'Boer weg uit Gelderland bij strenge stikstofregels'

Door strenge stikstof- en klimaatregels zouden boerenbedrijven helemaal geen stikstof meer mogen uitstoten. 'Zelfs wanneer ze biologisch of extensief zijn of gebruikmaken van innovatieve technologie' is daarvoor dan geen ruimte meer, aldus het PBL. Dat zou 'een ongekende transformatie van het landelijke gebied in Nederland' betekenen.

Volgens het adviesorgaan kan in plaats van de huidige 'niet-gebiedsgerichte' stikstofaanpak beter gekeken worden naar oplossingen per regio. Want het gaat volgens het PBL uiteindelijk om verbetering van de natuurkwaliteit en niet per se om daling van de stikstof.

"Daarbij is het verstandig om stikstofmaatregelen telkens gebiedsgericht af te wegen tegen natuur- en klimaatdoelen en van begin af aan duidelijk te zijn over het langetermijnperspectief voor de landbouw in de betreffende regio's."

De neerslag van stikstof is volgens het PBL 'een belangrijke, maar niet de enige indicator' voor de natuurkwaliteit in een specifiek gebied. Als de stikstofnorm ergens overschreden wordt, zorgt dat 'niet direct voor verslechtering van de situatie' van de natuur, behalve als dat fors en langdurig gebeurt.

Bij een beperkte overschrijding van de stikstofnormen, kunnen andere factoren veel bepalender zijn voor de natuurkwaliteit. Het PBL denkt dat 'de sleutel' voor het verbeteren van natuurkwaliteit daarom ligt bij een integrale strategie, waarbij naast stikstof ook gekeken wordt naar waterbeschikbaarheid en -kwaliteit en de inrichting en de omvang van natuurgebieden.

LTO Nederland ziet vooral een waarschuwing voor de politiek in het nieuwe stikstofrapport van het PBL. "Voor het wegvagen van onze prachtige sector in complete gebieden zal geen enkel draagvlak zijn", zegt voorzitter Sjaak van der Tak van LTO.

Hij vindt dat de politiek goed moet nadenken over doelen die voor de verre toekomst worden gesteld. "Want als je nu onhaalbare normen stelt dan beëindig je daarmee álle land- en tuinbouw in grote delen van Nederland", zegt Van der Tak. "Niemand wil kaalslag van de land- en tuinbouw óf andere economische sectoren."

Verschillende boerenactiegroepen willen woensdag demonstreren tegen de stikstofplannen. Agractie gaat naar Den Haag en Farmers Defence Force (FDF) wil regionaal gaan protesteren, waar is nog niet duidelijk.