Kraamzorg zucht onder personeelstekort: 'Het is hard werken en weinig verdienen'

Meerdere kraamzorgorganisaties vertellen tegen Omroep Gelderland dat hun medewerkers door de drukte moeten 'dubbelen', zoals dat in kraamzorgland heet: twee gezinnen op één dag verzorgen. Die gezinnen krijgen daardoor minder uren kraamzorg dan gebruikelijk. Normaal gesproken krijgt een gezin 49 uur kraamzorg, maar dat is in veel gevallen nu teruggeschroefd naar het wettelijke minimum van 24 uur.

"Ja, het is druk", bevestigt kraamverzorgende Lizette Middelburg van Naviva. "De zomermaanden zijn altijd al heel druk, maar dat begint nu eerder en duurt langer. Het is nu halverwege oktober en we zijn nog steeds aan het dubbelen."

Ook bij het Kraamnest in Huissen hebben ze het druk. "Normaliter hebben we 15 tot 20 kraamgezinnen per week. In september hebben we er 40 in zorg gehad. Alles kwam op een hoop. Dat is ook wel geboortezorg: het komt in pieken en dalen", vertelt een medewerker daar.

Boosdoener is het personeelstekort dat nog eens is vergroot door corona. Daardoor vielen mensen uit, waardoor collega-kraamverzorgenden het nog drukker kregen. Ook voelen ze de hete adem van de ziekenhuizen in hun nek: kraamvrouwen en pasgeboren baby's worden eerder naar huis gestuurd, omdat ze óók in het ziekenhuis kampen met personeelstekort, signaleert de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd.

De kraamzorgorganisaties zeggen ook dat er méér baby's worden geboren, maar van een echte geboortegolf lijkt geen sprake. Tussen januari en augustus werden er in Gelderland 13.659 baby's geboren, blijkt uit cijfers van het CBS. Dat is een stijging van 3 procent ten opzichte van vorig jaar.

Maar ook tussen 2020 en 2019 werden er 3 procent meer baby's geboren. Naviva ziet over heel 2021 een stijging van 4 procent ten opzichte van 2020. Met name in het tweede en in vierde kwartaal was het drukker: 7 procent meer kraamzorg dan de vergelijkbare periodes in 2020.

"We moeten wat aan het imago doen. Oma's hebben nog het idee dat we komen schoonmaken en dat beeld leeft ook bij jongeren. Maar het is andersom: moeder en kind staan centraal. Ik ben eigenlijk een soort van maatschappelijk werker", betoogt Middelburg.

Ook het Kraamnest spreekt van een chronisch personeelstekort in kraamzorgland. "Er is veel uitstroom en weinig instroom. Er zijn maar weinig mensen die bedenken: ik wil kraamverzorgende worden. De arbeidsomstandigheden en regelingen zijn niet gunstig: het is hard werken en weinig verdienen."

Om kraamgezinnen toch te kunnen bijstaan in drukke tijden, wordt er ook steeds meer gewerkt met 'kraamzorg op afstand', via instructievideo's en videobellen. "Door corona is dat in een versnelling beland", zegt Chantal Visser, ook van Naviva. "Dat moest ook: gezinnen met een coronabesmetting moesten we ook helpen. Nu kunnen we het ook inzetten in tijden van drukte. Of, zoals afgelopen winter, als de kraamverzorgende vastzit in de sneeuw."