Sven Strijbosch wordt een link tussen de zaken onderzocht. Vooralsnog zijn er geen aanhoudingen verricht. Of het gaat om een gerichte actie tegen het 5G-netwerk, maakt onderdeel uit van het politieonderzoek.

De politie roept getuigen op zich te melden, net als mensen die mogelijk beschikken over beeldmateriaal (denk ook aan dashcams). Het verdere onderzoek loopt. Momenteel verricht Forensische Opsporing onderzoek. Daaruit zal meer duidelijk moeten worden over eventuele sporen.