Het wordt in onze provincie nergens meer helemaal donker

Vanaf de Wageningse Berg is in het donker een zee aan lichtjes te zien. Tot aan Nijmegen,- enkele tientallen kilometers verderop, branden overal kleine lichtjes. Het levert fotogenieke plaatjes op en geeft een veilig gevoel, maar voor allerlei dieren is het minder goed. Het verstoort de biologische klok van dieren, waardoor het ritme van de natuur in feite een beetje in de war wordt geschopt.

Samen met BuitenGewoon-verslaggever Laurens Tijink bezoekt lichtonderzoeker Kamiel Spoelstra de Wageningse Berg. Daar vertelt Spoelstra meer over de gevolgen van kunstlicht voor onze natuur.

Om meer te weten te komen over de gevolgen van kunstlicht op de natuur zijn op acht plekken in ons land lantaarnpalen in bosranden geplaatst. De onderzoekers ontdekten dat kunstlicht op de lange termijn zorgt voor een afname van het aantal nachtvlinders. Ook leerden de wetenschappers dat kunstlicht de aanmaak van sekslokstoffen door vrouwelijke nachtvlinders verstoord. Hierdoor wordt er uiteindelijk minder gepaard, wat gevolgen heeft voor de voortplanting.

Uilen, vleermuizen en andere nachtdieren hebben de duisternis nodig om te kunnen jagen, vertelt Spoelstra. Ook op deze diersoorten heeft kunstlicht dus een negatief effect. De dwergvleermuis blijkt juist handig gebruik te maken van kunstlicht.

Dwergvleermuizen maken handig gebruik van de aantrekkingskracht dat kunstlicht in de nacht heeft op allerlei insectensoorten. Het kost de vleermuizen zo minder moeite om een maaltje bij elkaar te scharrelen. Op de lange termijn zorgt het kunstlicht ervoor dat de vleermuizen en andere dieren juist minder voedsel voorhanden hebben.

Het aantal insecten in ons land is de laatste decennia sterk afgenomen. Insecten die 's nachts vliegen behoren volgens Spoelstra tot de soorten waarbij de afname het grootst is. En dat zijn ook precies de insectensoorten die worden aangetrokken door verlichting, vertelt de lichtonderzoeker van het Nederlands Instituut voor Ecologie. Net als bijen, vlinders en andere insecten spelen ook insecten die in de nacht actief zijn een rol bij de bestuiving van gewassen. Hij vindt het dan ook belangrijk dat we spaarzaam omgaan met onze verlichting.

Onder andere de provincie Gelderland, gemeenten en natuurorganisaties proberen lichtvervuiling te beperken. Dat gebeurt door niet overal lampen op te hangen, maar ook door te werken met andere kleuren licht.

Zelf kunnen we ook het een en ander doen om lichtvervuiling te voorkomen, zegt Spoelstra. Hij raadt aan om de buitenlamp in de tuin zoveel mogelijk uit te laten. Maak ook geen gebruik van felle verlichting. Felle lampen zorgen voor grote contrasten tussen licht en donker, waardoor het zicht in de omgeving van zo'n lamp juist afneemt.