Hoge kosten en gevaar voor milieu: dit moet je weten over drugsafval

Toch valt er wel degelijk wat concreets over drugsdumpingen te zeggen. Vijf vragen (en antwoorden) over het dumpen, vinden en verwijderen van afval van synthetische drugs.

De eerste melding van een afvaldumping komt binnen bij de politie. Daarbij kan het gaan om organisch materiaal, of de iconische vaten. Iemand komt het afval langs de weg tegen of ziet het dumpen gebeuren. De politie schakelt vervolgens de brandweer in.

Ter plekke analyseert de brandweer het afval en kijkt daarbij vooral naar of de vaten lekken of schade opleveren aan het milieu. De politie voert op haar beurt sporenonderzoek uit, want het achterhalen van de daders (en de bijbehorende productielocatie) heeft prioriteit.

Wanneer het duidelijk is dat er chemicaliën in de drugsvaten zitten wordt er een specialistisch bedrijf ingeschakeld. De politie heeft enkele vaste samenwerkingen. Dat bedrijf ruimt het afval op en vernietigt het vervolgens op een gecontroleerde locatie.

Tot slot wordt er vervolgonderzoek uitgevoerd. De politie probeert de daders te achterhalen, de brandweer voert grondmetingen uit en het opruimingsbedrijf zal de kosten voor het afhandelen van het afval in rekening brengen.

Afhankelijk van de hoeveelheid afval en de wijze waarop het gedumpt is, kunnen de kosten oplopen tot duizenden euro's. Tot vorig jaar werd de grondeigenaar voor de kosten aansprakelijk gesteld.

Maar daar werd, niet geheel verrassend, vaak flink over gediscussieerd. Want wat kun jij eraan doen dat criminelen op jouw grond hun afval dumpen? Vanaf 1 januari dit jaar is er een nieuwe regeling ingegaan, die daarbij moet helpen.

Het ministerie van Justitie en Veiligheid maakt tot en met 2024 jaarlijks 1 miljoen euro beschikbaar. Via de regeling kan een gedupeerde grondeigenaar maximaal 24.999 euro terugkrijgen voor de kosten van het verwijderen van gedumpt drugsafval, het reinigen van de bodem en het saneren van grondwater dat door het drugsafval verontreinigd is.

Dat die kosten zo hoog zijn is niet zo vreemd, want het opruimen is specialistisch werk. De chemische stoffen die vaak worden gevonden, kunnen namelijk niet zomaar door iedereen worden behandeld. Ze zijn vaak gevaarlijk voor mens en milieu (daar is-ie weer). Het afval in vaten komt namelijk van de productie van synthetische drugs, zoals XTC en amfetamine.

Synthetisch houdt in dat de drug in een laboratorium wordt gemaakt en bestaat uit grondstoffen die met chemicaliën, zuren en oplosmiddelen worden bewerkt. Bij het maken ontstaan tussenproducten en restafval en dat moeten de criminelen kwijt. Die chemicaliën en vooral die zuren zijn zeer schadelijk voor het milieu, omdat ze daar niet in voorkomen.

Het zijn bijtende stoffen die brandwonden, aantasting van luchtwegen en bodemverontreiniging kunnen veroorzaken. En die natuurlijk brandgevaarlijk zijn. Op plekken waar zo’n vat gelekt heeft, gaat alle begroeiing dood en soms zie je dat nog na vele jaren. Oftewel, dat moet zo snel mogelijk worden verwijderd.

Uit een rapportage van de politie van maart 2021 blijkt dat het aantal dumpingen van afval van synthetische drugs in Gelderland de afgelopen twee jaar afneemt, terwijl het de twee jaar daarvoor juist toenam. In 2020 werd 22 keer drugsafval gevonden, waar dat een jaar eerder 28 keer was en in 2018 nog 40.

Zie ook: Politie kan drugscriminelen op platteland te weinig in de gaten houden

Gelderland leent zich door de grootte en het uitgestrekte landschap wel goed voor het dumpen van drugs, want criminelen doen dat het liefst zo snel mogelijk en zo onopvallend mogelijk. Wederom is dat niet opvallend.

Elke drugsdumping is er natuurlijk een te veel. Maar het kan veel erger. Uit cijfers van de politie blijkt dat in Noord-Brabant en Limburg vorig jaar ruim twee keer zoveel drugsdumping waren. En dan heb je tot slot natuurlijk nog het onzichtbaar lozen van afval, bijvoorbeeld in het riool.

Oftewel, het dumpen van drugsafval is schadelijk voor mens en milieu en kan hoge kosten met zich meebrengen. En dat komt vooral terecht bij de belastingbetaler.