Griepprik komt voor een deel van de patiënten later dan normaal

De griepprikcampagne is dit jaar door onzekerheden omgeven. Wat wordt de opkomst en zijn er genoeg vaccins? Volgens een peiling van het RIVM onder de doelgroep, afgelopen mei, wil van de 60-plussers 2 procent méér dan vorig jaar de prik halen. Tegelijkertijd gaf 9 procent toen aan het nog niet te weten.

Het RIVM heeft in ieder geval ruimer ingeslagen dan vorig coronajaar, toen opeens veel meer mensen een griepprik wilden dan in andere jaren (52 procent). Dit jaar zijn er ruim 4,6 miljoen vaccins: 600.000 méér dan vorig jaar. Tot nu toe hebben huisartsen en zorginstellingen ongeveer 3,8 miljoen vaccins besteld. "Dit jaar zullen er nog wel nabestellingen bij komen. We verwachten daarom iets meer vaccins uit te leveren dan vorig jaar. Hiervoor zijn voldoende vaccins ingekocht", meent een woordvoerder van het RIVM.

Vanaf deze week worden de vaccins geleverd. Toch kan niet elke huisarts meteen in oktober aan de slag. "We kiezen meestal voor een prik halverwege oktober, maar nu doen we het op 12 november. Dan krijgen wij geleverd", vertelt huisarts Joost Siegelaar uit Apeldoorn.

Slechts de helft van de huisartsen krijgt in oktober al vaccins, laat het RIVM desgevraagd weten. "We hebben te maken met een verspreide levering van vaccins. Sinds de COVID-19 pandemie stijgt wereldwijd de vraag naar het griepvaccin. Om vaccins eerlijk te verdelen, wordt de uitlevering verspreid. Zo krijgen alle landen alvast een beetje", legt een woordvoerder uit.

Siegelaar noemt het spannend. "Komt de griep al eerder dit jaar, omdat hij er vorig jaar nauwelijks is geweest? En gaan er andere virussen rond dan anders? Omdat we niet weten wanneer griep gaat komen, had ik liever iets eerder geprikt. Hoe eerder je prikt, hoe eerder je weerstand opbouwt."

Het RIVM adviseert overigens de griepprik uiterlijk eind november te zetten, omdat het griepseizoen meestal in december begint. "De grootste piek ligt vaak wat later in het jaar, of aan het begin van het kalenderjaar. Dan ben je dus gewoon op tijd", denkt ook de Gelderse waarnemend huisarts Janneke Hendriksen die bij het Nivel de griep onderzoekt. "Op zich kan de griepgolf dit jaar net iets eerder van start gaan, maar dan heb je sowieso de helft al geprikt."

Een andere factor die de griepcampagne dit jaar ingewikkelder maakt, zijn de extra doelgroepen. Zo kunnen dit jaar ook zwangere vrouwen, mensen met ernstig overgewicht of ex-coronapatiënten met blijvende longschade een prik halen, op aanraden van de Gezondheidsraad. Ze krijgen dit jaar nog geen uitnodiging, maar kunnen zelf bellen met de huisarts. Het zorgt voor wrevel onder huisartsen, die tijdens de coronavaccinatie ook al te maken kregen met steeds wijzigend beleid van bovenaf.

"Het is wel lastig dat je last minute doelgroepen erbij krijgt. De bestelling is al in juni gedaan en we kunnen pas weer bijbestellen als je tekort hebt. Het maakt het voor ons steeds moeilijker om goed te plannen op hoeveel mensen we moeten rekenen", zegt huisarts Claire Crans in Ede. "Vorig jaar waren er bovendien veel mensen die de griepprik tot dan toe altijd weigerden, maar hem toen toch hebben gehaald. Die mensen heb je nu ook. De kans is wel aanwezig dat je te weinig hebt besteld."

Het Nederlands Huisartsen Genootschap schat in dat die extra doelgroepen zo'n tien tot vijftien extra patiënten per praktijk betekenen. "Maar", zegt Siegelaar, "ik heb in mijn praktijk alleen al zo veel patiënten met morbide obesitas."

Dit jaar worden er weer veel prikmiddagen in sportzalen, buurtcentra en scholen gehouden, om de anderhalve meter afstand nog te kunnen waarborgen. Die maatregel wordt daar nog steeds geadviseerd omdat er, zeker bij de griepprik, in korte tijd een grote groep kwetsbare patiënten langskomt. Middenin de herfst, wanneer corona mogelijk weer oplaait.