Achterhoek / Gelderse Vallei / Achterhoek

Dit is de echte geestelijk vader van de landbouwuniversiteit in Wageningen

WAGENINGEN - Winand Carel Hugo Staring, en niemand anders is de geestelijk vader van het Landbouwonderwijs in Wageningen. Dat zegt de Wageningse hoogleraar Rob Comans, die ooit hoopt te promoveren op een onderzoek naar het leven van de Achterhoekse geoloog.
In Wageningen wordt Matthijs Salverda gezien als de oprichter van de Rijkslandbouwschool, de voorloper van wat nu Wageningen University & Research heet. Maar volgens Comans was Staring de drijvende kracht achter de schermen en heeft hij er voor gezorgd dat Wageningen nu een heuse universiteit heeft.
De oprichting van de Rijkslandbouwschool was een gevolg van de onderwijswet uit 1863 van Thorbecke. Om de landbouw te verbeteren moest er een systeem van provinciale landbouwscholen komen met daarboven een Rijkslandbouwschool. Staring ergerde zich aan de trage besluitvorming en vond dat Nederland het lachertje van Europa is, omdat alle landen om ons heen al lang Academisch Landbouwonderwijs kenden. Maar Staring was inmiddels Inspecteur voor het Onderwijs en mocht zich als ambtenaar niet rechtstreeks bemoeien met de uitvoering van het beleid.

Hoe een provinciestadje met de hoofdprijs aan de haal ging

In 1871 schrijft Staring een omfloerste brief aan een bevriend Tweede Kamerlid en vraagt of die er niet voor kan zorgen dat er geld komt voor de Rijkslandbouwschool. In de brief zegt hij dat heeft gehoord dat ‘men’ bezig is met plannen voor zo’n school. Volgens hoogleraar Rob Comans van de WUR bewijst deze brief dat Staring in het geheim bezig was om de Rijkslandbouwschool naar Wageningen te halen. Hij koos voor deze plaats omdat het centraal in Nederland lag en omdat alle belangrijke Nederlandse grondsoorten vanuit Wageningen op loopafstand te bereiken waren. Bovendien vond Staring dat de jongelui, die aan die hogeschool kwamen studeren, niet blootgesteld mochten worden aan stadse geneugten.
En zo viel de keuze op het het rustige en landelijk gelegen provinciestadje. De hogeschool kwam er uiteindelijk, alleen mocht Staring het niet meer meemaken. Hij overleed op 4 juni 1877, vier maanden voor de Rijkslandbouwschool werd geopend. Zijn opvolger Salverda kon zodoende met de eer strijken.

Meer dan 'de zoon van'

Winand Staring is een ware pionier in de landbouw en het geologisch onderzoek. Zoon van de A.C.W Staring, de bekende Achterhoekse dichter en landbouwkundige. Maar Winand is meer dan slechts 'de zoon van.' Hij publiceert honderden stukken over de verbetering van de landbouw. Hij maakt de eerste geologische kaart van Nederland en is medeoprichter van de Gelderse Maatschappij van Landbouw.
De eerste geologische kaart van Nederland door W.C.H. Staring.
De eerste geologische kaart van Nederland door W.C.H. Staring. © Omroep Gelderland
In 1846 vestigt hij zich op landgoed de Boekhorst nabij Lochem. Uit tekeningen in het familiearchief op de Wildenborch is op te maken dat hij het huis voor een belangrijk deel zelf ontworpen heeft. Ook in zijn persoonlijk leven is hij progressief. Zo wordt het personeel niet naar de zolder van het huis verbannen, wat in die tijd heel gebruikelijk was maar wonen de kindermeisjes en dienstmeiden op dezelfde verdieping als de familie.
Landhuis de Boekhorst bij Lochem.
Landhuis de Boekhorst bij Lochem. © Omroep Gelderland

Ridders van Gelre in het land van Staring

Op hun Grand Tour door het Gelderland van de negentiende eeuw reizen de Ridders van Gelre vanavond te voet door het land van Staring. Startpunt is de prachtige Koepel van Staring aan het riviertje de Berkel. Daarna bezoeken ze de Boekhorst, het landhuis van Winand Carel Hugo en het familielandgoed De Wildenborch. De reis voert de Ridders vervolgens naar Zutphen waar volgens een negentiende-eeuws reisdagboek ‘...geen zwerver te zien is op straat en de meisjes een engelachtig voorkomen hebben.’
Kijk hier alvast de hele uitzending:
Ridders van Gelre - De Staringkoepel - De Boekhorst - De Wildenborch - Zutphen