Zin in Zondag | De dominee komt voorbij | Henk Overdijk

Luister hier naar het fragment

Toen ik nog dominee in Twente was, zat ik eens aan de koffie bij een boerenechtpaar op leeftijd. Ze woonden in een bedrijfswoning bij een behoorlijk melkveebedrijf, hun zoon met zijn gezin woonde in de andere woning op het erf.

Je komt dan al gauw aan de praat over vroeger… De oude boer vertelde dat hij destijds bij zijn schoonfamilie was ingetrouwd. Ondertussen keken we uit over de weide, waar zo’n honderd melkbeesten rustig liepen te grazen, en ik vroeg hoeveel koeien ze hadden, toen het echtpaar trouwde.

Dat was nog in de oude boerderij, voor de ruilverkaveling. Schoonvader had destijds zeven melkkoeien, en de schoonzoon wilde er eigenlijk nog wel éen bij hebben. Maar dat kon niet, volgens schoonvader… Stel je voor, je moet ook nog eten voor dat beest hebben… Nee, zeven koeien was toch écht het maximum...

We waren even stil… Opa moest nu nog eens kunnen zien wat er van het bedrijf geworden is... Zo’n honderd melkkoeien… Hij zou zijn ogen niet geloven, niet begrijpen in wat voor wereld hij terecht gekomen was…

Jarenlang moest de agrarische sector groeien. Dat werd gestimuleerd, door de overheid, door de banken, het was vaak: investeren-en-groeien, of stoppen, daar zat niet gek veel tussen... Werd vroeger wel eens denigrerend over ‘domme boeren’ gesproken, de boer werd steeds meer een ondernemer, en een goed opgeleide specialist. Het had ook een keerzijde: veel kleine bedrijfjes verdwenen. Waar in het buitengebied vroeger huis aan huis het vee stond, zijn nu nog maar enkele actieve boeren overgebleven.

Boeren die zich vaak in de hoek gedrukt voelen. Omdat ze bestempeld worden als milieucriminelen. Terwijl veel van hen hebben geïnvesteerd in een meer duurzame en diervriendelijker manier van werken, daar financiële offers voor hebben gebracht, en nu het gevoel krijgen dat het nooit goed is. Dat ze voortdurend met nieuwe regels en beperkingen worden geconfronteerd. Dat maakt het plezier in je leven en in je werk niet groter…

‘Groen’ is in de mode, en ik zal de laatste zijn om te beweren dat we onverschillig moeten zijn jegens milieu en biodiversiteit. Wie deze aarde als schepping ziet, en als gelovigen doen we dat toch allemaal op een bepaalde manier, die wil er verantwoord mee omgaan… Daarom is men in kerken dikwijls heel politiek correct groen. Er wordt met passie gesproken over ‘rentmeesterschap,’ maar zou die notie niet net iets verder gaan dan dat we anderen voorschrijven wat ze moeten doen en laten, en zelf buiten schot blijven…

Want dat is vaak het heikele punt: mensen eisen van alles van de agrarische sector, maar als puntje bij paaltje komt willen maar weinig consumenten voor de extra’s betalen….

Rentmeesterschap in bijbelse zin, zo je daar al van spreken mag, is niet alleen oog hebben voor biodiversiteit en dierwelzijn. Ook ménsen doen er toe! Natuurlijk moeten we als kerk oog hebben voor de schepping. We mogen als gelovigen de opdracht om op een goede en verstandige manier met onze leefomgeving om te gaan als een bijbelse opdracht beschouwen.

Maar laten we de concrete méns bij dat alles niet uit het oog verliezen… Niet als grachtengordelbewoners en plattelanders tegenover elkaar komen te staan... In de kerk zijn boeren en burgers samen, zitten consumenten en producenten. Daar moet toch ruimte zijn om elkaar te vinden...

Net zo goed als er ruimte was voor die achtste koe, zestig jaar terug in Twente...