Nieuws

Bill Gates verblijdt Nijmeegse muggen-onderzoekers met 1 miljoen euro

Muggen: we kunnen hun bloed wel drinken.
Muggen: we kunnen hun bloed wel drinken. © Pexels Jimmy Chan
NIJMEGEN - Al jaren is de Bill & Melinda Gates Foundation de grote geldschieter van wereldwijd onderzoek tegen malaria. Een team van Nijmeegse onderzoekers wordt hierin niet over het hoofd gezien door de stichting. Zij ontvangen een miljoen euro voor onderzoek naar muggenwerende stoffen.
Het overkomt iedereen wel eens. Een onverwachte 'zoem-meeting' met ongenode gasten in de slaapkamer. Muggen vormen wereldwijd een ware plaag en Nijmegenaar Marnix Vlot onderzoekt met zijn team bij TropIQ Health Sciences stoffen die muggen afweren. TropIQ werkt al jaren samen met de Bill & Melinda Gates Foundation en heeft al meerdere giften ontvangen. Na zijn studie aan de Wageningen Universiteit is Vlot aan de slag gegaan in Nijmegen.

'Voorkomen beter dan genezen'

"Malaria wordt veroorzaakt door een parasiet in de malariamug", legt Vlot uit. "In de strijd tegen de ziekte wordt natuurlijk onderzoek gedaan naar medicijnen en vaccins. Maar we kijken ook naar manieren om ervoor te zorgen dat mensen helemaal niet gestoken worden door de mug. Daarom onderzoeken wij stoffen die muggen mogelijk afweren. Voorkomen is immers beter dan genezen."

'Twee vliegen in één klap'

En met zo'n onderzoek worden niet alleen de landen waar de malariamug leeft geholpen.
"Wereldwijd worden er allerlei ziektes door muggen verspreid", vervolgt Vlot. "Denk aan het zikavirus en gele koorts. En hoewel het verschillende soorten muggen zijn, worden ze wel op dezelfde manier afgeweerd. Mogelijk werken de stoffen die we ontdekken zelfs tegen teken. Hoewel het andere dieren zijn, kan het zijn dat ze op dezelfde manier reageren. Als dat zo is, slaan we twee vliegen in één klap."

Oude en nieuwe stoffen

Het onderzoek van Vlot en zijn collega's helpt dus in de strijd tegen muggen en zelfs teken wereldwijd. Maar er zijn al de nodige sprays en zalfjes tegen muggen te krijgen. Wat is er anders aan dit onderzoek?
Bestaande sprays zijn mogelijk slecht voor je gezondheid
"Veel van deze stoffen werken met gif en dit is mogelijk slecht voor je gezondheid. DEET is bijvoorbeeld een weekmaker, wat betekent dat het schadelijk is voor je brilmontuur en je kleding. Daarom zoeken we nieuwe stoffen die deze nadelen niet hebben. Dat doen we met behulp van Artificial Intelligence. Een computer-algoritme geeft ons suggesties over welke van de miljoenen bekende stoffen een grote kanshebber is om te werken. Wij onderzoeken dan nieuwe, onbekende stoffen."

'Een smak geld'

En is een miljoen euro nu veel geld voor zo'n onderzoek?
"Wij doen dit onderzoek met z'n vieren en kunnen met dit geld zeker twee jaar vooruit. Het is een smak geld, maar niet genoeg voor tientallen jaren. We hopen in die twee jaar een succesvolle ontdekking te doen. Dan kan het zijn dat een chemisch bedrijf het oppakt en wij de licentie verkopen. Tot die tijd zijn we afhankelijk van investeerders en giften, zoals deze uit de winst van Microsoft."
Wat gaan Marnix Vlot en zijn team met het geld doen?
"We gaan het gebruiken voor het onderzoek met membraanvoeding in ons lab", legt hij uit. "We hebben diverse membranen waar muggen bloed uit kunnen drinken. De membranen bevatten elk verschillende stoffen die we testen. Vervolgens worden er muggen op losgelaten. Dan is het een kwestie van tellen. Het membraan met de minste muggen heeft de stof die de meeste muggen weert."
Met de muggen- en tekenplagen in onze provincie zou een doorbraak van Marnix Vlot en zijn team in ieder geval een goed teken zijn.