Waarom vinden Gelderse kiezers zorgkosten zo belangrijk?

Vier op de tien maakt zich zorgen over de oplopende kosten. "Dat verbaast mij niet", zegt Patrick Jeurissen. Hij is als hoogleraar betaalbaarheid van de zorg verbonden aan de Nijmeegse Radboud Universiteit. "Voor de grootste groep kiezers staat dat dichtbij. Daar weten ze veel van, bijvoorbeeld bij de keuze van een zorgverzekeraar."

In 2019 werd volgens het CBS 106 miljard aan zorg en welzijn uitgegeven. Dat is vijf miljard meer dan in 2018 en zo'n 10 procent van wat we met z'n allen verdienen. De zorgpremie liep de afgelopen jaren op, in 2021 is de gemiddelde premie vijf euro per maand duurder dan een jaar daarvoor.

"Allerlei dingen worden duurder, maar de lonen stijgen amper", zegt een andere deelnemer aan het onderzoek. "Als je een minimumloon hebt en je betaalt elk jaar 30 euro meer, dat is te veel. Zeker als je er nooit gebruik van maakt. Ik vind dat mensen die er weinig gebruik van maken, ook minder zouden moeten betalen."

Het is het beeld van een al maar duurder wordende zorg, die onbetaalbaar dreigt te worden. Volgens Jeurissen is dat beeld wel aan nuance onderhevig. “Sinds 2012 gaat het zeker in de curatieve zorg (de zorg gericht op genezing en behandeling) heel goed. Het beeld van de onbetaalbare zorg is niet anders dan twintig, dertig jaar geleden. In de jaren 70 werd dit ook al gezegd. Dit beeld kleeft aan de zorg, maar het beeld van onbetaalbaarheid gaat altijd over de toekomst. Net zoals bij de pensioenen."

Deelnemers aan het onderzoek konden kiezen uit zorgthema's, zoals tekorten in de jeugdzorg, wachtlijsten in de ggz, capaciteit van ic-bedden en huisartsenzorg in de buurt. "Dat zijn onderwerpen die voor veel kiezers verder van hun af staan, dit wordt pas interessant als je patiënt bent", zegt Jeurissen.

Of zoals een ondervraagde toelicht: "De zorg is gewoon goed geregeld, dus dan hoef je eigenlijk alleen over de kosten na te denken. Ik vind het wel irritant dat ik betaal voor een ongezonde leefstijl van anderen. Bij bijna alle kerels van boven de 50 hangt wel een pens."

Hoewel het volgens Jeurissen best goed gaat met de zorgkosten, is er werk aan de winkel: we worden met z'n allen immers steeds ouder. "Maar we kunnen ons daar wel op voorbereiden. Het gaat best goed, als we de komende tien jaar het ook goed doen, ben ik optimistisch."

Het onderzoek van Omroep Gelderland en RTV Oost werd gedaan in aanloop naar de Tweede Kamerverkiezing in maart. Zorg is met afstand het belangrijkste thema, blijkt uit het onderzoek. "Ik ga het zeker meenemen in de zoektocht naar welke partij het beste bij mij past", aldus een deelnemer. "Ik maak me zorgen over mensen die het slecht kunnen betalen en dan een tandartsbezoek maar overslaan."

Volgens Jeurissen is er bij de politiek in ieder geval voldoende aandacht voor de zorgkosten. "Maar het is soms wel wat negatief ingestoken: dat het onbetaalbaar wordt. We kunnen beter kijken naar hoe we uit het geld zoveel mogelijk gezondheid weten te halen."