Zin in Zondag | De dominee komt voorbij | Henk Overdijk

Luister hier naar het fragment

Gekend...

In 2018 was er nogal wat ophef over de aangescherpte privacywetgeving. Ook voor kerken had die de nodige gevolgen. Kun je zomaar foto’s van een doopdienst op je website zetten, mag je nog een ledenlijst onder je gemeenteleden verspreiden, en kun je in een online gestreamde kerkdienst eigenlijk wel de namen en adressen van gemeenteleden die de bloemen krijgen laten horen? Het is natuurlijk goed dat over dit soort kwesties wordt nagedacht, maar sommige kerken lijken me op dit gebied veel roomser dan de paus...

Privacy staat nog steeds erg in de belangstelling. Steeds meer mensen vragen zich af wat internetgiganten als Google en Facebook met onze gegevens doen. Maar ondertussen zijn we het wel zélf, die al die dingen over onszelf prijsgeven...

Vandaag is het de laatste zondag van mijn vakantie. We stonden een paar weken op een camping in het mooie Twente, net over de provinciegrens. U weet wel, zo’n plekje waar je én omroep Gelderland, én rtv Oost kunt volgen.

Zo’n camping is een samenleving in het klein. Allemaal verschillende mensen, die hun aard over het algemeen niet verloochenen. De vlotte praters, de nieuwsgierige aagjes, de patsers, de ‘kijk mij nou’ types... Maar ook mensen die wat meer teruggetrokken en op zichzelf zijn, kortom vogels van allerlei pluimage fladderen op zo’n camping rond.

Toch is er niet veel verschil tussen, laat ik zeggen, ‘rang en stand’. Vaak weet je niet eens wat je medekampeerders in het dagelijks leven doen, dat is niet onmiddellijk onderwerp van gesprek. Zelf loop ik ook niet voorop om te zeggen wat ik in het dagelijks leven doe, hoewel ik mij het evangelie natuurlijk niet schaam. Maar het is me jaren geleden wel eens overkomen dat we al een tijd op een minicamping in Friesland stonden, en het was allemaal je-en-jij, tot de campingbaas naar mijn beroep vroeg, en vervolgens was het allemaal ‘u’ en ‘hoe ziet u dat, dominee?’ Tja, dat is toch een deukje in het vakantiegevoel... Of gemeenteleden op ‘jouw’ camping, dat is ook zowat... Het is maar éen keer gebeurd. Met een volle jerrycan water kwam ik van het tappunt, toen vanuit een busje een opgewekte stem klonk: ‘kijk, de dominee is er al...’ We hebben van de mensen geen enkele last gehad, maar het voelt allemaal toch wat minder onbevangen...

Ondertussen, privacy of niet, op zo’n camping geven we heel wat van onszelf prijs... Tentzeil is dun, en stemmen dragen in de stilte ver. Wie rustig op zijn campingstoeltje buiten zit komt heel wat over de medekampeerders te weten. Het scheelt niet zoveel met wat we posten op Facebook of wat Google ons ontfutselt: onbewust en ongewild geven mensen veel van zichzelf prijs.

Privacy staat bij veel mensen hoog in het vaandel, toch willen de meeste van ons ook graag gekend worden. En waarschijnlijk weten we allemaal wel dat het oordeel dat wij ons over een medemens gevormd hebben heel anders wordt als we die ander, of zijn levensgeschiedenis, leren kennen.

Gekend worden, speelt dat ook bij geloof? Dat denk ik zeker! Gemeenteleden en parochianen willen graag door hun pastor worden gezien en worden gekend. In die zin is schaalvergroting van kerkelijke gemeenschappen gevaarlijk, de ‘beminde gelovigen’ worden liever met een nabije pastor van vlees en bloed geconfronteerd dan met een zakelijke functionaris op afstand, die weliswaar keurig volgens de regels werkt, maar toch... Juist in de kerk is de menselijke maat van levensbelang.

Daar geeft de bijbel ook alle aanleiding toe. Eén van de mooiste voorbeelden is misschien wel Psalm 139, over God die mij ziet en doorgrondt. Dat lied geeft veel mensen steun, ze voelen zich gezien en gekend. Niet door een ‘god’ die als een kille en strenge controleur mensen op een misstap of een fout wil betrappen, maar als een liefdevolle macht die je leven kent, en je juist daarom niet afwijst, maar als kind aanvaardt. En dat is iets wat we in deze tijd van schaalvergroting en afstand, van via een website of een keuzemenu moeten communiceren, misschien wel heel erg nodig hebben.

Privacy, het is een groot goed, het is heel waardevol. Maar door de Ene gekend worden is, naar mijn idee, kostbaarder dan dat…