Nieuws

Geen woonwijk door stikstof, maar wél de A15: hoe kan dat?

Een impressie van de brug in de A15 over het Pannerdensch Kanaal.
Een impressie van de brug in de A15 over het Pannerdensch Kanaal. © Architect Ney & Partners
HERVELD - Al twee jaar ligt de aanleg van een woonwijk in Otterlo stil. Oorzaak: de stikstofcrisis. Uitkoop van een boer zou een oplossing kunnen zijn, maar officieel kan dat nog steeds niet in Gelderland. Maar wat in Otterlo niet mag, doet de overheid juist wel bij het doortrekken van de A15. Met zes boeren zijn contracten getekend over uitkoop. Hier lees je hoe dát zit.
"Het is hoopvol, maar we hebben nog steeds geen zekerheid", vertelt Evert Groeneveld van Otterlo’s Belang over de geplande nieuwbouw in zijn dorp. Het gaat allemaal om de stikstofrechten van boeren: door die op te kopen kan je bijvoorbeeld elders een woonwijk bouwen óf een weg aanleggen. In het provinciehuis in Arnhem zijn ze huiverig, ze vrezen dat de boerensector wordt leeggekocht. Gelderland is de enige provincie waar dit nog niet mag.

A15

Maar over de aanleg van de A15 heeft de provincie op dit moment niet veel in de melk te brokkelen. Het is een rijksproject en dus is Den Haag ook het bevoegd gezag. En daar vindt het kabinet dat er met boeren wél deals gemaakt kunnen worden over hun stikstofrechten.
Het plan van het ministerie moet helpen om het doortrekken van de A15 eindelijk van de grond te krijgen: al tientallen jaren wordt er over gesproken, maar begin dit jaar kwam er een kink in de kabel. De Raad van State wilde een nieuw plan met betere uitleg over de stikstofneerslag en de gebruikte methode.

Provincie op de hoogte

De zes boeren zijn onderdeel van het nieuwe plan. Dat weten ze overigens al een tijdje in het provinciehuis. In juni werd gedeputeerde Peter Drenth geïnformeerd. Naast de twee agrariërs in Lunteren gaat het om een boer in Winterswijk, eentje in Haarlo en twee bedrijven buiten de provincie. Het ministerie spant zich in om de leeg achtergebleven stallen te slopen.

Ede: 'opkoop treurig'

De boerderijen in Lunteren liggen in de gemeente Ede. Net als Otterlo, waar ze graag die woonwijk willen aanleggen. Op het gemeentehuis zijn ze niet blij met de opkoop. "Het ongericht opkopen van boerenbedrijven zonder oog voor het gebied waar die boerderijen staan, is precies wat de provincie wil voorkomen en waar de rijksoverheid nu aan voorbijgaat", schrijft de gemeente. Die noemt het 'treurig'.
Het ministerie zegt dat het opkopen open en transparant gebeurt. "De overeenkomsten met de veehouderijen zijn gesloten op vrijwillige basis", meldt een woordvoerder.
We lopen het risico straks pijnlijke maatregelen te moeten nemen
Dirk Vreugdenhil

'Zorgvuldige keuze'

Statenlid Dirk Vreugdenhil van de ChristenUnie is ook kritisch. "In Gelderland willen we per gebied een zorgvuldige keuze maken. Ongecontroleerd opkopen past daar wat mij betreft echt niet bij." Bovendien ziet hij een probleem voor de lange termijn. "Er wordt van alles aan gedaan om projecten door te laten gaan, terwijl we ook andere harde doelen moeten halen: veel minder stikstof in de natuur. Als alles nu wordt ingezet voor projecten kan het straks weleens heel lastig worden om die doelen te halen. Dan loop je het risico dat er straks alleen nog hele pijnlijke maatregelen genomen kunnen worden."
De Raad van State moet nu beoordelen of dit plan voldoet en of de A15 dan uiteindelijk kan worden doorgetrokken. Wanneer de uitspraak volgt, is nog niet duidelijk. Ondertussen hopen ze in Otterlo dat ook zij snel aan de slag mogen. Maar daarvoor moet ook de provincie het mogelijk maken om stikstofrechten van boeren te kopen.
Wil je nog meer lezen? Over contracten met boeren die al eerder werden afgesloten? Klik dan hier.