nieuws

Uniek natuurverschijnsel gespot; ijspannenkoeken

De ijspannenkoeken op de Schipbeek bij Rietmolen.
De ijspannenkoeken op de Schipbeek bij Rietmolen. © Mathilde te Lintelo
RIETMOLEN - Ronddraaien en tegen elkaar botsen door vorst. Meestal gaat het dan over auto's op spekgladde wegen, maar deze maandagochtend gaat het over een bijzonder natuurfenomeen: ijspannenkoeken.
Bijzonder lekker zien ze er niet uit, maar wel bijzonder. Dat vond Mathilde te Lintelo ook, die er foto's van maakte en deze in de Facebookgroep Natuur in Gelderland plaatste. De ijspannenkoeken dreven op de Schipbeek nabij Rietmolen. Volgens Wouter van Bernebeek van Weerplaza moeten de omstandigheden perfect zijn voordat dit fenomeen kan verschijnen.
Tekst gaat verder na de foto:
IJspannenkoeken.
IJspannenkoeken. © Mathilde te Lintelo
"Dat is wel vrij bijzonder, dat zie je niet zo vaak", aldus de weerman. Ze ontstaan bovenop stromend water en draaien rond. "Om te kunnen blijven draaien, moet het water niet totaal bevriezen", legt Van Bernebeek uit. Het mag dus ook niet té koud worden. "Ze botsen tegen de stroom in, steeds tegen elkaar aan."

Een rivier vol pannenkoeken

Zo ontstaan de ronde vormen, die normaliter uit elkaar liggen. "Deze zijn aan elkaar geklit", duidt de weerman. "Ze zijn op een plek terecht gekomen buiten de stroming." Zodoende zijn ze aan elkaar gevroren, maar de pannenkoekvorm is nog goed zichtbaar. Een bijzonder toetje van een weekend vol vorst.

IJsstalagmieten

Het was niet het enige natuurijsverschijnsel dat dit weekend te zien was. Zo ontstonden er in tuinen ook hier en daar ijsstalagmieten. Dat komt vaker voor als kleine bakjes water van bovenaf bevriezen, waardoor het water onderop onder druk komt. "Doordat de druk van het bevroren water nergens anders naartoe kan dan omhoog, sijpelt het overgebleven water door het zwakste punt van het ijslaagje in de hoogte", legt Van Bernebeek uit. "Als dit langere tijd aanhoudt dan kun je zomaar een ijspegel van 10 of 20 centimeter hoogte krijgen, die "rechtop" in het ijs lijkt te staan."
Een ijsstalagmiet in de tuin van Grady Hendriks.
Een ijsstalagmiet in de tuin van Grady Hendriks. © Grady Hendriks