Achterhoek / Rivierengebied

Hoe lelijke appels uit de Betuwe een duurzaam en sjiek drankje worden

GELDERMALSEN - Een appel die vroeger vooral als veevoer werd gebruikt, is nu het pronkjuweel in duurzame plannen voor de fruitteelt in de Betuwe. De Krenkelaar ziet er wat minder gelikt uit dan de doorsnee-consumentenappel, maar levert smaakvolle cider en vruchtendrank op. En belangrijker nog: het 'lelijke' appeltje staat misschien aan de basis van verregaande verduurzaming van de fruitteelt in de regio. En dat vond zelfs onze koning een bezoekje waard.
'Krenkelaar' is een oud-Hollands woord voor vruchten met lichte schade of een kleine misvorming. Het radioprogramma De Taalstaat van Frits Spits heeft de term al eens bestempeld als 'vergeetwoord'.
De appel wordt door de supermarkten als niet geschikt voor de consument beschouwd vanwege het uiterlijk. Maar de vrucht is nu symbool van een coöperatie die werkt aan het verduurzamen van de fruitteelt en de boomgaarden in de Betuwe. Groene Koppen-presentator Harm Edens reed naar teler Wessel in Ressen, stapte tussen de appelbomen en proefde de cider.
De tekst loopt door onder de foto.

De Fruitmotor loopt

Drie inwoners van de regio bedachten de naam 'De Fruitmotor' en willen met hun plannen de fruittelers op het 'groene spoor' zetten. Niks weggooien of als veevoer gebruiken, maar bedenk wat je met de lelijke appels anders nog zou kunnen en houd het qua distributie ook lekker dicht bij huis.
Hoe staat het met de biodiversiteit in de Betuwse boomgaarden? Lok meer wilde bijen, die voor de bestuiving en natuurlijke plaagbestrijding zorgen, door tussen de appel- en perenbomen stroken met veldbloemen aan te leggen. Gewasbeschermingsmiddel zal daardoor op termijn steeds minder nodig zijn in de boomgaard, en meer bloemen en sierappels zijn natuurlijk een paradijsje voor vlinders, hommels en bijen die het toch al moeilijk hebben.
We moet zelf dingen veranderen, van onderaf, met de mensen in de Betuwe.
Henri Holster (De Fruitmotor)

Een grote Fruitmotor-fanbase

In 2011 is het idee opgeborreld en vijf jaar later was coöperatie De Fruitmotor een feit. Want van meet af aan was ook duidelijk dat naast samenwerking met de telers en streek- of landwinkels ook de betrokkenheid van burgers/vrijwilligers van belang zou zijn om het project te laten slagen. En dat laatste lukt prima met inmiddels ruim 220 leden en donateurs.
De tekst loopt door onder de foto.
En qua bekendheid loopt De Fruitmotor ook als een zonnetje. In 2018 werd de Krenkelaar-cider door het publiek tot lekkerste van Nederland uitgeroepen, in 2019 kwam de coöperatie op nummer 5 in de Duurzame 100 van dagblad Trouw én was er hoog bezoek van koning Willem-Alexander en koningin Maxima.
Ondertussen is meer dan 4000 vierkante meter aan bloemstroken ingezaaid bij fruittelers, bedrijven en gemeenten. En in samenwerking met de Agrarische Natuurvereniging zijn er ruim 20 boeren betrokken bij het project van De Fruitmotor.
Voor nog meer over duurzaam fruit, de Krenkelaar en De Fruitmotor kijk woensdag 11 november naar Groene Koppen.
Groene Koppen is te zien op woensdagen vanaf 17.30 uur op TV Gelderland en vanaf nu in onderstaande video:
Groene Koppen