Miljoenen euro's voor passend onderwijs liggen opgepot bij scholen

De miljoenen euro's liggen op de plank bij samenwerkingsverbanden die het geld voor de extra begeleiding over de aangesloten scholen moeten verdelen. Zowel op basisscholen als het voortgezet én speciaal onderwijs. Maar dat doen ze nu onvoldoende, waardoor er grote financiële reserves ontstaan in plaats van dat het geld het onderwijs in stroomt.

In Gelderland gaat het om 21 samenwerkingsverbanden van het primair- en voortgezet onderwijs die bij elkaar 32 miljoen euro in kas hebben. Koplopers zijn Harderwijk, Ede, Zutphen en Lichtenvoorde, met reserves boven de 3 miljoen euro.

Het ministerie grijpt nu in en heeft de schoolbesturen opgedragen vóór eind volgende week met een bestedingsplan te komen. De reserves moeten voor 2023 zijn besteed aan de extra ondersteuning in het onderwijs voor leerlingen die het nodig hebben.

Vlak voor de zomer van 2020 heeft demissionair onderwijsminister Arie Slob signaleringswaarden ingevoerd om te voorkomen dat onderwijsorganisaties onnodig geld oppotten. Het samenwerkingsverband Slinge Berkel voor voortgezet en speciaal onderwijs in Lichtenvoorde bijvoorbeeld, mag volgens die signaleringswaarde553.000 euro aan reserves hebben. Met 3 miljoen euro aan reserves op de plank gaan ze daar ver overheen.

Maar dat er geld op de plank blijft liggen, wil niet zeggen dat kinderen geen ondersteuning krijgen, vindt Ton Edelbroek, directeur van dat samenwerkingsverband. "Er is niet één kind dat tussen wal en schip valt."

Als reden voor het oppotten noemt Edelbroek de onzekere toekomst. "Je weet bij het ministerie nooit precies hoeveel geld je krijgt per jaar." Daarnaast loopt het aantal leerlingen in zijn regio terug. Dat betekent minder geld. "Om de zorgstructuur voor een kind in stand te houden, wil je zorgen dat je voldoende geld hebt voor later."

Volgens het ministerie is het goed dat besturen een financiële buffer aanhouden, maar dat neemt niet weg ze onnodig geld moeten oppotten.

IJssel Berkel, het samenwerkingsverband voor primair onderwijs in Zutphen, heeft volgens de onderwijsinspectie 3,3 miljoen euroteveel aan reserves opgebouwd.

"Dat is inderdaad een hele grote reserve", zegt directeur Céline Blom. "Met de nieuwe plannen kijken we hoe wij het onderwijs nog inclusiever kunnen maken en daar gaan we deze middelen voor inzetten. Deels in de basis ondersteuning aan scholen, deels extra ondersteuning en deels in impulsgelden om de expertise van het speciaal onderwijs beter op het regulier onderwijs in te zetten”

Edelbroek doet niet aan mee aan het verplicht uitgeven van de reserves binnen twee jaar: “Wat het ministerie wil, vind ik onverantwoord omdat je op deze manier geld weggooit wat je later heel erg nodig hebt. Wij verspreiden de uitgave van die reserves over minstens vier jaar." Dit doet de directeur naar eigen zeggen om de zorgstructuur in stand te houden voor nu en voor in de toekomst.

Ook directeur Blom voelt de druk van de opgelegd versnelde uitgaven: “Als de verplichting er nu niet was geweest, hadden we het waarschijnlijk over meer jaren uitgespreid."

Bekijk in deze tabel hoe hoog de bovenmatige reserves van de Gelderse samenwerkingsverbanden in jouw regio zijn (schooljaar 2019-2020). Omroep Gelderland komt op 32 miljoen, door de bedragen in kas van alle samenwerkingsverbanden op te tellen. Bron cijfers: duo.nl.