Wat gebeurt er met de gifvaten in Doetinchem? Uitkomsten onderzoek volgen vandaag

Ruim 1300 vaten giftig blusschuim anno 2021, hoewel de in 2012 door de Provincie Gelderland afgegeven vergunning een aantal van tien toestond. Hoe heeft zo’n gigantisch verschil tussen de huidige opslag en wat op papier mocht kunnen ontstaan? Een ondernemer die zijn afzet niet weet te spreiden en een lokale overheid die de opslag op z’n beloop laat. Met als gevolg het debacle van de gifvatenaffaire op industrieterrein De Huet in Doetinchem.

Reinoud Arts verhuurde in 2012 zijn terrein aan de Voltastraat het bedrijf Rutgers Milieu. Dat bedrijf nam brandblussers in om het schuim daarvan te recyclen tot kunstmestkorrels. Maar Rutgers had slechts één afnemer en dat brak hem In 2018 op: die enige afnemer haakte af en de productie viel stil. De aanvoer van brandblusschuim ging echter door, waardoor het aantal vaten zich opstapelde en opstapelde.

Een terrein vol met witte vaten, dat kon niet zonder gevolgen blijven. De gemeente Doetinchem legde in augustus 2019 dwangsommen op aan Rutgers Milieu met de oproep om de vaten op te ruimen, omdat er PFOS uit de vaten zou lekken.

Rutgers stapte naar Raad van State om de dwangsommen aan te vechten, waardoor de zaak publiekelijk aan het licht kwam. De rechter oordeelde dat de dwangsommen terecht waren opgelegd. Rutgers Milieu kon de dwangsommen niet betalen, waarna het bedrijf in mei 2020 failliet ging.

Vanaf dat moment wekte de kwestie de aandacht van Karen Kamps, toen nog fractievoorzitter voor GroenLinks in Doetinchem. Ze zette het onderwerp als klokkenluider op de politieke agenda. Uit vragen die Kamps stelde tijdens de raadsvergadering in juni 2020 bleek dat de kosten voor het opruimen van de vaten kunnen oplopen tot boven de 1 miljoen euro. Ook werd duidelijk dat er al vanaf 2015 klachten waren over Rutgers en dat de vaten zich de afgelopen jaren al hadden opgestapeld, hoewel de vergunning dit niet toeliet.

Ook werd er steeds meer met een beschuldigende vinger gewezen naar de Omgevingsdienst Achterhoek, die moest toezien op de controles van de vergunning van het milieubedrijf. Waarom werd er door de omgevingsdienst niet eerder ingegrepen of gehandhaafd?

Gemeente en gezondheidsdienst GGD lieten in augustus 2020 weten dat er geen gevaar is voor de volksgezondheid, maar dat de vaten zo snel mogelijk moeten worden overgepompt, omdat ze in slechte staat verkeren. De gemeente wil het brandblusschuim overpompen in silo’s op het terrein, maar er ontstaat een juridisch getouwtrek over wie gaat opdraaien voor de kosten.

De kwestie kreeg landelijke bekendheid. In oktober vorig jaar besteedde het onderzoeksprogramma De Monitor aandacht aan de vaten. In de uitzending vertelde Kamps dat ze een spreekverbod kreeg opgelegd van haar fractie van GroenLinks Doetinchem.

In diezelfde week zegde de Doetinchemse partij het vertrouwen in Kamps op en zette haar uit de fractie. Ze zou té individueel hebben gehandeld inzake het gifvatendossier. Kamps leverde de raadszetel in, maar blijft zich vanaf de zijlijn bezig houden met de kwestie. Pikant detail: GroenLinks-wethouder Frans Langeveld heeft de Omgevingsdienst Achterhoek in zijn portefeuille.

Maar was de klokkenluider weg, dat gold niet voor de vaten met blusschuim op het terrein van Arts. Was hij daarvoor verantwoordelijk? Of de gemeente Doetinchem? Van Rutgers Milieu, de veroorzaker, kon na het faillissement niets meer worden verwacht. Hoe schrijnend dat ook was voor de betrokken partijen.

En dan de manier op welke wijze het blusschuim kon worden afgevoerd: filteren, lozen op de Oude IJssel of verbranden. Burgemeester Mark Boumans van Doetinchem kondigde in de raadsvergadering van november 2020 een onafhankelijk onderzoek toe.

Na verschillende juridische procedures kon in december 2020 eindelijk worden begonnen met het overpompen van de vaten. Een gespecialiseerd bedrijf is tot eind februari bezig om de inhoud van de 1300 vaten over te pompen in vijf grote silo’s op het terrein van Arts. Daar wordt het schuim nu veilig opgeslagen. Maar een definitieve oplossing om van het blusschuim af te komen was er nog steeds niet.