Buurt wil geen arbeidsmigranten, maar kwekers hebben ze hard nodig

In de fabrieken, bij kwekers en tuinders, in de logistiek; overal werken arbeidsmigranten. "We kunnen niet zonder", vertelt Clemens Borgijink, kweker in Groessen, vlak bij Duiven. In het bedrijf is al veel geautomatiseerd, maar nog steeds komt ongeveer de helft van zijn personeel uit Oost-Europa.

Zie ook: Buurt wil geen arbeidsmigrantenopvang: 'Bijna honderd mensen op deze plek is te veel'

Borgijink werkt veelal met vaste mensen die meerdere jaren voor hem werken. Bij andere bedrijven komen ook veel buitenlandse werknemers voor een paar maanden. Daarna gaan ze voor een tijdje terug naar hun thuisland. Zo heeft een andere kweker in Groessen wel zestig of zeventig arbeidsmigranten in dienst. "Mensen realiseren het zich vaak niet, maar zonder buitenlandse arbeiders zou mijn bedrijf niet kunnen bestaan", zegt Borgijink.

Volgens de kweker willen Nederlanders niet meer zo graag met 'de handen werken'. "Daarnaast moet je bij ons flexibel zijn, want de werktijden zijn wisselend. Vaak haken Nederlanders na een paar weken weer af. Ze vinden het te zwaar. Je ziet echt dat de mentaliteit is veranderd ten opzichte van vroeger."

Volgens Borgijink betaalt hij zijn personeel gewoon volgens de cao. Veel van zijn buitenlandse werknemers zijn trouw en werken al meerdere jaren bij de kweker. "Maar niemand woont hier in Duiven. Het is voor arbeidsmigranten lastig om in de buurt woonruimte te vinden."

Zo woont de Poolse Klaudia - die al twee jaar bij de kweker werkt - over de grens in Emmerich. "Hier is het moeilijk om iets te vinden en in Duitsland is het ook nog eens een stuk goedkoper", vertelt ze terwijl ze bossen bloemen inpakt en sorteert.

En zo zijn er veel meer arbeidsmigranten die ver weg gehuisvest zijn van waar ze werken. "Er gaan zelfs in alle vroegte busjes vol werknemers vanuit Emmerich naar Nederland", vertelt Wilco Veldhorst van de FNV. De vakbondsman houdt zich onder meer bezig met arbeidsvoorwaarden voor arbeidsmigranten. Nu werken er in Duiven vermoedelijk ongeveer 450, in heel Nederland is dit ongeveer 200.000. "En ik denk dat dit door de toenemende vergrijzing in ons land voorlopig alleen maar toeneemt. "

Zie ook: Buurt verzamelt handtekeningen tegen opvanglocatie

Het probleem hierbij is ook dat er veel misstanden zijn: "Iedereen kent de rijtjeshuizen waar dan vanuit een uitzendbureau een stuk of tien werknemers in worden gezet, soms onder erbarmelijke omstandigheden. Dit werkt overlast in de hand. Ze verdienen vaak weinig, maar hebben wel flink wat kosten. Volgens Veldhorst zit er veel verschil tussen de verschillende uitzendbureaus voor buitenlandse werknemers: "Dat gaat van zeer slecht tot redelijk."

Een voorgestelde opvang zoals die in Duiven zou kunnen werken, zegt de FNV-bestuurder. Een ondernemer wil het kantoorpand aan de Visserlaan ombouwen en er woonunits van maken voor één of twee personen. "Het is heel belangrijk dat mensen genoeg privacy hebben. En wij vinden ook dat je arbeidscontract en huurcontract moet scheiden. Je ziet vaak dat uitzendbureaus ook voor de woonruimte zorgen, dat kan voor problemen zorgen. Als iemand dan zijn baan verliest, verliest hij vaak ook meteen zijn huis."

Veldhorst snapt aan de andere kant ook goed dat omwonenden er niet op zitten te wachten. "Omdat ze vaak maar tijdelijk in Nederland zijn, krijgen de buitenlandse arbeiders geen binding met een buurt en is het risico op overlast groter. "

De gemeente Duiven moet nog wel een vergunning afgeven om opvang op deze locatie mogelijk te kunnen maken. Maar is een gemeente verantwoordelijk voor opvang van arbeidsmigranten? Kweker Clemens Borgijink vindt van wel: "Hier op het bedrijventerrein breiden ze maar uit, dat levert Duiven ook geld op. Dan moeten ze zich ook realiseren dat daar ook tientallen buitenlandse arbeiders gaan werken. Dan moet je daar ook voor zorgen als gemeente."

Volgens Wilco Veldhorst is het heel simpel: "Iedereen wil wel de voordelen, maar niet de nadelen. Maar als wij met zijn allen koste wat kost een groeiende economie willen en goedkope spullen willen blijven kopen, dan kan dat niet zonder arbeidsmigranten."