Grote zorgen om gevolgen warmtewinning uit Oude IJssel

Vilja Ultee woont al 25 jaar vlakbij de Oude IJssel in Doesburg. De rivier is haar erg dierbaar. Ze wandelt er regelmatig, bewondert de aalscholvers langs de kant en kijkt naar de futen op het water. "Het is hier prachtig en elk seizoen anders." Ze heeft een hart voor de Oude IJssel met alles erop en eraan.

Het TEO project (Thermische Energie uit oppervlaktewater) trok dan ook meteen haar aandacht toen het werd aangekondigd in de wijk. 1000 huizen kunnen er straks mee verwarmd worden, een ambitieus en erg duurzaam project.

Het warme water wordt uit de rivier gehaald en onder de grond opgeslagen. In de winter verwarmt het een groot deel van de Doesburgse wijk. Het restwater wordt weer teruggestort in de IJssel.

"Het klinkt onschuldig, maar wat betekent het als het voor de dieren en planten als er ineens koud water wordt terug gestort in de rivier?", vraagt Vilja Ultee zich tijdens een eerste informatiebijeenkomst af. Echt gerustgesteld wordt ze niet, ze trekt daarom aan de bel bij hoogleraar Piet Verdonschot van de Wageningen Universiteit, gespecialiseerd in waterbeheer en aquatische ecologie.

Verdonschot snapt de zorgen van de Doesburgse heel goed: "Er is nog te weinig te zeggen over de gevolgen voor de ecologie op lange termijn met dit soort projecten. In Nederland loopt nu een tiental soortgelijke initiatieven, eentje ook in Wageningen waar met water uit de gracht een woonzorgcentrum wordt verwarmd.

Verdonschot kijkt met lede ogen naar het stukje sloot naast de gracht dat bedekt is met een dikke laag groene kroos. "Hier zien we dus wat er gebeurt. Dit water stroomt niet en als hier een ineens een stoot koud water inkomt is dat niet goed voor al het leven in de sloot. Er kan een thermische schok optreden door het plotselinge temperatuurverschil. Ook al gaat het maar om een paar graden."

Hugo Biersma, één van de projectleiders van het Doesburgse TEO-project ziet dit anders: "Het gaat om een brede stromende rivier, en de temperatuur koelt 3 tot maximaal 6 graden af, dat is waarschijnlijk niet eens meetbaar hier in het water. Dus wij verwachten geen ecologische gevolgen, maar dat moet wel gemonitord worden."

Ook benadrukt hij dat er allerlei berekeningen zijn gehouden om te kijken wat de mogelijkheden zijn. "Zo is het bijvoorbeeld haalbaar bij droogte dat we een seizoen geen water uit de oppervlakte halen."

Ook Biersma begrijpt de zorgen van Ultee: "Het is heel fijn dat er zulke betrokken burgers zijn. Ze mogen ook altijd bij ons aankloppen met vragen. Ik zou het ook echt heel erg vinden als dat we dan misschien wel aardgasvrij zijn, maar dat de wereld er een stukje slechter van wordt." Volgens de projectleider wordt er zeker goed onderzoek gedaan naar de mogelijke gevolgen. "Wij winnen ook advies in bij allerlei deskundigen van het waterschap. "

Piet Verdonschot hoopt het van harte: "Elk water is weer anders. Je kunt moeilijk voorspellen hoe de Oude IJssel reageert op dit systeem. Dat zouden we dus moeten onderzoeken. We kunnen beter eerst honderd duizend euro uitgeven aan onderzoek dan meteen miljoenen aan zo'n project zonder dat we weten wat de effecten zijn."

Maar dat is best lastig in deze tijd waarin iedereen bezig is met duurzaamheid en energietransitie. "Dat is de hype van deze tijd. Overal moeten windmolens komen, zonne-energie en nu dus ook aqua-thermie. Maar is dat de oplossing."

Vilja Ultee uit Doesburg is in ieder geval blij dat er aandacht voor is: "Het is goed om waakzaam te zijn. Hoe gaan ze het hier aanpakken?"