Achterhoek / Noord-Veluwe

Zo ontstond het Apeldoorns Kanaal: 'Gelukkig zag de koning het nut ervan in'

Vroeger werd het veel gebruikt door de scheepvaart.
Vroeger werd het veel gebruikt door de scheepvaart. © Omroep Gelderland
VAASSEN - Het Apeldoorns Kanaal wordt nu vooral gebruikt voor recreatie, maar vroeger was het 'booming business'. Tientallen schepen voeren dagelijks over het water tussen Dieren en Hattem en daar profiteerde de lokale economie flink van. Dat alles is vooral te danken aan Koning Willem I.
Het kanaal werd in 1829 geopend, na vier jaar graven en bouwen. "Het idee om een kanaal te graven kwam van notabelen uit de buurt", vertelt expert Rick Scholten in Ridders van Gelre. "Zij hadden goede contacten met Koning Willem I."
Als grootgrondbezitter had de koning veel belangen bij goedkoop transport. "Scheepvaartverkeer was goedkoper dan via de weg. De Veluwe had geen mooie wegen, maar zandwegen. Die waren rul in de zomer en modder in de winter."
Ridder Bas neemt met Rick Scholten een kijkje bij het kanaal:
Zo ontstond het Apeldoorns Kanaal: 'Gelukkig zag de koning het nut ervan in' - Ridders van Gelre

Honderden arbeiders

Het aanleggen van het kanaal was een flinke klus, die werd geklaard door de zogenoemde 'polderjongens'. "Die kwamen eigenlijk overal vandaan", legt Scholten uit. "In totaal werkten zo'n 720 mensen aan de aanleg van het Apeldoorns Kanaal. Ze zijn begonnen in april 1825, en in april 1829 waren ze klaar."
Het zand werd gebruikt om langs het kanaal een kleine dijk te maken.
"Toen het kanaal geopend werd voor de scheepvaart, had je minder transportkosten", vertelt Scholten. "Maar dat geld moest terugkomen. Als je van Hattem met een volgeladen schip naar Apeldoorn voer, was je negentien oude guldens kwijt. Bij elke sluis en bij elke brug moest betaald worden." Aan het begin liep het kanaal ook nog eens dood in Apeldoorn. "Dus als je terugging, mocht je opnieuw betalen."
Uiteindelijk hebben we het kanaal te danken aan de koning. Want, zegt Rick: "Als hij dit niet had voorgeschoten, hadden we geen kanaal gehad." Zelf heeft Scholten een grote passie voor de geschiedenis van het Apeldoorns Kanaal. "Mijn vader was sluiswachter in Hattem. Daar heb ik mijn hele jeugd doorgebracht. Al snel werd ik gegrepen door de scheepvaart. Ik ging dan mee aan boord en bij de volgende sluis terug op de fiets."
Bekijk de hele uitzending van Ridders van Gelre:
Ridders van Gelre - Beekbergerwoud - VSM - Apeldoorns Kanaal - Cannenburch