Nieuws

Villamoord-veroordeelde Altay over herziening: 'Ik vecht tot het bittere einde'

Nevzat met zijn vrouw in hun Nijmeegse woning.
Nevzat met zijn vrouw in hun Nijmeegse woning. © Omroep Gelderland
DEN HAAG - Lang moest hij wachten, maar dinsdag is het zover. Dan besluit de Hoge Raad of Nevzat Altay, die in 2000 werd veroordeeld voor de Arnhemse villamoord, een herziening krijgt. Het zijn spannende dagen, komt er eerherstel of niet? "Ik mag pas sterven als ik, en ook de andere mannen die zijn veroordeeld, vrijspraak krijgen."
Jarenlang sliep hij in het kleinste slaapkamertje van zijn Nijmeegse gezinswoning. Nevzat Altay kon de omvang van de andere slaapvertrekken niet aan. De jaren die hij in de gevangenis had doorgebracht, hadden hem geestelijk gebroken. "Mijn leven was verwoest," zegt hij. "Ik ben normaal een open persoon die met iedereen kan omgaan. Maar toen ik vrij kwam, was ik een kluizenaar. En het is maar goed dat ik ook weinig met de politie in aanraking kwam. Want iedere maal als ik een agent zag wil ik op hem afstormen om hem in elkaar te slaan."

Veroordeling villamoord

Het zijn ferme woorden uit de mond van de man die door justitie als belangrijke verdachte werd aangemerkt in de Arnhemse villamoord. Altay werd in hoger beroep veroordeeld tot 12 jaar gevangenisstraf, waarvan hij acht jaar uit zat. Naast hem kregen ook acht anderen lange gevangenisstraffen opgelegd. De groep zou in 1998 samen een 63-jarige Arnhemse om het leven hebben gebracht bij een overval op haar woning aan de Apeldoornseweg.
De geruchtmakende Villamoord vond plaats op 2 september 1998 en het slachtoffer was de 63-jarige Geke van 't Leven-de Goede. Zij werd in haar slaapkamer doodgeschoten. Een 33-jarige kennis overleefde de vermoedelijk roofoverval. De politie kwam na een tip op het spoor van de negen verdachten, van wie er uiteindelijk één een bekentenis aflegde. Later onderzoek wees uit dat er weinig concreet bewijs was tegen de verdachten en dat zij onder grote druk werden gezet in de hoop op een doorbraak in het onderzoek. Toch werden de negen mannen uiteindelijk veroordeeld.

Advies was eerder negatief

Volkomen onterecht, meent Altay. En daarin staat hij niet langer alleen. De politie maakte in het onderzoek stevige fouten, oordeelde een onderzoekscommissie. Een van de conclusies luidde dat de politie de verdachten te zwaar onder druk zette tijdens verhoren. Een van de verdachten pleegde na de veroordeling zelfmoord in zijn cel.
Ook de advocaat generaal - die de Hoge Raad van advies voorziet - oordeelde in februari dat een andere rechter op basis van het onderzoek wellicht destijds tot een andere uitspraak was gekomen. Hij zag alleen net te weinig ingediend nieuw bewijsmateriaal om het herzieningsverzoek positief te kunnen beoordelen.
Tekst gaat verder onder de foto.
Beeld uit een reconstructie van de Arnhemse villamoord.
Beeld uit een reconstructie van de Arnhemse villamoord. © Politie

'De echte dader loopt vrij rond'

Altay hoopt nog steeds op het goede: "Het wordt tijd dat er echt een nieuw licht op deze zaak wordt geworpen. Dat niet alleen de onterecht veroordeelde mannen - onder wie ikzelf - eerherstel krijgen. Maar ook dat de echte dader nu eens wordt opgepakt. Want die loopt nu al jaren vrij rond."
Hij legt uit jarenlang dag in dag uit gehoopt te hebben dat het over was. "Echt, al bij het eerste verhoor destijds zei ik tegen de teamchef van de politie: "Hou maar op. Deze aanklacht is onzin.""
"Ik dacht dat ze een grap met me aan het maken waren. Ik ging er vanuit dat de deur van de verhoorkamer of mijn cel op een gegeven moment zou open gaan en dat ze zouden zeggen: "Sorry meneer Altay, we zaten er naast.""
Hij moet lachen als hij het vertelt. Net als hij destijds in de op video opgenomen verhoren veelal moest grinniken. "Maar als ik lach, dan huil ik van binnen," zegt hij. Dat ik lach, dat komt door de stress. Ik kan het nog steeds niet bevatten wat er met me is gebeurd."

'Ik was de zoon van een moordenaar'

Altay heeft zijn kinderen een groot gedeelte van hun jeugd door zijn gevangenschap niet kunnen zien opgroeien. De afstand die er was doet nog altijd zeer. Toch zegt hij wel hun liefde te hebben gevoeld. "De tijd dat ik vastzat, heeft wonden geslagen. Maar als ik op straat loop en ik let niet op, dan zegt mijn zoon wel even: "Pap! Kijk uit voor die auto." Hij is heel zorgzaam."
Een van zijn kinderen, zoon Ferdi, geboren in 1989, zit bij Nevzat aan de eettafel. Ferdi: "Als kind van 10 jaar oud kregen de ouders van mijn vriendjes te horen dat ik de zoon was van een moordenaar. Spulletjes die ik bezat, mijn verzameling oorlogssouvenirs, werden van me afgenomen, voor forensisch onderzoek zeiden ze dan."
"Het was een hele zware jeugd. Het was heel eenzaam. Maar ik heb mezelf weer opgebouwd", zegt Ferdi trots. "Wat ik nu wil is eerherstel voor mijn dochter. Zodat het nageslacht onbesmet verder kan."
Ferdi heeft er vertrouwen in. "Mijn vader strijdt voor deze zaak als geen ander. Hij had leukemie. Maar die rotziekte heeft hem er niet onder gekregen."
Nevzat vult aan: "Ik zei tegen de artsen: "Ik geef pas op als ik vrijspraak krijg."
Tekst gaat verder onder de foto.
Ferdi, de zoon van Nevzat Altay.
Ferdi, de zoon van Nevzat Altay. © Omroep Gelderland
De kans dat de Hoge Raad beslist in het voordeel van Altay is niet groot. Tweede Kamerlid Michiel van Nispen van de SP volgde de nasleep van de Arnhemse villamoord altijd met veel interesse. Hij stelt dat de juridische mogelijkheden voor mensen die ten onrechte zijn gestraft te beperkt zijn. De Hoge Raad kan besluiten tot een herziening als er een novum op tafel komt, een nieuw feit op tafel dat rechters nog niet eerder zagen. Dat feit moet zo sterk zijn dat eerdere uitspraken mogelijk anders hadden uitgepakt. Van Nispen: "Dat is een hoge hoepel waar je als veroordeelde door heen moet. Het komt maar zelden voor dat mensen die menen onterecht veroordeeld te zijn dat criterium halen. En daarom moet de wet worden aangepast. Ook bij grote, goed onderbouwde, twijfel over een veroordeling zouden veroordeelden de kans op een nieuwe zaak, of een nieuw onderzoek moeten krijgen."