Nieuws

Weg met prikkeldraad, leve de vlechtheg

HEUMEN - Duurzaam en met oog voor biodiversiteit. Dat konden ze meer dan 100 jaar geleden ook al. Dat blijkt uit onderzoek naar historische heggen in de gemeenten Heumen en Wijchen. De heggen leveren een belangrijke bijdrage aan de natuur, maar verdwijnen in rap tempo. Dat moet anders, vinden deskundigen. Sterker nog: er zouden meer van zulke heggen bij moeten komen in plaats van prikkeldraad.
Bekijk de video. De tekst gaat daaronder verder.
Weg met prikkeldraad, leve de vlechtheg
Het gaat er wat steviger aan toe dan bijvoorbeeld de haren van je dochter vlechten, maar verder komt het idee aardig op hetzelfde neer. "Dunne takken die uit de heg stekken pak ik, en ik vlecht ze terug in de heg", legt Sjoerd Aertssen uit terwijl hij een heg in Heumen onder handen neemt. "Zodat je een mooie compacte structuur krijgt."

Verdwenen uit de Dikke Van Dale

Samen met mede-heggenvlechter Jef Gielen bracht Aertssen in kaart hoeveel van die gevlochten historische heggen er eigenlijk nog zijn in de gemeenten Heumen en Wijchen. Het was een vergeten kunst, dat heggenvlechten. Jef Gielen herintroduceerde die kunst zo'n twee decennia geleden in Nederland. "Het stond zelfs niet meer in de Dikke Van Dale, het woord heggenvlechten. Tot 2002 was het afwezig."
Platgezegd is de gevlochten heg de voorloper van prikkeldraad. Gielen: "Voor 1870 was er nog geen prikkeldraad." Zo’n heg is -in tegenstelling tot prikkeldraad- één brok natuur van divers groen en de beestjes die daar op af komen. En ook grotere beesten komen er op af, zoals koeien. Al denken we van de koe al snel dat die enkel gras eet.
"Vaak gaan ze toch eerst op de heg af, en daarna komt vaak pas het gras", zegt boer Stan Bruijsten. Hij laat zijn vee graag van de heggen snoepen. En een hapje heg is nog goed voor ze ook. En lekker. "Jazeker, het is een soort snoepje of een voedingssupplement." De dieren krijgen zo de nodige vitaminen en mineralen binnen.

Nog maar 20 procent van over

Veel van die heggen zijn meer dan 150 jaar oud of nog veel ouder. Duurzaam dus. Een inventarisatie in alleen al de gemeenten Heumen en Wijchen heeft er honderden opgeleverd. Dat lijkt heel veel. "Twintig procent van wat er vroeger stond", doceert Gielen. "Dus tachtig procent is verdwenen. Het is erfgoed. Die heg is materieel erfgoed. Het heggenvlechten is immaterieel erfgoed."
Volgens de onderzoekers zouden behoud en toename van gevlochten heggen goed zijn voor de natuur. En eigenlijk ook voor de culinaire koe en haar boer. "Dan hoef die namelijk niet om de vijftien jaar nieuw prikkeldraad neer te hangen", legt Gielen uit.
Het onderzoek naar de historische heggen in de gemeente Heumen en Wijchen wordt deze donderdag gepresenteerd.