nieuws
Landgoederen horen bij de Nederlandse cultuur en geschiedenis
VORDEN - Nederland is een land van rijke burgers in dure grachtenpanden die handel drijven in de Verenigde Oost-Indische Compagnie. Zij besturen zelf hun land in plaats van machtige koningen of keizers. Dat is het overheersende beeld dat we krijgen in de vaderlandse geschiedenisboekjes en grote series op de Nederlandse televisie. Voor het westen van het land klopt dat beeld in grote lijnen. Vanaf de zeventiende eeuw was de rol van de adel grotendeels uitgespeeld in de provincie Holland. In andere delen van het land bleven kasteeleigenaren een grote rol spelen in politiek en maatschappij.
In het boek Kastelen in Gelderland staan bijna driehonderd versterkte huizen beschreven die in de middeleeuwen in onze huidige provincie stonden. Volgens de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE) zijn er nu nog altijd 117 landgoederen en buitenplaatsen in Gelderland te vinden. Terwijl de adel vanaf de zeventiende eeuw in de provincie Holland aan macht inboette, bleven protestantse ridders in het hertogdom Gelre nog zeer invloedrijk. Zij pasten hun middeleeuwse kastelen aan volgens de mode en eisen van een nieuwe tijd. In Gelderland trok de katholieke adel zich terug op hun landgoederen waar ze hun geloof vrij konden uitoefenen.
Gelderse Commissaris van de Koning was altijd van adel
Ook na de Franse revolutie bleef de adel een belangrijke machtsfactor in Gelderland. Burgemeesters en wethouders waren tot in de twintigste eeuw vaak van adel. De commissaris van de Koning(in) in Gelderland had tot 1957 altijd een adellijke titel.
René Dessing uit Megchelen is voorzitter van de stichting Kastelen Buitenplaatsen & Landgoederen. Hij benadrukt dat ook in andere provincies nog veel kastelen en landgoederen zijn. “In totaal telt Nederland volgens de RCE nog 551 historische buitenplaatsen. Deze zijn enorm belangrijk voor de cultuurgeschiedenis van Nederland.”
Tientallen kastelen particulier bewoond
In de twintigste eeuw moesten veel baronnen en jonkheren hun kastelen door geldproblemen verkopen. De stichting Geldersch Landschap en Kasteelen heeft vanaf 1940 veel landgoederen overgenomen. Toch zijn er nog tientallen kastelen in Gelderland particulier bezit. Vaak worden de historische huizen al eeuwen door dezelfde familie bewoond.
Een goed voorbeeld is kasteel De Wildenborch bij Vorden. Jennine van de Plassche-Staring is de achtste generatie uit haar familie die op het kasteel woont. Zij is overigens niet van adel, omdat een verre voorvader van een adellijke titel ooit weigerde.
Podcast Een Gelders Landgoed
Landgoed De Wildenborch staat centraal in een nieuwe podcastserie van Omroep Gelderland. Vanaf vandaag is de derde aflevering van de luisterdocumentaire te horen op de bekende platformen (Apple, Spotify, Google). In dit deel spreekt programmamaker en historicus René Arendsen kasteelvrouwe Jennine van de Plassche-Staring en haar man Evert-Kees over het beheer van een historisch landgoed in deze moderne tijden? Is het wonen op een kasteel wel het sprookje waar het van de buitenkant op lijkt? De bewoners van de Wildenborch vertellen openhartig over hun leven en werk op het eeuwenoude landgoed.
