Nieuws

COLUMN | Museum Het Valkhof moet durven kiezen het mooiste verhaal van Nederland te vertellen

René Arendsen in Museum Het Valkhof.
René Arendsen in Museum Het Valkhof. © Omroep Gelderland
NIJMEGEN - Het is een spannende dag voor iedereen die Gelderland een warm hart toedraagt. Vanavond beslist de gemeenteraad van Nijmegen over de toekomst van Museum Het Valkhof. Het museum heeft 16 miljoen euro nodig om te kunnen overleven. Volgens René Arendsen, historicus en presentator van het geschiedenisprogramma Ridders van Gelre, heeft Museum Het Valkhof alles in huis om één van de belangrijkste musea van Nederland te zijn.
De indrukwekkende collectie van Museum Het Valkhof vertelt het verhaal van de oudste en grootste Romeinse stad van Nederland. Onlangs bleek uit onderzoek dat Gelderland in de Oudheid één van de dichtstbevolkte regio's van Europa was. Vergelijkbaar met Italië. De indrukwekkende bodemschatten die dat laten zien, worden allemaal beheerd door Museum Het Valkhof. Deze zijn van onschatbare waarde voor de geschiedenis van Nijmegen, Gelderland, Nederland en Europa.
Romeinse Godenpijler in Museum Het Valkhof.
Romeinse Godenpijler in Museum Het Valkhof. © Omroep Gelderland

NEC en Vierdaagse

Museum Het Valkhof verbindt als geen ander de geschiedenis van Nijmegen, van Gelderland en van Nederland. Van de indrukwekkende klokbekers uit de prehistorie, via de Hanze uit de middeleeuwen tot het bombardement van 22 februari 1944 dat het centrum van Nijmegen in de as legde. Dat is het unieke verhaal dat Museum Het Valkhof moet vertellen aan bezoekers. Daarnaast zou het goed zijn als het museum plaats biedt aan verhalen die brede lagen van de bevolking aanspreken. Denk aan een vaste expositie over NEC, de universiteit en de Vierdaagse.

Provincie houdt zich afzijdig

Hoewel Museum Het Valkhof alles in zich heeft om een florerend bestaan te leiden, is het tegendeel het geval. Vanaf het ontstaan in 1998 strompelt het museum van de ene crisis naar de andere. Dat lag al verscholen in het tweeslachtige plan rond de oprichting.
Museum Het Valkhof ontstond in 1998 uit een fusie van gemeentemuseum de Commanderie van Sint Jan en Museum G.M. Kam voor provinciale archeologie. Dat betekende dat noch de provincie Gelderland, noch de gemeente Nijmegen de noodzaak voelde om de regie bij het museum te voeren. Ook in het huidige debat rond de financiering van het museum houdt de provincie Gelderland zich afzijdig.
De Valkhofburcht in de 17de eeuw. Schilderij hangt in Museum Het Valkhof.
De Valkhofburcht in de 17de eeuw. Schilderij hangt in Museum Het Valkhof. © Omroep Gelderland

Nederlandse cultuur en identiteit

Het grote succes van bijvoorbeeld het Fries Museum, Groninger Museum, Drents Museum en Noord-Brabants Museum ligt in het feit dat dit provinciale cultuurtempels zijn. Deze onderstrepen de identiteit van de regio. Identiteit is zeker in het linkse Nijmegen een vies woord, maar mensen hebben naast eten, drinken en seksualiteit nou eenmaal ook behoefte aan een gedeeld verhaal dat we van generatie op generatie aan elkaar doorvertellen. Daar is niks mis mee. Als we de echte verhalen die ons als samenleving verbinden verwaarlozen, blijven we maar doorzeuren over onzinnige thema's als Zwarte Piet. De Nederlandse cultuur ligt niet verborgen in een karikaturaal sprookjesfiguur, maar op plekken zoals Museum Het Valkhof.

Blockbusters

De lokale politiek in Nijmegen en de provinciale politiek in Gelderland hebben nooit een duidelijke keuze gemaakt welk verhaal Museum Het Valkhof moet vertellen. Het gevolg is dat bezoekers geen idee hebben wat ze in het museum te zoeken hebben. Het is geen toeval dat de grootste blockbusters van de afgelopen vijftien jaar in Museum Het Valkhof tijdelijke exposities waren met een uniek regionaal karakter. Dit waren tentoonstellingen over de kunstwerken van de Nijmeegse Gebroeders van Lymborch en de getijdenboeken van de Gelderse hertoginnen Katherina van Kleef en Maria van Gelre.
Miniatuur van Maria van Gelre die te zien was in Museum het Valkhof in 2018-19.
Miniatuur van Maria van Gelre die te zien was in Museum het Valkhof in 2018-19. © Omroep Gelderland

Museum van internationale allure

Musea hebben een grote aantrekkingskracht op een stad. Grote provinciale musea trekken bezoekers uit heel Nederland. Die drinken een kopje koffie met appeltaart en gaan na afloop dineren of winkelen. Sommige partijen in de gemeenteraad vinden dat ze een keuze moeten maken tussen het museum en de noodlijdende horeca, maar dat is een valse tegenstelling. Iedereen in Nijmegen en Gelderland heeft profijt van een museum van (inter)nationale allure. Museum Het Valkhof heeft alles in huis om dat te zijn. Maar dan moet een duidelijke keuze gemaakt worden om het mooiste en spannendste verhaal van Nederland te vertellen. Dat verhaal is: de geschiedenis van de oudste stad in de mooiste provincie van Nederland.