Arnhem en omstreken
Een lege trolleybus in Oosterbeek, dan weet je wat er gebeurt
10 december 2021, 17:15 • 4 minuten leestijd
OOSTERBEEK - Dat een trolleybus anno 2021 uit het straatbeeld verdwijnt, is geschiedenis die zich herhaalt. In de jaren zestig van de vorige eeuw bleven steeds meer trolleys voorgoed in de remise door de opkomst van de auto.
Toen de coronapandemie losbarstte en we massaal thuis moesten blijven, reden lege bussen en treinen rond. Wie geen auto had, kocht er een, want zo kwam je toch veilig op je werk als thuiswerken geen optie was. Maar geen of te weinig passagiers betekent geen inkomsten. En nu is lijn 1 naar Oosterbeek niet meer rendabel.
Een rondrijdende lege bus en dan weet je wat er gebeurt.
Van en naar Arnhem
De eerste trolleybus tussen Arnhem en Oosterbeek reed op 1 februari 1950 en sinds medio juni van dat jaar was het stationsgebied van het Airbornedorp met Arnhem verbonden.
Kijk hier naar oude beelden van de trolley:
De oudste trolleylijn van Nederland verdwijnt
Deze week rijdt trolleylijn 1 tussen Arnhem en Oosterbeek voor het laatst. "Ik kwam vijftig jaar geleden in Oosterbeek wonen", zegt een vrouw op leeftijd. "Toen reed de bus langs mijn huis."
Dat de trolley niet meer rijdt, vindt ze verschrikkelijk. "Het is voor ons een gemakkelijke manier om in Arnhem te komen. Dit betekent een verlies van mobiliteit. Met de trein naar Arnhem is ook lastig. Voor de trein moet je de tijden in de gaten houden, de trolley ging om het kwartier. “
De laatste werkdag voor trolleylijn 1:
Protest tegen verdwijnen trolleylijn naar Oosterbeek
Een requiem voor lijn 1
Jasmijn Derckx woont tegenwoordig in Den Haag, maar is geboren en getogen in Oosterbeek. Ze denkt met weemoed terug aan al die ritten die ze maakte met de trolley. Ze schreef een gedicht over Lijn 1.
"Ik heb zoveel in die bus gezeten. Mijn moeder zette me als zesjarige op de bus naar school. Dat kon toen gewoon", legt ze uit. "Als tiener moest ik van mijn ouders natuurlijk veel op de fiets naar het gymnasium, maar met slecht weer pakte ik de trolley. En later ging ik in Velp wonen, vlak bij het eindpunt van Lijn 1. En dan met de bus naar mijn moeder in Oosterbeek bij het beginpunt."
Het gedicht van Derckx:
'Bus verbindt verleden met toekomst'
De provincie Gelderland heeft een knoop doorgehakt op basis van kille cijfers, zegt Derckx. "Ze heeft zich niet afgevraagd wat de bus eigenlijk voor Oosterbeek is. Die is cultureel erfgoed. De bus is de verbinding van geschiedenis met de toekomst."
Bert Companjen uit Arnhem is voorzitter van de Nederlandse Trolleybus Vereniging (NTV). Hij reed meer dan tien jaar tot zijn pensioen in 2015 op de Arnhemse trolley. "Geweldige ritten. Vooral in de vroege ochtend als de zon opkwam. Fantastisch!”
Raadsleden van de gemeente Renkum waar Oosterbeek onder valt, lopen te hoop tegen het opheffen van de lijn. Raadslid Fedor Cuppen (D66) zegt vandaag tegen Omroep Gelderland overvallen te zijn en Eveline Vink (GroenLinks) zegt dat 'het steeds moeilijker wordt om de dorpen bereikbaar te houden'.
Companjen hoort hun geweeklaag hoofdschuddend aan: "De provincie heeft het besluit afgelopen zomer al genomen en de gemeente Renkum heeft rond die besluitvorming niets van zich laten horen om het tegen te houden."
Arnhemmer begint petitie
Arnhemmer Laurens van Aggelen is online een petitie begonnen tegen het einde van de trolleybus in Oosterbeek. "Ik denk dat de meeste mensen, net als ik, hadden verwacht dat het niet zover zou komen. Anders waren niet zoveel mensen nu met stomheid geslagen", verklaart hij de plotselinge verontwaardiging.
De gemeenteraad van Arnhem bespreekt op 22 december een motie van Partij voor de Dieren. Raadslid Leo de Groot: "We vinden dat lijn 1 in de huidige vorm moet blijven en dat de dienstregeling beter moet worden afgestemd met andere lijnen. Bovendien moet de bovenleiding naar station Oosterbeek behouden blijven vanwege de historische trolleybus."
Verander de naam van Breng in Bracht
Of de motie wordt aangenomen, is afwachten. Het voorstel van De Groot om de naam van vervoerder Breng te veranderen in Bracht heeft vooral symbolische betekenis.
Arnhem is nog de enige plaats in Nederland met trolleybussen. Maar vroeger reden die op veel meer plekken in de wereld, blijkt uit een blik op Wikipedia: Duitsland, Brazilië, de voormalige Sovjet-Unie, de Verenigde Staten, zelfs in Hobart in Tasmanië.
De auto draaide al die trolleylijnen de nek om, zegt Companjen. "Je kon je makkelijker verplaatsen met de auto. Arnhem heeft de trolley kunnen behouden door de goede staat van de bovenleidingen in een periode, de jaren zeventig, dat de milieudiscussie op gang kwam."
Nostalgie mag niet de enige reden zijn om het oude te behouden, vindt de Arnhemmer. Hij heeft vertrouwen in het project trolley 2.0 van vervoerder Breng. "Die nieuwe bus laadt op aan de bovenleiding en rijdt daarna verder op de accu, helemaal tot aan Wageningen."
Zie ook:
