Nieuws

Waarom alleen vrouwtjesmuggen ons bloed wel kunnen drinken

WAGENINGEN - Er zijn weinig dingen zo irritant als een mug die je nachtrust verstoort. We kunnen het bloed van de mug dan ook wel drinken. Figuurlijk dan. Andersom is dat ook zo, maar dan letterlijk. Van de mannetjes hebben we niets te duchten, het zijn de vrouwtjes die jacht maken op ons bloed. Waarom eigenlijk? En waarom maken ze zo'n irritant geluid?
In het laboratorium van de Wageningen Universiteit staat een grote diepvries. De beestjes worden gebruikt voor onderzoek. Er bestaan dan ook muggen in alle soorten en maten. Op veel universiteiten in ons land wordt onderzoek gedaan naar de bijtende beestjes, vooral vanwege de ziekten die muggen kunnen verspreiden. Eerder deze week werd bekend dat onderzoekers van de Radboud Universiteit in Nijmegen een miljoen euro krijgen van de Bill & Melinda Gates Foundation voor onderzoek naar muggenwerende stoffen.
BuitenGewoon-verslaggever Laurens Tijink bezoekt het lab waar jaarlijks honderden doodgeslagen muggen vanuit het hele land naartoe worden gestuurd. Daar praat hij met muggenexperts Rody Blom en Sander Koenraadt. Zij leggen uit waarom alleen de vrouwtjesmuggen 'bloedirritant' zijn...
Er zijn heel veel verschillende soorten muggen. Alleen in ons land komen al zo'n veertig verschillende soorten voor. De bekendste is de huissteekmug. Deze insectjes hebben maar een klein beetje water nodig om hun eitjes in af te zetten. Eén mug kan wel 200 eitjes leggen. Als de temperatuur ideaal is, komen de eitjes al binnen enkele dagen uit. Binnen 1 tot 2 weken zijn de larven uitgegroeid tot volwassen muggen. In het najaar zoeken de huissteekmuggen (die niet zijn doodgeslagen met een oude krant of op een andere manier om het leven zijn gekomen) een beschut plekje op om te overwinteren.

Piek van muggenoverlast geweest

De piek van het aantal muggen werd dit jaar begin augustus al bereikt, denkt Koenraadt. Maar ook nu nog komen er op muggenradar.nl volop meldingen binnen van muggenoverlast. Zelfs in de winter zijn muggen actief. Het gaat dan wel om een andere soort dan de huissteekmug. Ook de vrouwtjes van deze muggensoort hebben bloed nodig, waardoor je ook in januari of februari een jeukende bult van de mug kunt krijgen.
In de tussentijd bestudeert Blom allemaal verschillende soorten muggen onder de microscoop. Met een telapparaatje houdt hij nauwkeurig het aantal muggen bij. De beestjes zijn de laatste weken gevangen in muggenvallen. Waarom het nuttig is om het aantal muggen te tellen, legt Rody Blom uit...

Irritant geluid

Het irritante zoemende geluid maken de muggen door het klappen van de vleugels. Tijdens het vliegen klappert een mug wel 300 keer per seconde met de vleugels. De muggen in de slaapkamer zijn eigenlijk altijd vrouwtjesmuggen. De mannetjes hebben geen bloed nodig en hebben daarom geen reden om ons tijdens onze slaap te bezoeken.
Dankzij het onderzoek naar muggen weten we dat ook de muggen die in ons land voorkomen in staat zijn om ziekten over te brengen. Een voorbeeld hiervan is het westnijlvirus, dat ook in ons land is opgedoken. Dit virus komt vooral voor bij vogels, maar kan in uitzonderlijke gevallen ook mensen ziek maken.
Behalve irritant en in sommige delen van de wereld ronduit gevaarlijk, zijn muggen volgens de onderzoekers ook mooi. Om dat te zien, heb je wel een microscoop nodig. Je kunt dan zelfs de kleine tandjes op de monddelen zien die de mug gebruikt om een gaatje in onze huid te maken.

Weg met die muggen!

Het is bijna niet te voorkomen dat er zo nu en dan een mug opduikt in je slaapkamer. Wel helpt het om ervoor te zorgen dat er rond het huis geen plekjes zijn waar de muggen hun eitjes kunnen leggen. Zorg er daarom voor dat er geen regenwater in bakjes en bloempotten achterblijft. Het plaatsen van horren en eventueel een klamboe helpt verder om de irritante, bloeddorstige muggen op afstand te houden. Ook zijn er in de winkel allerlei antimuggenmiddeltjes te koop.
BuitenGewoon Radio is iedere zondag tussen 7.00 en 10.00 uur te beluisteren in het programma Zin in Zondag op Radio Gelderland.