Verpleegkundige Janine: 'Het lukt niet aan mijzelf te denken'

Tussen kerst en oud en nieuw blikken we in het programma Het Jaar van Gelderland terug op 2020. Want wat gebeurde er veel: de coronacrisis, de gevolgen van de pandemie op onze maatschappij, zorgen om het klimaat en boerenprotesten. In de eerste aflevering staan we stil bij de coronacrisis. Naast Janine Nieuwenhuis en Richard Stoevenbeld schuift ook arts-microbioloog Andreas Voss aan, samen met zijn dochter Allegra. Voss: "Hoe het jaar voor mij was? Veel werk en hectisch."

Richard Stoevenbeld wenste iedereen aan het begin van 2020 een gelukkig nieuwjaar. Hij kon nog niet bevroeden wat voor een jaar het zou worden. Woensdag 25 maart leek een normale werkdag voor Richard, maar hij voelde zich niet fit en nam zich voor 's avonds vroeg naar bed te gaan. Eenmaal thuis namen de klachten toe. Een zware griep, dacht Richard.

Tot hij almaar zieker werd en zijn vrouw hem naar het ziekenhuis bracht. Daar ging hij snel achteruit. "Ik hing over de reling van het bed om lucht te krijgen, het ging niet meer. Ik kreeg te horen dat ik in slaap zou worden gebracht. Het was verschrikkelijk, de paniek, geen familie om me heen. Ik mocht nog even naar huis bellen, we namen afscheid, niet wetend of we elkaar weer zouden zien. Ik was erg bang dat ik er niet uit zou komen, ik voelde me zo ziek."

Na dertien dagen kon Richard gelukkig weer van de IC af en begon zijn herstel. "Wat me nu altijd nog blokkeert, is het gebrek aan kracht en conditie. Ik sta stil, kom niet verder, maar ik moet nog een heel eind. En het doet veel met je, als je zo ziek bent geweest. Je kunt stoer doen, maar het zit in het koppie."

Het belang van het personeel in de ziekenhuizen, is met geen pen te omschrijven, vertelt Stoevenbeld: "Als ik één signaaltje gaf, stond er al iemand aan mijn bed. De begeleiding in het ziekenhuis en de tijd daarna, was top."

Janine Nieuwenhuis is een van de mensen die met hart en ziel de zorg voor coronapatiënten op zich namen. Geëmotioneerd blikt ze terug: "Het was en is een achtbaan. Patiënten hebben niet altijd in de gaten hoe slecht het met ze gaat. En vooral tijdens de eerste golf was het bezoek heel beperkt. Mensen zijn alleen gestorven, daar hadden ook veel collega's grote moeite mee. Nu zijn we maanden verder, maar we vragen ons nog altijd af hoe lang we dit volhouden. Op dit moment missen we tien collega's. Er ligt teveel op de schouders van de verpleegkundigen."

Nu is ook een van de collega's van Janine opgenomen op de afdeling. 'Daar ben je continu mee bezig. Ik kom thuis, maar ze blijft in mijn hoofd zitten. Nu moet je aan jezelf denken, zeggen ze dan. Maar dat lukt niet.'

En tegelijkertijd is het gevoel van waardering afgenomen. "Waardering voelde ik vooral tijdens de eerste golf. In de zomer pakte iedereen het leven weer op. Er wordt nog altijd niet ingezien hoe ernstig het is. Maar ik denk geen seconde: ik ga voor een ander vak. Het is zwaar, maar dat je iets voor mensen kunt doen, geeft veel energie."

Ook voor hoogleraar Infectiepreventie Andreas Voss was 2020 ontzettend druk. 'Ik heb vooral gewerkt, in het CWZ, maar bijvoorbeeld ook als lid van het Outbreak Management Team." Van een relatief anonieme arts, werd Voss iemand met een bekend gezicht. 'Dat is soms leuk, maar niet als je kijkt naar wat er bijvoorbeeld op social media rondgaat.'

Meerdere leden van het OMT, onder wie Andreas Voss, kregen de afgelopen tijd met bedreigingen te maken. Zo ontving Voss thuis een brief waarin hij werd vergeleken met een aap in een dierentuin. 'Ik heb er geen problemen mee om dit soort dingen weg te schuiven. Ik negeer het en concentreer me op wat ik te doen heb.' Dochter Allegra Voss vindt het belachelijk dat mensen dit soort brieven sturen. "Ik vond het eerst ook zielig voor mijn vader, maar ik zie dat hij het laat zitten."

Andreas Voss: "Dit jaar was een grote uitdaging voor de zorg en een catastrofe voor mensen die ziek werden. Als microbioloog is het fijn om je kennis te kunnen inzetten. Om iets te kunnen doen dat echt nut heeft, dat echt telt. Het is denk ik een standaardgevoel in de zorg. Je wilt niet dat mensen ziek worden en er steeds meer patiënten zijn, maar als je je kunt inzetten en een verschil kunt maken, dan doe je dat graag."

Allegra: "Ondanks alle veranderingen het afgelopen jaar, heb ik niet veel verandering in mijn vader gezien. Hij is altijd hard aan het werk, maar dat was al zo. We waren dit jaar wel allebei meer thuis, dus ik heb hem vaker gezien." Andreas vult aan: "In mijn privéleven bracht het inderdaad ook iets moois. Ik ging van een empty nest terug naar een gevuld nest. Alle vijf mijn kinderen waren op een gegeven moment weer thuis."

Ook oud-coronapatiënt Richard Stoevenbeld kan dit beladen jaar positief afsluiten. "Ik ben zo verschrikkelijk ziek geweest, nooit had ik gedacht dat ik zo ziek kon worden. Maar ik ben genezen, ik heb het gered. En ik heb mijn vrouw, kinderen en familie om me heen."