Rapporten slachthuizen laten op zich wachten: 'Voedselautoriteit loopt achter de feiten aan'

In Gelderland staan acht slachtbedrijven onder permanent toezicht. Daaronder vallen de grootste slachters, zoals Vion in Apeldoorn en Groenlo. Maar ook de tijdelijk gesloten slachter Gosschalk, die onlangs in opspraak raakte door filmpjes van dierenmishandeling, én Van Hattem Vlees dat in 2014 het centrum werd van een paardenvleesschandaal, staan in onze provincie onder permanent toezicht.

Ieder half jaar zou de NVWA de ‘naleefmonitor’ moeten uitbrengen, waarin consumenten, journalisten en maatschappelijke organisaties kunnen nalezen hoe de slachthuizen scoren op dierenwelzijn en hygiëne. Maar door personeelstekort en administratieve achterstand bij de toezichthouder zijn die cijfers al sinds juni 2018 niet bekend gemaakt.

Daardoor is het de vraag waar onlangs boetes zijn gevallen, hoeveel corrigerende maatregelen er zijn opgelegd en wie overtredingen heeft gemaakt. Dit terwijl de NVWA juist transparantie nastreeft om het vertrouwen van de consument in de vleessector te bevorderen.

Dat de cijfers niet beschikbaar zijn, wil niet zeggen dat de controle minder is of dat het dierenwelzijn in gevaar is, zegt woordvoerder Saida Ahyad. NVWA-dierenartsen houden in de grote slachthuizen dagelijks toezicht op naleving van de regels en treden op de werkvloer direct op bij overtredingen.

"We hebben heel veel werk te doen en kijken daarom naar de prio’s van de dag", zegt Ahyad. Maar een administratieve achterstand van meer dan twee jaar gaat wel heel ver, geeft ze toe.

"De NVWA loopt achter de feiten aan", zegt Frederieke Schouten, dierenarts en directeur van Varkens in Nood. "Dat blijkt iedere keer weer. Het is erg dat we geen inzicht hebben in hoe de slachthuizen werken, terwijl de maatschappij dat echt wil."

Tweede Kamerlid Leonie Vestering van Partij voor de Dieren noemt de achterstand onacceptabel. "Zowel voor mensen thuis als voor de politiek, die goed moet kunnen controleren en sturen."

Ook de vleessector zelf baalt van de achterstand bij de toezichthouder. "Het is buitengewoon jammer dat de NVWA zo achterloopt met de publicatie van de goede resultaten van de dierenwelzijns- en volksgezondheidsinspecties", zegt Patrick de Leede van de Centrale Organisatie voor de Vleessector (COV). Hij wijst erop dat de dierenwelzijnsscore op de grote slachthuizen in de eerste helft van 2018 op gemiddeld 97 procent lag. De verbeterpunten die er waren, zouden zichtbaar moeten zijn in de nieuwe cijfers, zegt hij.

Maar er is ook kritiek op de monitor zelf. Dierenbeschermers vinden dat de monitor niet altijd een goed beeld geeft. "Slachthuis Gosschalk scoorde in 2018 heel goed", zegt Schouten. "Terwijl, toen we er zelf gingen werken, we dagelijks ernstige dierenmishandeling zagen." Varkens in Nood pleit daarom voor extern cameratoezicht op de slachthuizen.

Kamerlid Leonie Vestering vindt het hoog tijd dat de NVWA haar werk goed gaat doen. "Voor het zomerreces kreeg ik als Kamerlid nog brede steun voor een plenair spoeddebat over slachthuizen in Nederland. Ook hier zal de Partij voor de Dieren vragen om een bezem door de NVWA te halen, en deze onder te brengen bij het ministerie van Justitie. Daarnaast moet de capaciteit van de handhavers worden verhoogd en het slachttempo fors worden verlaagd."

De NVWA verwacht de achterstand in het najaar te hebben weggewerkt. Dan worden de naleefmonitor van 2019 en 2020 alsnog gepubliceerd.