Arnhem en omstreken

Getroffen schapenboeren Betuwe krijgen geen cent voor wolvenhek

Het zouden vooral jonge wolven zijn die zorgen voor schade in de Betuwe.
Het zouden vooral jonge wolven zijn die zorgen voor schade in de Betuwe. © Pexels - Nicky Pe
ARNHEM - De afgelopen weken zijn er meerdere dode schapen gevonden in de Betuwe. Wolvenexperts pleiten er daarom voor om ook Betuwse boeren van subsidie te voorzien om hun vee te beschermen, want daar komen zij nu niet voor in aanmerking. Voor schapen- en geitenhouders op de Veluwe wordt die subsidie al met een jaar verlengd.
Zaterdagochtend trof een boer in de gemeente Buren een aangevreten kadaver aan in z'n wei. De afgelopen weken zijn er ook meerdere dode schapen aangetroffen in Dodewaard, Ingen en Hemmen. Het is nog niet duidelijk is of een wolf verantwoordelijk is, maar de streek staat wel bekend als een populair gebied voor zogenaamde zwervende wolven. Onderzoek moet uitsluitsel geven, maar in 2020 zijn in Culemborg, Beesd en Randwijk zeker twintig schapen doodgebeten door een wolf.
Dat blijkt uit cijfers van Bij12, de instantie die de Nederlandse provincies ondersteunt bij de uitvoer van diverse taken. Uit die cijfers blijkt ook dat het in 2020 slechts drie keer voorkwam dat een hond of een vos achter een onderzocht dood schaap in de Betuwe zit.

'Provincie steekt kop in het zand'

De provincie Gelderland heeft een subsidieregeling voor houders van schapen en geiten die maatregelen willen treffen om hun dieren tegen de wolf te beschermen. Maar schapenhouders in de Betuwe kunnen geen aanspraak maken op deze subsidie voor bijvoorbeeld een wolfwerend hek.
Dat kan alleen als de veehouder in het geregistreerde 'leefgebied' van de wolf woont. Een leefgebied van de wolf wordt pas als zodanig aangemerkt als via dna-sporen kan worden aangetoond dat een wolf zes maanden in hetzelfde gebied verblijft. Op dit moment merkt de provincie alleen een groot deel van de Veluwe aan als leefgebied.
We zien nu al hotspots, zoals de Betuwe, waar ze vaak toeslaan
Glenn Lelieveld, wolvenexpert bij het Wolvenmeldpunt van de Zoogdiervereniging, vindt het aannemelijk dat een wolf achter de recente dode schapen in de Betuwe zit. Hij pleit voor een verruiming van de subsidie. "Zwervende wolven veroorzaken ook schade", zegt hij. "De provincie steekt eerst zes maanden de kop in het zand en komt dan pas in actie. Dat klopt niet, want wolven migreren. We zien nu al hotspots, zoals de Betuwe, waar ze vaak toeslaan. Veehouders in deze gebieden moeten in aanmerking komen voor subsidie in de maanden waarin de wolven trekken."

Puberende wolven

Saskia Duives-Cahuzak is voorzitter van de vakgroep Schapenhouderij binnen het LTO. Zij sluit zich hierbij aan. "Het probleem zit hem bij de puberende wolven die de roedel verlaten en een eigen territorium zoeken", legt ze uit. "Die zijn gestrest en hebben honger. De kans is groter dat ze door paniek meer schapen doodbijten dan ze opeten. Deze zwervende wolven vertonen een duidelijk patroon in hun trektocht. Ze komen vaak in dezelfde gebieden: zogenaamde corridors, zoals de Betuwe. Daar gaat het al vier jaar op rij fout. Juist in deze tijd. Want veel boeren hebben hun koeien nu binnen staan voor winter en dus laten ze schapen in hun wei grazen om het gras gezond te houden."
Als er niets gebeurt, wil niemand meer schapen houden
"Betuwse schapenhouders die hun dieren willen beschermen draaien nu nog zelf op voor de kosten", vervolgt Duives-Cahuzak. "Terwijl het niet te doen is om de grazende schapen grazen met flex- of noodnetten af te rasteren. Die netten zijn heel duur. Daarnaast zijn het veel schapen in een grote wei. Als die op een te klein stuk lopen, beschadigen ze het weiland. Dan heeft de boer liever geen schapen op het land. En het is veel te duur om een groot stuk af te rasteren. Dan is het voor schapenhouders financieel aantrekkelijker om hun dieren naar de slager te brengen."
Voor Duives-Cahuzak is de oplossing eenvoudig. "Zorg ervoor dat ook buiten de Veluwe schapen- en geitenhouders aanspraak kunnen maken op de subsidie. Vooral in de corridors. En als een zwervende wolf zich misdraagt en een halve kudde in één nacht doodbijt, moet deze bejaagd kunnen worden. Als er niets gebeurt, wil niemand meer schapen houden."

'Pot gaat niet op'

Een woordvoerster van de provincie wijst erop dat er in het wolvengebied weinig belangstelling is voor de subsidie. "In twee jaar tijd is de pot niet opgegaan", zegt de woordvoerster. "Toch laten we de subsidie nog een jaar doorlopen, omdat het leefgebied van de wolf is uitgebreid." Dat gebied is zowel in het noorden als het zuiden van de Veluwe uitgebreid.
Het verbaast Duives-Cahuzak niet dat er weinig gebruik gemaakt wordt van de subsidie. "De situatie in het leefgebied van de wolf is stabiel", zegt ze. "In dat gebied is er veel wild als prooi beschikbaar. Naburige schaapkuddes hebben de nodige maatregelen inmiddels getroffen. Daar worden maar incidenteel schapen gepakt, in tegenstelling tot de corridors."

Subsidie

"Een wolf jaagt niet op één ree als hij makkelijker honderd schapen vindt", vult Lelieveld aan. "Dus ook in de Betuwe moeten meer maatregelen genomen worden tegen de wolf. Denk afrastering met stroomstoten en kuddewaakhonden. Vanuit de EU zijn fondsen beschikbaar om dit te bekostigen. De Alpenlanden maken hier al veel gebruik van. Dat kunnen wij ook."

Vertraging door corona

De provincie Gelderland beaamt dat de subsidies vooral van eigen zak komen. "Dat kom inderdaad van de provincie zelf", reageert de woordvoerster. "Op dit moment doen we alleen in Gelderland aan subsidie voor preventieve maatregelen. Die wordt dus verlengd. Momenteel zijn de wolvencommissie en het Interprovinciaal Overleg (IPO) het huidige beleid aan het evalueren. Hierin wordt ook gesproken over het bestaan van de corridors. De evaluatie verloopt trager, omdat het mede door corona op afstand moet. In 2022 wordt er een nieuw wolvenplan gepresenteerd."
De woordvoerster kon niet zeggen of een eventuele subsidieregeling voor schapen- en geitenhouders in de Betuwse corridors onderdeel is van dat plan.
Zie ook: