Nieuws

Gros van Betuws fruit 'gewoon' door arbeidsmigranten geplukt

De fruitpluk in 2020, door Poolse werknemers.
De fruitpluk in 2020, door Poolse werknemers. © Cees van Doorn/VDU
TIEL - Arbeidsmigranten en Betuwenaren halen deze week de laatste appels en peren van de bomen. Aan het begin van het oogstseizoen vreesden agrariërs voor een tekort aan handen, omdat Polen, Bulgaren en Roemenen thuis zouden blijven. Dat onheil bleef uit.
De pluk is volgens de grote uitzendbureaus in de regio voornamelijk door arbeidsmigranten uitgevoerd. Dat blijkt uit navraag van Omroep Gelderland bij uitzendbureau VDU, NedFlex, AB Midden Nederland. Telers herkennen dit beeld, aldus LTO Betuwe.
Ook cijfers van het CBS onderstrepen dit. Het aantal werknemers in de landbouw was in het eerste en tweede kwartaal niet minder dan voorgaande jaren.

50-plussers bleven thuis, jongeren uit Polen vulden gaten in het rooster

Al waren de handen van de plukkers dit jaar een stuk jonger, vertelt Dolf van Leeuwen van AB Midden Nederland: Dat had een reden. "De mensen die voor ons plukken vragen we ieder jaar weer terug, dat zijn voornamelijk 50-plussers. Die bleven uit angst dit jaar thuis."
We kregen veel afmeldingen, door bijna de helft van de mensen
Dolf van Leeuwen - uitzendbureau AB Midden Nederland
Uitzendbureaus hebben vaak wervingsbureaus in verschillende landen. Daar ging Van Leeuwen te raden. Met als gevolg dat niet 50-plussers maar studenten vanuit Polen naar Nederland kwamen. "Die hadden minder angst", aldus de werkgever.
Ook Cees van Doorn van uitzendbureau VDU weet nog hoe het was: "Het was zo spannend. 'Hoe gaan we dit oplossen?', dacht ik. We hebben geluk gehad dat we precies tussen de twee golven hebben kunnen plukken."

Help ons oogsten: waar was het Nederlandse personeel?

LTO zette samen met uitzendbureau NedFlex het platform 'Help ons oogsten' op. Om eventuele tekorten aan arbeidskrachten aan te vullen met werkzoekenden uit Nederland. Hoewel zij wel degelijk 50 tot 75 werkzoekenden in Nederland in de agrarische sector aan het werk konden zetten, zijn de aantallen klein in vergelijking met het aantal arbeidsmigranten dat het fruit van de bomen haalden. 
Yvonne van de Ven kijkt terug op het project: "Het was best een uitdaging. Bedrijven meldden uit voorzorg tekorten. Want komen de werknemers wel of niet? Aan de andere kant was er een enorm aanbod aan mensen die wilden helpen met de oogst."
In het begin dachten we: we gaan honderden mensen tekort komen
Yvonne van de Ven - LTO Arbeidskracht
De grenzen bleven open voor arbeidsmigranten en agrariërs maakten volgens haar scherpere keuzes bij de oogst.

'We hebben er veel tijd in gestopt'

Net als de LTO probeerde Van Leeuwen werknemers in Gelderland te vinden. Dat lukte op kleine schaal. "We hebben veel tijd in de werving gestopt en ook veel aanmeldingen gekregen." Toch leverde het weinig op. Hij heeft daar een praktische verklaring voor. "Mensen melden zich voor twee dagen aan, of een halve dag. Dat is te weinig."
Waarom kregen deze Gelderse werkzoekenden geen voorrang? Dat is volgens Cees van Doorn eenvoudig te verklaren: "Het is moeilijk dat voor elkaar te krijgen. Het fruit moet in vier weken van de bomen. Als fruitkweker kan je daar niet van op aan." 
Als het kan willen telers de normale weg bewandelen. Dat is de snelste en de efficiëntste. En de werknemers uit Polen die elk jaar weer komen weten hoe de hazen lopen.
Van Doorn: "Het gaat bij ons om een groep van 150 plukkers die elk jaar komen. Echte seizoenwerkers. De fruitpluk is bij hen populair om wat bij te verdienen." En daarnaast verdient de pluk voor Nederlanders te weinig, stelt hij. "Je houdt zo'n 6 à 8 euro over per uur."

Ook Betuwenaren hielpen mee

Toch hield dat een groepje studenten en lokale inwoners niet tegen. Volgens LTO Betuwe zijn er nog steeds telers die een bord in de grond plaatsten en buurtbewoners vragen te helpen bij de oogst. Ook zijn er telers die werkten met zowel arbeidsmigranten als buurtbewoners. "Iedereen doet het op zijn eigen manier."
In dit artikel blikten we terug op het oogstseizoen in de Betuwe. Voor en tijdens de oogst echode het dat arbeidsmigranten niet naar Nederland wilden komen. Dat bleek uiteindelijk dus mee te vallen. De arbeidsmigranten die besloten niet te komen werden vervangen door jongere arbeidsmigranten of kennissen. 

Zie ook: