Klein en Berends in de rechtszaal: 'Dit is smullen voor een bestuurskundige'

Vandaag verschijnen beide partijen voor de rechter: Eppie Klein, de ontslagen waarnemend burgemeester van Scherpenzeel, wil via een kort geding zijn ontslag opgeschort krijgen. Tot hij in bezwaar heeft kunnen gaan bij de man die in de rechtszaal tegenover hem staat: commissaris van de Koning John Berends.

"Als bestuurskundige smul ik hiervan, maar voor de betrokkenen is het heel vervelend en het is niet goed voor het beeld van de overheid", zegt bestuurskundige Niels Karsten. Hij is universitair hoofddocent aan de Tilburg University.

De rechtszaak is een volgende stap in de soap Scherpenzeel. Volgens Berends kan Klein niet langer functioneren vanwege zijn 'bestuurlijk handelen'.

Dat draait allemaal om een brief die buiten medeweten van Klein en onder zijn naam zou zijn geschreven. Klein ontkent dat. Berends wilde dat Klein actie zou ondernemen, maar die weigerde dat. Het ontwikkelde zich in een fusieruzie waarbij appjes - opgevraagd door Omroep Gelderland - een beeld laten zien van een ronduit verstoorde relatie.

Op de dag dat de herindeling werd afgeblazen door minister Kajsa Ollongren zette Berends de waarnemend burgemeester uit zijn ambt. De commissaris had dat voornemen al langer, maar wilde wachten tot het besluit van de minister.

Zo'n ontslag is uniek volgens Karsten. "Juridisch is niet vastgelegd of een commissaris een waarnemend burgemeester tegen zijn zin in uit het ambt mag zetten. De redeneerlijn is begrijpelijk, maar honderd procent zekerheid is er niet."

Overigens is er in de Tweede Kamer een motie aangenomen om dit duidelijker in de wet vast te leggen.

Waar de rechter ook ongetwijfeld naar zal kijken, is of het besluit voldoende is gemotiveerd. "En die motivatie is redelijk persoonlijk. Het gaat over het handelen van de burgemeester, zijn tegenstrijdige verklaringen die niet bijdragen aan de integriteit van het lokaal bestuur. Maar de wettelijke taak is redeneren vanuit het belang van de gemeente, zijn motivering haakt daar niet precies bij aan", legt Karsten uit. Ook vraagt hij zich af of er niet eerst een feitenonderzoek had moeten plaatsvinden.

Ondertussen zit Scherpenzeel zonder waarnemend burgemeester na het ontslag van Klein. Berends stelde het aanstellen van een opvolger uit tot de rechter uitspraak heeft gedaan. Als het ontslag wordt opgeschort, keert de in een deel van Scherpenzeel geliefde Klein terug. Zo niet dan komt er een nieuwe waarnemer. Het is overigens wel de vraag of de rechter vandaag meteen uitspraak doet.